Gian nan hành trình đến trường ở Lượng Minh

Khó khăn chồng chất sau lũ lịch sử

Sau đợt lũ lịch sử do ảnh hưởng của cơn bão số 3 vào cuối tháng 7/2025 vừa qua, xã nghèo vùng cao Lượng Minh (huyện Tương Dương cũ), tỉnh Nghệ An trở thành một trong những địa phương chịu thiệt hại nặng nề nhất. Dòng Nậm Nơn và các khe suối nước dâng cao, cuốn trôi nhiều đoạn cầu, đường, chia cắt nghiêm trọng đời sống và sinh hoạt của bà con. Đặc biệt, cây cầu treo tại bản Xốp Mạt - “cửa ngõ” kết nối các bản vùng trong với trung tâm xã này bị hư hỏng nặng, khiến việc đi lại của hàng trăm hộ dân rơi vào cảnh khó khăn chồng chất.

Trong tình thế ấy, việc đến trường của hàng trăm học sinh Trường PTDTBT Tiểu học và Trường PTDTBT THCS Lượng Minh, chưa kể khối mầm non trở thành một thử thách lớn. Các em nhỏ ở các bản Chẳm Puông, Minh Thành, Minh Tiến, Đửa, Lạ, Xốp Mạt, Minh Phương, Côi… hằng ngày phải vượt qua dòng nước dữ mới có thể đến lớp. 

Bà Lương Thị Nga, Phó Chủ tịch UBND xã Lượng Minh, cho biết: “Chỉ riêng khối THCS đã có 298 cháu ở 4 bản vùng trong, khối Tiểu học có 162 cháu ở 4 bản vùng ngoài. Nếu không có phương tiện, sự hỗ trợ từ chính quyền thì các cháu rất dễ phải nghỉ học dài ngày”.

Nỗi lo lắng càng lớn hơn khi phụ huynh phải gửi gắm con em mình trên những chuyến thuyền nhỏ, vốn không đủ điều kiện an toàn tuyệt đối. Dù UBND xã đã trang bị áo phao, dây cứu sinh, còi cảnh báo, nhưng chỉ có 2 thuyền phục vụ, trong khi số lượng học sinh, giáo viên và phụ huynh cần qua sông mỗi ngày lên tới hàng trăm người. Một chuyến thuyền chỉ chở được 10-15 học sinh, mỗi chuyến đi mất khoảng 15 phút, đồng nghĩa với việc để đưa toàn bộ học sinh qua bờ, cần hàng chục chuyến liên tục từ sáng sớm. Sự quá tải và nguy cơ mất an toàn luôn hiện hữu.

Không chỉ học sinh, giáo viên cũng phải đối mặt với khó khăn. Hơn 30 thầy cô giáo của cả hai trường phải vượt sông, rồi tiếp tục di chuyển bằng xe máy hoặc ô tô để đến điểm trường. Trong những ngày mưa gió, nước chảy xiết, việc di chuyển càng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến công tác giảng dạy. Phụ huynh cũng vất vả không kém, vừa lo an toàn cho con, vừa phải tự nguyện hỗ trợ vận chuyển học sinh từ bến thuyền vào trường.

Có thể nói, hành trình đến lớp của học sinh xã Lượng Minh những ngày này không đơn thuần là một "chuyến đi học", mà là cả một cuộc “vượt lũ” đầy hiểm nguy, thử thách. Thế nhưng, điều đáng trân trọng là dù khó khăn, không một em nào chịu bỏ học. Tất cả đều có chung khát khao được đến lớp, được học chữ, được nuôi dưỡng ước mơ thoát nghèo nơi vùng cao xứ Nghệ.

