Đa dạng hóa sinh kế: [Bài 2] Cách làm hay của xã Lộc Ninh

"Trao cần câu, không trao xâu cá"

Phương châm này đã trở thành kim chỉ nam trong công tác giảm nghèo và phát triển sinh kế tại nhiều địa phương. Ở xã Lộc Ninh, tỉnh Tây Ninh, chính quyền đã tập trung cung cấp cho người dân tư liệu, công cụ và kiến thức để tự chủ trong sản xuất, từ đó từng bước thoát nghèo và nâng cao đời sống.

Một trong những mô hình được đánh giá hiệu quả nhất là nuôi bò. Lý do là con vật này dễ nuôi, không đòi hỏi diện tích lớn, rất phù hợp với những hộ dân không có ruộng. Trong khi đi làm thuê hoặc làm các công việc thời vụ, người dân vẫn có thể nuôi bò, tận dụng thời gian nông nhàn để tạo thêm thu nhập.

Đến nay, đàn bò của xã khoảng 500 con, phát triển theo đề án “Bò tơ Tây Ninh” của tỉnh. Không chỉ dừng lại ở bò, xã còn triển khai nhiều mô hình hỗ trợ khác, như mô hình nuôi trồng thủy sản cũng mang lại hiệu quả kinh tế cao. Người dân tham gia các dự án nuôi cá lóc, cá tra, cá rô phi… thu lợi nhuận trung bình 200-250 triệu đồng/năm, vượt trội so với các loại cây trồng truyền thống như lúa hay một số cây trồng kém hiệu quả khác.

Đặc biệt, để đa dạng hóa sinh kế, đảm bảo đời sống lâu dài cho các hộ không còn khả năng lao động, xã đang triển khai các dự án phát triển cộng đồng. Theo đó, các tổ, hội sẽ được thành lập để quản lý nguồn vốn hỗ trợ sản xuất, giúp các hộ yếu thế ổn định cuộc sống. Cách làm này đã phát huy hiệu quả rõ rệt. Không chỉ giúp quản lý tốt nguồn vốn, mô hình còn nâng cao chất lượng cuộc sống cho các hộ yếu thế, từng bước tạo sinh kế phù hợp với điều kiện sức khỏe và hoàn cảnh của từng gia đình.

Nhờ sinh kế đa dạng, các hộ có thể linh hoạt lựa chọn cách làm phù hợp với nhu cầu bản thân, vừa đảm bảo hiệu quả kinh tế, vừa gắn bó lâu dài với nghề. Điều này không chỉ giúp mô hình phát triển bền vững, mà còn đảm bảo hiệu quả kinh tế cho từng hộ, tạo sinh kế ổn định cho nhiều gia đình.

“Trước đây, một số hộ không còn khả năng lao động được hỗ trợ nhưng gặp khó khăn trong việc chăn nuôi, sản xuất như không thể cắt cỏ, chăm sóc vật nuôi hay tạo ra sản phẩm. Nhận thấy thực tế này, địa phương quyết định xây dựng mô hình tổ chức cộng đồng thống nhất đứng ra hỗ trợ, vừa quản lý nguồn vốn hiệu quả, vừa tạo cơ hội để các hộ cùng tham gia và cùng hưởng lợi. Nhờ đó, đến nay địa phương đã cơ bản không còn hộ nghèo, chỉ còn một số hộ cận nghèo”, ông Nguyễn Văn Phong, chuyên viên Phòng Kinh tế xã Lộc Ninh chia sẻ.

Sinh kế chạm đến người nghèo

Song song với các dự án phát triển sản xuất, công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho hộ nghèo, cận nghèo luôn được xã Lộc Ninh đặc biệt quan tâm. Khi triển khai kế hoạch rà soát hộ nghèo, địa phương đã họp Ban Chỉ đạo cùng các ấp, đồng thời đẩy mạnh truyền thông để người dân hiểu rõ thế nào là hộ nghèo, quyền lợi họ được hưởng và những nghĩa vụ cần thực hiện.

Theo đó, xã tổ chức tập huấn cho cán bộ, công chức phụ trách công tác giảm nghèo và các ấp, nhằm thống nhất cách làm và hướng dẫn bà con thực hiện đúng quy trình. Nhờ đó, các hộ nghèo nắm rõ các bước tham gia các chương trình hỗ trợ, đồng thời nhân rộng những mô hình hiệu quả trong cộng đồng.

Địa phương chú trọng tổ chức các hội nghị, hội thảo, chương trình liên kết sản xuất nhằm nâng cao nhận thức, trang bị thông tin và hướng dẫn người dân tiếp cận chính sách hỗ trợ một cách đầy đủ, kịp thời.

“Người dân được tiếp cận đầy đủ thông tin về chính sách hỗ trợ của Nhà nước, hiểu rõ quyền lợi đi kèm trách nhiệm, từ đó chủ động thay đổi tư duy, chăm lo lao động sản xuất, nâng cao thu nhập và hướng tới mục tiêu thoát nghèo bền vững. Việc tiếp cận tri thức, kỹ thuật và chính sách hỗ trợ đã giúp xã cơ bản xóa bỏ hộ nghèo, chỉ còn một số hộ cận nghèo, chủ yếu là các trường hợp mất sức lao động”, ông Nguyễn Đình Hiển, Trưởng Phòng Kinh tế xã Lộc Ninh chia sẻ.

Với cách làm “trao cần câu, không trao xâu cá”, xã Lộc Ninh không chỉ giúp người dân thoát nghèo mà còn trang bị tri thức, công cụ để tự chủ vươn lên, tạo nền tảng phát triển kinh tế - xã hội bền vững cho cộng đồng nông thôn.