Điểm sáng Khánh Sơn: [Bài 2] Thoát nghèo nhờ cây sầu riêng

Những chính sách kịp thời, sự sẻ chia của cộng đồng và nỗ lực tự thân đã khiến nhiều hộ, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số tìm thấy con đường thoát nghèo bền vững. Đến với Khánh Sơn, chúng tôi đã ghi nhận những câu chuyện giản dị về hành trình đổi đời từ sự chung tay của chính sách.

Đơn thân nhưng không đơn độc trong hành trình thoát nghèo

Câu chuyện của bà Cao Thị Cánh, người đồng bào tại thôn Liên Bình là một minh chứng rõ ràng. Từng mang danh hộ nghèo trong thôn, một mình bà phải gồng gánh nuôi 5 con nhỏ. Quanh năm gia đình bám víu vào mảnh đất khô cằn chỉ trồng bắp, mía, cà phê... nhưng hiệu quả kinh tế thấp. Cái nghèo, nỗi cơ cực cứ đeo bám dai dẳng.

Giữa lúc ấy, những chính sách hỗ trợ của Nhà nước đã trở thành điểm tựa cho khát vọng đổi đời của bà. "Trước năm 2021, gia đình tôi được hỗ trợ giống, phân bón và hệ thống tưới để chuyển đổi sang trồng sầu riêng. Tuy nhiên, do thiếu vốn đầu tư ban đầu, vườn sầu riêng phát triển kém. May mắn thay, gia đình tiếp tục được đưa vào Chương trình giảm nghèo bền vững của địa phương, được vay vốn ngân hàng với lãi suất ưu đãi", bà Cánh nhớ lại.

Có vốn, bà mạnh dạn đầu tư mở rộng diện tích sầu riêng lên 5 sào (khoảng 100 cây). Ngoài vốn, bà được hỗ trợ tham gia các lớp tập huấn, học hỏi kỹ thuật trồng trọt bài bản.

Nhờ được hướng dẫn tận tình từ những ngày đầu vun trồng, vườn sầu riêng của bà bảo đảm quy trình chất lượng. Đến nay, gia đình đã thu hoạch 2 vụ sầu riêng, đạt mức lãi ổn định trên dưới 100 triệu đồng/năm. "Thu nhập ổn định không chỉ giúp các con tôi có đủ cái ăn, cái mặc, mà còn được học hành tử tế và giúp gia đình thoát nghèo một cách bền vững" - bà Cánh cho biết. Minh chứng rõ ràng nhất là căn nhà kiên cố, khang trang trị giá khoảng 400 triệu đồng của gia đình được xây dựng vào năm 2024.

Cũng vươn lên thoát nghèo từ cây sầu riêng là chị Cao Thị Bé, người đồng bào Raglai, cùng ở thôn Liên Bình. Trước đây, trong căn nhà tranh vách lá tạm bợ, sinh kế của gia đình trông chờ vào 4 sào đất trồng bắp, mía, cà phê. Hiệu quả kinh tế thấp, cuộc sống gia đình luôn bấp bênh.

Nhờ các chương trình giảm nghèo và phát triển kinh tế địa phương, chị Bé được tạo điều kiện vay vốn. Chị nâng niu từng đồng vốn, chọn lọc từng hướng đi, rồi mạnh dạn chuyển đổi sang trồng sầu riêng. Năm 2024, vườn sầu riêng bắt đầu cho trái, gia đình chị lãi 60 triệu đồng và năm nay thu nhập tăng lên 100 triệu đồng. Có nguồn thu nhập ổn định, chị vui mừng cho biết, gia đình đã chính thức thoát nghèo trong năm 2024. Kinh tế ổn định, gia đình chị cũng cất được căn nhà khang trang trị giá 300 triệu đồng và đảm bảo tương lai học tập cho hai con.

Với niềm tin vào cây sâu riêng, năm ngoái, gia đình chị tiếp tục vay 100 triệu đồng, chuyển 5 sào đất trồng bắp sang đầu tư, chăm sóc cây sầu riêng.

Phát triển cây sầu riêng thành ngành kinh tế mũi nhọn

Bà Nguyễn Thị Thanh Tâm, Phó phòng Kinh tế xã Khánh Sơn cho biết, toàn xã hiện có hơn 1.297 ha sầu riêng, trong đó có hơn 570 ha đang trong thời kỳ kinh doanh, mang lại thu nhập ổn định cho bà con. "Chúng tôi vui mừng khi người dân không thụ động trông chờ vào hỗ trợ, mà chủ động tìm hướng làm ăn, học hỏi lẫn nhau. Với giá trị kinh tế mà cây sầu riêng mang lại, địa phương xác định đây chính là cây trồng chủ lực của xã. Năm 2025, sản lượng trên địa bàn toàn xã ước đạt 9.200 tấn", bà Tâm nói. 

Theo bà Tâm, thời gian qua, việc triển khai hiệu quả các Chương trình mục tiêu quốc gia đã góp phần đáng kể nâng cao thu nhập cho người dân Khánh Sơn. "Hành trình giảm nghèo chưa bao giờ là dễ dàng. Phía sau đó, mỗi người cán bộ địa phương đều mang trong mình lòng trắc ẩn đối với những cảnh đời lam lũ, những ngôi nhà đêm đêm vẫn sáng đèn vì lo kế sinh nhai", bà Tâm xúc động. Do vậy, địa phương luôn nỗ lực triển khai các chính sách hỗ trợ sinh kế, giúp bà con ổn định cuộc sống và tiếp cận các nguồn hỗ trợ. Cụ thể, đối với mô hình giảm nghèo, địa phương đã xét chọn các hộ tham gia Chương trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng để tiếp tục hỗ trợ phân bón. Trong hai năm 2023 và 2024, xã đã hỗ trợ cho hơn 60 hộ nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo.

Cùng với đó, để phát triển cây sầu riêng, chính quyền xã cũng tạo điều kiện cho bà con tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội. Đồng thời, triển khai hiệu quả chính sách chuyển đổi cơ cấu cây trồng, các tiểu dự án hỗ trợ sinh kế, phối hợp mở các lớp tập huấn về trồng và chăm sóc cây sầu riêng, hình thành các mô hình khuyến nông. Mới đây nhất là triển khai dự án SACCR, hỗ trợ vật tư nông nghiệp và thiết bị tưới cho bà con nông dân.

Song song đó, địa phương đã kết hợp chặt chẽ các nguồn lực và hoạt động của Chương trình giảm nghèo bền vững với Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Bà Tâm nhấn mạnh, tại Khánh Sơn, hành trình hỗ trợ người dân thoát nghèo ngoài việc giúp bà con có bữa ăn hôm nay, xa hơn phải tạo được sinh kế để họ tự lo được cho ngày mai.

"Tôi biết ơn Nhà nước đã có những chính sách thiết thực, giúp người dân có công ăn việc làm, có cơ hội chuyển đổi cây trồng và từ đó thoát nghèo bền vững", chị Bé bày tỏ.