Cây quế mở lối làm giàu cho người dân Ba Chẽ

Những năm qua, xã Ba Chẽ (tỉnh Quảng Ninh) xác định nông nghiệp là nền tảng của kinh tế địa phương. Trong đó, lâm nghiệp giữ vai trò chủ đạo, vừa bảo vệ môi trường, vừa tạo sinh kế cho người dân. Sau thời gian dài trồng keo để thoát nghèo, địa phương đang chuyển mình mạnh mẽ, tập trung phát triển cây quế, loại cây có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện tự nhiên của vùng núi Ba Chẽ.

Ông Đàm Quang Thành, Trưởng phòng Kinh tế xã Ba Chẽ, cho biết, sau khi Đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2025-2030 xác định lâm nghiệp là hướng đi chiến lược, địa phương đã xây dựng lộ trình cụ thể nhằm nâng cao giá trị kinh tế rừng. Trên cơ sở thổ nhưỡng và khí hậu đặc thù, xã lựa chọn cây quế là cây trồng chủ lực, thay thế dần diện tích keo năng suất thấp.

“Hiện nay, toàn xã đã trồng trên 1.000 ha quế, mục tiêu đến năm 2030 đạt 5.000 ha”, ông Thành cho biết.

Theo định hướng này, Ba Chẽ không chỉ phát triển trồng rừng đơn thuần mà còn gắn sản xuất với bảo vệ môi trường và chế biến sâu. Trên địa bàn xã có nhà máy chế biến tinh dầu quế đang được xây dựng, mở ra cơ hội việc làm mới cho người dân. Bên cạnh đó, cụm công nghiệp Nam Sơn đang được đầu tư giai đoạn 2, hoàn thiện hạ tầng để thu hút thêm doanh nghiệp chế biến lâm sản, tạo đầu ra ổn định cho sản phẩm quế.

Với sự hỗ trợ từ chính quyền, người dân ở các thôn đã tích cực chuyển đổi cây trồng. Ông Triệu Quý Trình, trưởng thôn Nam Kim, cho biết, trước đây người dân chủ yếu trồng keo, nhưng hiệu quả không cao, đất bạc màu, chu kỳ ngắn, thu nhập thấp.

“Một ha keo thu được cao nhất chỉ khoảng 80 triệu đồng, trong khi cây quế có thể đạt trên 200 triệu đồng, gấp hai đến ba lần keo. Cây quế ít tốn công, lại tận thu được cả lá, cành, vỏ, gỗ nên hiệu quả rất rõ”, ông Trình nói.

Từ nhận thức đó, chi bộ thôn Nam Kim đã vận động bà con chuyển đổi dần từ keo sang quế. Chỉ trong ba năm, diện tích quế toàn thôn đã đạt gần 200 ha. Người dân thống nhất chủ trương mỗi hộ mỗi năm chuyển đổi 30-50% diện tích trồng keo sang trồng quế, tiến tới toàn bộ diện tích đất rừng sản xuất phù hợp đều được trồng quế.

Theo báo cáo của UBND xã Ba Chẽ, trong 9 tháng đầu năm 2025, địa phương trồng mới trên 4.200 ha rừng, vượt kế hoạch 5,6%. Việc phát triển cây lâm nghiệp dài ngày đang tạo hướng đi bền vững cho nền kinh tế nông nghiệp. Ngoài cây quế, xã còn khuyến khích trồng xen các loại dược liệu bản địa như bá kích, cát sâm, trà hoa vàng dưới tán rừng, nhằm tận dụng đất, tăng thu nhập và đa dạng sản phẩm.

Song song với sản xuất, chính quyền xã chú trọng liên kết với doanh nghiệp để hình thành chuỗi giá trị từ trồng, chăm sóc, thu hái đến chế biến và tiêu thụ. Địa phương đã phối hợp với các đơn vị chuyên môn triển khai việc đăng ký và cấp chứng chỉ FSC cho hơn 7.000 ha rừng, hướng đến sản xuất theo tiêu chuẩn bền vững, đủ điều kiện xuất khẩu.

Chính quyền xã cũng quan tâm đến yếu tố khoa học kỹ thuật, từ khâu chọn giống, chăm sóc đến quản lý rừng. Hệ thống đường giao thông được đầu tư, như tuyến 330 chuẩn bị nâng cấp, giúp kết nối vùng nguyên liệu và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đến thu mua, chế biến.

Hiệu quả bước đầu từ cây quế đã khẳng định hướng đi đúng đắn. Thu nhập bình quân đầu người của xã hiện đạt trên 80 triệu đồng/năm, phấn đấu đến năm 2030 đạt trên 100 triệu đồng. Cây quế không chỉ giúp người dân có việc làm ổn định, mà còn góp phần phủ xanh đất trống, giữ nước, bảo vệ môi trường sinh thái.

Theo ông Triệu Quý Trình, điều quan trọng nhất là người dân đã thay đổi tư duy sản xuất. Từ chỗ chỉ trồng cây để thoát nghèo, nay đã biết tính toán dài hạn, hướng tới làm giàu bền vững.

“Bà con chúng tôi giờ không còn lo đói nghèo, mà đặt mục tiêu làm giàu từ chính đất rừng của mình. Làm giàu phải bền vững, phải gắn với bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường”, ông Trình bộc bạch.