Đổi thay nông thôn mới xứ Huế: [Bài 2] Dân hiến đất vì cộng đồng

Lan tỏa từ vùng cao

Con đường vào thôn A Đeeng Par Lieng (xã A Lưới 1) giờ đây trải nhựa bê tông phẳng lỳ, sạch sẽ. Hai bên đường, nhà cửa xây kiên cố ẩn mình dưới những tán cây xanh mát. Cách đó không xa, một khu đất bằng phẳng trước đây trồng keo đã được thi công xây dựng trường mẫu giáo xã. Có được điều đó là nhờ sự công sức và tấm lòng không nhỏ của gia đình già làng Quỳnh Rêh, người năm nay đã 95 tuổi.

Nhiều năm trước, khi đường Hồ Chí Minh qua xã hoàn thành, già Quỳnh Rêh bàn bạc với 3 người em ruột, tự nguyện hiến phần đất của gia đình để mở con đường dài 700m, rộng gần 3m nối từ đường Hồ Chí Minh vào khu dân cư, qua đó để bà con trong vùng đi lại thuận tiện nhất là mỗi khi lên nương rẫy mưu sinh. Ngoài ra, nghe tin trường mầm non trên địa bàn xuống cấp nặng, già làng Rêh không ngần ngại vận động con cháu cùng với mình hiến gần 1ha đất trồng keo để xây trường.

“Ngày xưa chiến tranh cực khổ, nhiều gia đình nhường phần ăn và tất cả những tài sản quý báu nhất cho bộ đội để cùng đánh giặc, trú ẩn. Nay hòa bình, cái ăn cái mặc đủ đầy hơn, mình và các con cháu bớt một ít đất để làm đường, xây trường cho bà con ngay tại thôn xóm thì có gì mà tiếc, mà to tát đâu chứ. Cái thôn mình ngày càng mới, đẹp và văn minh, mình thấy sướng con mắt, vui cái bụng là thỏa mãn rồi”, già Quỳnh Rêh nói.

Được biết, cũng nhờ già Quỳnh Rêh tiên phong hiến đất làm đường, xây trường học mà thời gian qua, tại xã A Lưới 1 đã huy động bà con nhân dân tự nguyện đóng góp hàng ngàn ngày công lao động và hiến tặng nhiều diện tích đất để làm đường giao thông và các công trình phúc lợi phục vụ xây dựng nông thôn mới.

Không chỉ ở A Lưới mà ở các vùng cao khác của TP Huế, thời gian qua, nhiều già làng và các hộ dân đồng bào dân tộc thiểu số là “gương sáng”, khi tự nguyện hiến đất để xây dựng các công trình của thôn, xã.

Tại thôn A Tin (xã Nam Đông), ai cũng biết đến già làng Hồ Văn Dương (79 tuổi), bởi già Dương hiến hơn 1.000m2 đất cho xã làm nghĩa trang. Theo già Dương, mảnh đất ấy vốn chuẩn bị để xây nhà. Thế nhưng khi địa phương cần mặt bằng chung, già không ngần ngại hiến đất. “Nhà thì có thể làm chỗ khác nhưng nghĩa trang là nơi của cả cộng đồng, của bao thế hệ con cháu, không thể tính toán thiệt hơn”, già Dương thổ lộ.

Già Dương cũng nhiều lần đi cùng các ban ngành vận động bà con hiến đất đồng lòng làm đường. Sau này, khi địa phương triển khai mở rộng đường làng, 3 người con của già Dương là anh Hồ Văn Giáp, Hồ Văn Giành và Hồ Văn Dưa cũng noi gương cha, tình nguyện hiến từ 500 đến 1.000m2 đất. Ngoài ra, nhiều hộ dân khác như ông Hồ Văn Thỏ, Lê Thanh Lô, Lê Thanh Cân… cũng hiến cả trên dưới 1.000m2 đất, để từ đó bản làng mở thêm nhiều tuyến đường rộng rãi, thông thoáng, góp sức xây dựng nông thôn khang trang.

Chị Hồ Thị Sươn - Phó Bí thư Xã đoàn Nam Đông cho biết, thôn A Tin trước đây có đường đi lại nhỏ hẹp, phương tiện khó vào tận nhà dân. Nay trong thôn đã mở thêm nhiều tuyến đường mới, rộng rãi, tạo thuận lợi cho việc đi lại và sản xuất. Có được diện mạo ấy là nhờ sự đồng lòng của bà con, đặc biệt là nhờ những người có uy tín như già Dương tiên phong vận động, khích lệ mọi người cùng chung sức.

