Đà Nẵng: Nuôi cá nước ngọt tạo sinh kế bền vững cho nông dân

Nâng cao đời sống

Nghề nuôi cá nước ngọt ở Đà Nẵng đã có từ lâu, nhưng chỉ thật sự phát triển mạnh trong những năm gần đây khi địa phương có chủ trương chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo hướng sản xuất hàng hóa. Theo đó, nghề nuôi cá nước ngọt được chú trọng, khuyến khích đầu tư phát triển.

Với tiềm năng và lợi thế của một địa phương có nhiều ao hồ, song suối, đến nay, diện tích nuôi thủy sản nước ngọt của Đà Nẵng duy trì ổn định khoảng 5.157 ha, gồm 3.900 ha hồ chứa và 1.257 ha ao đất, chủ yếu nuôi các loài cá truyền thống như mè, trôi, trắm, chép và rô phi. Ngoài ra, thành phố hiện có khoảng 600 lồng/bè nuôi trên sông và hồ chứa, với các đối tượng nuôi phổ biến là cá diêu hồng, cá lóc, cá trê, cá chình, cá lăng nha… Mỗi năm, Đà Nẵng cung ứng khoảng 9.000 tấn cá thương phẩm, trong đó nuôi lồng/bè đạt 950 tấn và ao, hồ đạt 8.050 tấn. Nghề nuôi cá nước ngọt không chỉ tạo nguồn thu ổn định cho người dân mà còn góp phần phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững ở khu vực nông thôn.

Bà Phạm Thị Nhung (tổ 8, thôn Khương Mỹ, xã Hòa Vang) là một trong những hộ điển hình vươn lên thoát nghèo nhờ nghề nuôi cá nước ngọt. Trên diện tích 4.000 m² đất ruộng kém hiệu quả trước đây, bà đầu tư đào ao nuôi cá với hai hình thức xen canh và chuyên canh. Một ao bà thả 5.000 con cá diêu hồng, xen canh thêm 3.000 cá thát lát, 1.000 cá lăng và 2.000 cá diếc; ao còn lại nuôi 2.000 con cá trắm cỏ.

“Trước kia gia đình tôi làm ruộng quanh năm mà vẫn không đủ ăn. Từ khi được Nhà nước hỗ trợ đào ao và cung cấp con giống, lại được tập huấn kỹ thuật, chúng tôi mới mạnh dạn chuyển hướng sang nuôi cá. Nhờ đó, kinh tế gia đình dần ổn định, giờ không chỉ thoát nghèo mà còn có tích lũy để đầu tư thêm,” bà Nhung chia sẻ.

Theo bà, nuôi xen canh giúp tận dụng tốt nguồn nước, hạn chế rủi ro, tiết kiệm chi phí thức ăn và nâng cao năng suất. Mỗi năm, sau khi trừ chi phí, gia đình bà thu về khoảng 80-100 triệu đồng - một con số chưa phải lớn so với thành phố, nhưng là nguồn thu ổn định, giúp người dân nông thôn tự tin vươn lên thoát nghèo bền vững.

Tương tự, anh Đặng Ngọc Phi Long (xã Đại Lộc) cũng tận dụng nguồn nước thuận lợi ở các con sông, người dân thả lồng để nuôi cá với các loại như: cá diêu hồng, cá bớp, cá chẽm, cá dìa, cá mú... Anh hiện đang nuôi cá diêu hồng với 70 lồng, mỗi lồng diện tích 36 m² trên sông Yên. Nuôi từ năm 2016, lúc đầu chưa có kinh nghiệm nên hiệu quả kinh tế không cao, nhưng đến nay nuôi cá đã trở thành nguồn thu nhập chính của gia đình anh. Bình quân mỗi năm, anh bán ra thị trường khoảng 150 tấn cá, với 50 triệu đồng/tấn, thu nhập hàng năm của anh lên đến hàng tỷ đồng.

Để nghề nuôi cá phát triển bền vững

Theo Chi cục Biển đảo và Thủy sản (Sở NN-MT Đà Nẵng), nhờ nghề nuôi cá nước ngọt, hàng trăm lao động ở các vùng nông thôn, miền núi có thêm việc làm, thu nhập ổn định. Không chỉ giúp người dân thoát nghèo, hoạt động này còn hình thành mạng lưới sinh kế mới gắn với chế biến, vận chuyển, tiêu thụ sản phẩm, góp phần phát triển kinh tế nông thôn một cách toàn diện và bền vững.

Thời gian qua, Chi cục Biển đảo và Thủy sản Đà Nẵng đã tích cực triển khai các chương trình tập huấn kỹ thuật, quan trắc môi trường, hỗ trợ con giống và tư vấn thị trường tiêu thụ cho người dân. Tuy nhiên, hạ tầng vùng nuôi vẫn còn hạn chế, việc ứng dụng khoa học - công nghệ còn khiêm tốn, nguồn vốn đầu tư ban đầu lớn khiến nhiều hộ khó tiếp cận. Thêm vào đó, thời tiết bất ổn và đầu ra sản phẩm chưa ổn định là những thách thức lớn.

Ðể chủ động đảm bảo nguồn cung cấp giống cá, Đà Nẵng hiện 2 cơ sở sản xuất giống thủy sản nước ngọt là Trại thực nghiệm Nông nghiệp Hòa Khương và Trung tâm chọn giống cá rô phi thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Đối tượng sản xuất chủ yếu giống cá rô phi, nhóm cá truyền thống (mè, trôi, trắm, chép) để cung cấp cho nhu cầu nuôi thủy sản nước ngọt trong thành phố và một phần xuất đi các tỉnh khác. Hoạt động này đã góp phần ổn định nguồn cá giống chất lượng, phù hợp phát triển nuôi cá nước ngọt trong ao hồ và hồ chứa của Đà Nẵng.

Theo đại diện Chi cục Biển đảo và Thủy sản Đà Nẵng, để nghề nuôi cá nước ngọt tiếp tục phát triển bền vững, góp phần giảm nghèo lâu dài, ngành thủy sản thành phố sẽ tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, nhất là hệ thống điện và thủy lợi; đồng thời khuyến khích các mô hình liên kết chuỗi giữa người nuôi và doanh nghiệp chế biến, tiêu thụ. Thành phố cũng định hướng mở rộng các mô hình nuôi theo hướng sinh thái, an toàn thực phẩm và thích ứng biến đổi khí hậu, nhằm vừa bảo vệ môi trường vừa nâng cao giá trị sản phẩm. Điều này đảm bảo rằng sản phẩm nuôi cá nước ngọt luôn đạt chất lượng cao và an toàn cho người tiêu dùng.

Mục tiêu lâu dài của thành phố là xây dựng ngành nuôi trồng thủy sản nước ngọt phát triển bền vững, trở thành một trụ cột trong phát triển kinh tế nông nghiệp nông thôn, gắn liền với chương trình giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới nâng cao của Đà Nẵng trong giai đoạn tới.