Giải pháp kịp thời và kiến nghị xây dựng cầu cứng

Trước thực trạng trên, UBND xã Lượng Minh đã khẩn trương xây dựng và triển khai Kế hoạch số 566/QĐ-UBND ngày 31/8/2025 về việc thành lập Tổ hỗ trợ học sinh qua sông đến trường tại bến Xốp Mạt. Kế hoạch đặt ra mục tiêu kép nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho học sinh, phụ huynh, giáo viên khi qua sông và duy trì sĩ số, không để em nào phải nghỉ học do khó khăn đi lại.

Ngay từ sáng sớm ngày 3/9, ngày các em tựu trường đầu tiên sau lũ, toàn bộ lực lượng chính quyền, Công an, Quân sự, dân quân tự vệ, Tổ an ninh cơ sở, Bí thư và trưởng bản đã đồng loạt có mặt tại bến thuyền để hỗ trợ. Không chỉ dừng lại ở việc điều động lực lượng, chính quyền xã còn huy động cả phương tiện cá nhân. Đích thân Chủ tịch và Phó Chủ tịch UBND xã trực tiếp dùng xe của gia đình để chở học sinh đến trường. Những hình ảnh giản dị mà xúc động ấy đã phần nào xua đi nỗi lo lắng, tiếp thêm niềm tin cho phụ huynh và học sinh.

Theo kế hoạch, học sinh Tiểu học sẽ được vận chuyển qua sông từ 6h30, với khoảng 7 chuyến thuyền mỗi sáng. Khối THCS bắt đầu từ 6h45, với gần 20 chuyến. Để giải tỏa áp lực, UBND xã cũng phối hợp thuê thêm xe dịch vụ, đồng thời huy động phụ huynh, dân quân tự vệ và đoàn viên thanh niên chở các em từ bến thuyền về trường. Tất cả đều được phân công nhiệm vụ rõ ràng, Công an xã đảm bảo an ninh trật tự, Ban CHQS chịu trách nhiệm lái thuyền, nhà trường quản lý học sinh và phối hợp đón tại điểm trường.

Những giải pháp trên, dù còn mang tính tình thế, nhưng đã cho thấy sự quyết tâm, tinh thần trách nhiệm cao của cả hệ thống chính trị xã Lượng Minh, nhằm không để học sinh nào bị bỏ lại phía sau. Đây là minh chứng sinh động cho tinh thần đoàn kết, sẻ chia của đồng bào miền núi trong gian khó.

Tuy nhiên, về lâu dài, việc duy trì hoạt động đưa đón bằng thuyền sẽ gặp nhiều thách thức. Hai chiếc thuyền nhỏ khó có thể đáp ứng nhu cầu đi lại của hàng trăm học sinh, phụ huynh và giáo viên. Việc vận chuyển kéo dài sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt trong mùa mưa lũ, khi nước sông dâng cao, dòng chảy xiết. Chính vì vậy, giải pháp căn cơ nhất vẫn là xây dựng một cây cầu cứng, kiên cố bắc qua sông tại khu vực bản Xốp Mạt.

Theo bà Lương Thị Nga, chủ trương xây dựng cầu đã được tính đến, nhưng thời gian hoàn thành có thể kéo dài tới 3 năm. Đây là khoảng thời gian quá lâu đối với hàng trăm học sinh, giáo viên và phụ huynh đang ngày ngày vật lộn với hành trình đến lớp. Vì vậy, bên cạnh nỗ lực của địa phương, xã Lượng Minh tha thiết kiến nghị các cấp, các ngành, đặc biệt là tỉnh Nghệ An và Trung ương, sớm bố trí nguồn vốn đầu tư, rút ngắn thời gian thi công để cây cầu sớm thành hiện thực.

Một cây cầu cứng không chỉ mở lối an toàn cho học sinh đến trường, mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, kết nối các bản làng, xóa dần khoảng cách giữa vùng trong và vùng ngoài của xã. Quan trọng hơn, cây cầu ấy sẽ là “cầu nối” tri thức, mở ra tương lai tươi sáng cho nhiều thế hệ học trò nơi vùng cao còn lắm gian nan này.