Là tỉnh miền núi, địa hình chia cắt, dân cư phân tán, Bắc Kạn từng đối mặt với vô vàn khó khăn trong phát triển hạ tầng nông thôn. Trước năm 2021, nhiều xã vẫn thiếu đường giao thông, hệ thống kênh mương tạm bợ, tỷ lệ sử dụng nước sạch còn thấp, điều kiện y tế, giáo dục chưa đáp ứng yêu cầu. Hạ tầng yếu là trở ngại, lực cản khiến khoảng cách phát triển giữa nông thôn và đô thị còn lớn.
Từ khi triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021–2025, tỉnh Bắc Kạn đã huy động tổng lực ngân sách Trung ương, địa phương, cùng với sự tham gia tích cực của người dân để tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn. Kết quả, đến năm 2025, bức tranh nông thôn ở tỉnh Bắc Kạn đã có nhiều gam màu tươi sáng, hạ tầng thiết yếu được xây dựng, nâng cấp đồng bộ.

Đường đến bản làng vùng sâu, vùng xa được quan tâm đầu tư. Ảnh: Ngọc Tú.
Tại tỉnh Bắc Kạn, phát triển hệ thống giao thông nông thôn là điểm sáng nổi bật, đến năm 2025, tổng chiều dài đường xã đạt 1.527km, trong đó đã nhựa hóa được hơn 84%. Hệ thống đường thôn, liên thôn đạt hơn 1.874km, tỷ lệ cứng hóa hơn 64,9%, đường ngõ xóm có chuyển biến đáng kể so với giai đoạn trước.
Những con đường được đổ bê tông, trải nhựa không chỉ giúp người dân đi lại thuận tiện mà còn thúc đẩy phát triển sản xuất hàng hóa, du lịch cộng đồng, giúp kết nối vùng sâu, vùng cao với trung tâm huyện, tỉnh.
Bên cạnh giao thông, tỉnh Bắc Kạn chú trọng đầu tư đồng bộ các lĩnh vực thiết yếu khác như thủy lợi, điện, nước sạch, trường học, y tế, văn hóa, thông tin và môi trường. Mạng lưới thủy lợi được cải tạo, toàn tỉnh kiên cố hóa được 1.200/2.150km kênh mương nội đồng, góp phần nâng tỷ lệ đất sản xuất nông nghiệp được tưới tiêu chủ động lên trên 90%.

Người dân thôn Ma Nòn, xã Thượng Quan (huyện Ngân Sơn) được sử dụng nước sạch. Ảnh: Quang Linh.
Ngành điện đã nâng cấp lưới điện hạ áp tại nhiều xã, giúp khoảng 96% hộ dân có điện sử dụng thường xuyên, an toàn. Đây là tiền đề để người dân mua máy móc phục vụ chăn nuôi, chế biến nông sản và áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp.
Hệ thống cấp nước sinh hoạt được đầu tư, nhờ đó tỷ lệ người dân nông thôn sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 98,5%. Cơ sở giáo dục tại vùng sâu, vùng cao ngày càng hoàn thiện, đến nay tỉnh Bắc Kạn có 133/281 trường đạt chuẩn quốc gia (chiếm hơn 47,3%), trong đó có 60 trường mầm non, 39 tiểu học, 15 trường liên cấp TH&THCS và 18 trường THCS.
Về y tế, 100% xã đạt tiêu chí quốc gia, các trạm y tế xã được đầu tư đồng bộ về cơ sở vật chất và thiết bị, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 97%. Thiết chế văn hóa nông thôn cũng được cải thiện, toàn tỉnh hiện có 66/79 nhà văn hóa xã, 653/1.060 nhà văn hóa thôn đạt chuẩn. Đây là không gian sinh hoạt cộng đồng quan trọng, góp phần nâng cao đời sống tinh thần của người dân.
Trong bức tranh xây dựng nông thôn mới ở Bắc Kạn, hạ tầng thương mại nông thôn cũng là điểm sáng. Toàn tỉnh hiện có 53 chợ tại các xã hoạt động ổn định tạo thuận lợi cho trao đổi hàng hóa, tiêu thụ nông sản của người dân địa phương. Gần đây, tỉnh Bắc Kạn hỗ trợ hạ tầng cho 12 hợp tác xã theo Nghị quyết 37/NQ-HĐND xây nhà kho, xưởng sản xuất, từng bước phát triển vùng nguyên liệu gắn với chuỗi giá trị ở nông thôn.
Mạng lưới thông tin truyền thông phủ sóng toàn tỉnh, 100% xã, phường, thị trấn có kết nối internet và phần mềm hành chính công, tỷ lệ người dân sử dụng smartphone đạt gần 90.
Tuy còn một số tiêu chí cần tiếp tục hoàn thiện nhưng rõ ràng, nền tảng hạ tầng đã tạo lực đẩy mạnh mẽ cho quá trình xây dựng nông thôn mới nâng cao và kiểu mẫu trong những năm tiếp theo.
Nhìn lại chặng đường xây dựng nông thôn mới ở tỉnh Bắc Kạn có thể khẳng định phát triển hạ tầng chính là điểm tựa quan trọng để người dân có thêm điều kiện thoát nghèo vươn lên làm giàu, tất cả góp phần làm nên diện mạo nông thôn khởi sắc, hiện đại và đáng sống.

Đầu tư công trình nước sạch ở các thôn vùng cao huyện Ngân Sơn. Ảnh: Sơn Lâm.
Tính đến nay, toàn tỉnh có 54/95 xã đạt tiêu chí giao thông; 95/95 xã đạt tiêu chí thủy lợi; 86/95 xã đạt tiêu chí y tế; 70/95 xã đạt tiêu chí thông tin - truyền thông; 44/95 xã đạt tiêu chí trường học; 81/95 xã đạt tiêu chí thương mại nông thôn.