Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu "thà đui mà giữ đạo nhà".
Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888) được đại hội đồng UNESCO đưa vào danh sách những danh nhân văn hóa và sự kiện lịch sử có tầm vóc quốc tế niên khóa 2022-2023, trong cuộc họp ngày 24/11/2021 tại Paris, Pháp.
Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu được UNESCO ghi nhận “là một nhà văn hóa, nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam, là một tấm gương vượt qua nghịch cảnh và theo đuổi lý tưởng học tập suốt đời”.
Giáo sư Nguyễn Chí Bền, một trong những người tham gia hoàn thiện hồ sơ danh nhân Nguyễn Đình Chiểu để trình lên đại hội đồng UNESCO, chia sẻ: “Theo yêu cầu của UNESCO thì hồ sơ danh nhân thế giới, ngoài đất nước đề cử cần phải có hai quốc gia khác đồng để cử mới hợp lệ. Chúng tôi rất mừng là ngay sau khi hồ sơ được gửi đi, ngoài Việt Nam là tổ quốc của Nguyễn Đình Chiểu thì có tới 4 quốc gia khác cùng đề cử, đó là Thái Lan, Hàn Quốc, Ấn Độ và Nhật Bản. Như vậy số quốc gia đề cử vượt xa so với yêu cầu của UNESCO và đó cũng là niềm vinh dự và tự hào cho đất nước chúng ta”.
Vì vậy, kỷ niệm 200 năm Ngày sinh của của danh nhân Nguyễn Đình Chiểu được tổ chức thành một sự kiện văn hóa quốc tế tại tỉnh Bến Tre. Từ năm 1992 đến nay, tỉnh Bến Tre lấy ngày sinh và ngày mất của danh nhân Nguyễn Đình Chiểu (ngày 01/7 và ngày 03/7) làm ngày truyền thống văn hóa xứ dừa. Còn tổ chức văn học nghệ thuật của tỉnh Bến Tre được đặt tên là Hội văn nghệ Nguyễn Đình Chiểu.
Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu được đời sau ca ngợi ở cả ba lĩnh vực: văn chương, giáo dục và y học. Không chỉ đối với người dân Bến Tre, mà danh nhân Nguyễn Đình Chiểu còn có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống và tâm thức của người dân đồng bằng sông Cửu Long với những ý niệm cao đẹp như “Trai thời trung hiếu làm đầu/ Gái thời tiết hạnh là câu trau mình”.
Tượng đài Nguyễn Đình Chiểu ở Ba Tri, Bến Tre.
Chuỗi sự kiện văn hóa tôn vinh danh nhân Nguyễn Đình Chiểu bắt đầu từ ngày 29/6 với Hội thảo khoa học quốc tế diễn ra tại khách sạn Diamond Stars, thành phố Bến Tre. Ban tổ chức cho biết đã nhận được 133 tham luận từ khắp nơi gửi về, và chọn lựa 96 tham luận (17 tham luận của tác giả nước ngoài, 79 tham luận của các tác giả trong nước) để in Kỷ yếu.
Sự kính trọng danh nhân Nguyễn Đình Chiểu được thể hiện qua nhiều tham luận của các tác giả dù không được Ban tổ chức mời viết mà vẫn tích cực gửi đến những dòng chất chưa tâm can, trong đó có tham luận dài đến 118 trang.
Các nhà khoa học đến từ Pháp, Mỹ, Nga, Nhật, Ấn Độ, Hàn Quốc, Trung Quốc... đã trình bày những quan điểm khẳng định vai trò của danh nhân Nguyễn Đình Chiểu trong lịch sử Việt Nam, khu vực và quốc tế nửa sau thế kỷ 19, đồng thời soi chiếu tư tưởng nhân văn, tư duy tiến bộ về giải phóng con người trong những tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu và thêm lần xác tín nhân cách văn hóa Nguyễn Đình Chiểu để lại những giá trị văn hóa trường tồn.
Phần chính lễ kỷ niệm 200 năm ngày sinh danh nhân Nguyễn Đình Chiểu sẽ được long trọng tổ chức vào lúc 20 giờ ngày 30/6 tại di tích quốc gia đặc biệt Mộ và Khu lưu niệm Nguyễn Đình Chiểu, xã An Đức, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre.
Về sự nghiệp văn chương của danh nhân Nguyễn Đình Chiểu, ngoài truyện thơ bất hủ “Lục Vân Tiên” còn phải kể đến “Dương Từ - Hà Mậu”, “Chạy giặc”, “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc”, “Văn Tế Trương Định”, “Mười bài thơ điếu Phan Tòng”, “Ngư Tiều y thuật vấn đáp”...