Cũng tại vùng cao Nam Đông, anh Hồ Văn Thọ, một hộ dân đồng bào dân tộc thiểu số đã 2 lần tình nguyện hiến hơn 1.500 m2 đất để huyện (cũ), xã xây dựng các tuyến đường nông thôn. Điều đáng quý, trong số diện tích đất anh Thọ hiến, có đến một nửa diện tích đang trồng các loại cây cho thu hoạch cao như cau, chuối, dứa, tre lấy măng, và anh Thọ cùng các thành viên trong gia đình đã sẵn sàng hy sinh lợi ích riêng của mình.

Đến vùng đồng bằng

Tại khu vực thị xã Phong Điền (cũ), Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới nhận được sự đồng thuận cao của người dân, nhờ đó 15/15 xã trước đây đã đạt chuẩn nông thôn mới. Đến hết năm 2024, có 4.350 người dân tự nguyện hiến đất với tổng diện tích 577.900m2 để xây dựng 229 công trình.

Đơn cử như xã Phong Hải cũ (nay là phường Phong Quảng), ông Nguyễn Xuân Cảnh đã tự nguyện hiến gần 3.000m2 đất rừng sản xuất của gia đình để xây dựng các công trình nông thôn. “Diện tích đất gia đình hiến để làm đường và xây dựng các công trình công cộng đã giúp những hộ dân trong địa phương đi lại, giao thương hàng hóa thuận tiện, kinh tế phát triển, học sinh đến trường dễ dàng hơn. Vì vậy, gia đình sẵn lòng sẻ chia cùng cộng đồng, không đắn đo suy nghĩ nhiều”, ông Cảnh nói.

Tại khu vực Thủy Biều (nay là phường Thủy Xuân), từ giữa năm 2024 đến nay, hơn 100 hộ dân tự nguyện hiến từ 5.000 - 6.000m2 đất vườn để mở rộng đường kiệt. Trong đó, hộ ông Hồ Xuân Ninh hiến 500m2, ông Hoàng Trọng Khá hiến gần 200m2 đất vườn cùng nhiều hộ dân khác đồng ý hiến từ 100 - 300m2 đất.

Bí thư Đảng ủy phường Thủy Xuân - Đặng Phước Bình cho rằng, nhờ tấm lòng của bà con, những tuyến đường chật hẹp, thường xuyên bị ngập úng và lầy lội vào mùa mưa trước đây nay đã được thay thế bằng những con đường giao thông nhựa hóa, bê tông hóa rộng rãi, khang trang. Việc người dân tình nguyện hiến đất không những mở rộng nhiều tuyến đường giao thông, phục vụ xây dựng các công trình công cộng, xây dựng nông thôn mới mà còn góp phần chỉnh trang, tạo diện mạo hiện đại, văn minh cho đô thị.

“Không ai khác, chính người dân mới là chủ thể hưởng lợi. Tất cả chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước cũng đều hướng đến việc thúc đẩy sự phát triển của cộng động xã hội, phát triển kinh tế gia đình, nâng cao đời sống cho người dân”, ông Bình nhấn mạnh.

Ngoài việc hiến đất và tài sản trên đất, nhiều người dân còn hiến ngày công lao động, qua đó để cùng chính quyền xây dựng, nâng cấp mở rộng các tuyến đường và các công trình xã hội khác, góp phần thay đổi cảnh quan nông thôn, chung tay xây dựng nông thôn mới bền vững.

Theo ông Hoàng Hải Minh - Phó Chủ tịch UBND TP Huế, tinh thần đồng lòng của người dân khi sẵn sàng hiến đất đã góp phần thay đổi diện mạo quê hương. Chính sự chung tay của người dân, những người trực tiếp thụ hưởng thành quả đã tạo nên sức mạnh bền vững cho chương trình nông thôn mới. Mỗi mét vuông đất được hiến không chỉ là vật chất, mà còn là tấm lòng vì cộng đồng, vì tương lai phát triển của làng, xã, nông thôn mới không chỉ là con đường rộng hơn, mà còn phải là cuộc sống tốt hơn cho người dân.