Công nghệ giúp vận hành nhà máy nước từ xa

Chuyển đổi số mang lại nhiều tiện ích

Theo ông Trần Văn Minh, Phó Giám đốc Trung tâm Nước sạch nông thôn Gia Lai, hiện đơn vị đang quản lý 22/96 công trình nước sạch tại các địa phương phía đông của tỉnh, với tổng công suất thiết kế 48.507 m³/ngày đêm, phục vụ 74.385 khách hàng sử dụng nước sạch.

Từ giai đoạn 2009-2010, Trung tâm bắt đầu đưa công nghệ vào quản lý và vận hành các công trình. Trong đó, hệ thống điều khiển, giám sát tập trung Scada được áp dụng tại 8 nhà máy: Phước Sơn, Tây Giang, Nhơn Tân, Bình Tường, Phù Cát, Nhà Tây Giang, Khu đông nam Hoài Nhơn và Vân Canh. Các nhà máy mới tiếp nhận từ Phù Mỹ, Vĩnh Thạnh, An Lão hiện chưa triển khai công nghệ này.

Ông Minh cho biết, ứng dụng Scada mang lại nhiều hiệu quả rõ rệt. Hệ thống tự động ghi nhận toàn bộ hoạt động điều hành của nhân viên trực trạm và các lệnh điều hành từ cấp quản lý. Đây cũng là nguồn dữ liệu quan trọng phục vụ quá trình vận hành, phân tích, tính toán và điều khiển theo thời gian thực.

Đặc biệt, Scada giúp giám sát liên tục nhiều thông số kỹ thuật, như lượng nước thô khai thác - dữ liệu liên quan trực tiếp đến việc kê khai phí tài nguyên nước và đánh giá tỷ lệ thất thoát. Hệ thống còn theo dõi các thông số trong quá trình xử lý nước như: mực nước trong bể, hàm lượng clo dư, áp lực đường ống, độ pH, độ đục, độ lắng cặn… Từ các dữ liệu này, nhân viên vận hành có thể điều chỉnh quy trình xử lý để bảo đảm chất lượng nước đầu ra theo đúng quy chuẩn.

Ngoài ra, Scada giám sát tổng lượng nước cấp vào mạng lưới, từ đó đánh giá năng lực nhà máy, xác định thất thoát trên đường ống và hỗ trợ hạch toán hiệu quả kinh doanh. Hệ thống cũng theo dõi trạng thái thiết bị, máy móc, mức tiêu thụ điện năng và cảnh báo các nguy cơ kỹ thuật theo thời gian thực.

Liên tục ứng dụng công nghệ mới

Phó Giám đốc Trần Văn Minh khẳng định, công nghệ Scada không chỉ nâng cao độ chính xác mà còn giúp giảm đáng kể nhân lực vận hành trực tiếp. Việc tự động hóa trong quy trình quản lý giúp hạn chế sai sót, đồng thời đảm bảo an toàn lao động, nhất là đối với các trạm bơm cấp I, giếng khai thác hay công trình nằm sát sông, thường bị cô lập trong mùa mưa lũ.

Bên cạnh Scada, thời gian gần đây, Trung tâm tiếp tục triển khai công nghệ CityWork nhằm quản lý khách hàng, tài sản, doanh thu và hỗ trợ in hóa đơn ngay trên điện thoại. Ứng dụng công nghệ này, nhân viên đến từng hộ dân để ghi chỉ số và in hóa đơn trực tiếp. Nếu hộ dân có nhu cầu, có thể thanh toán tại chỗ. Hóa đơn có thể gửi qua Zalo và người dùng có thể thanh toán trực tuyến.

“Hiện nay, Trung tâm đã liên kết với các ngân hàng để thu tiền nước trực tuyến, giúp việc thanh toán thuận tiện hơn rất nhiều”, ông Minh cho biết.

Từ tháng 9/2025, Trung tâm Nước sạch nông thôn Gia Lai tiếp tục triển khai công nghệ ký hợp đồng điện tử với khách hàng, bắt đầu với nhóm khách hàng tiềm năng như doanh nghiệp, tổ chức và các hộ đấu nối mới.

Theo ông Minh, hợp đồng điện tử giúp đơn vị “giải phóng” số lượng lớn hồ sơ giấy. Tất cả hợp đồng đều được lưu trữ trên máy tính, dễ dàng tìm kiếm và điều chỉnh khi cần. Với hơn 50 khách hàng là tổ chức, doanh nghiệp, việc quản lý hồ sơ giấy trước đây rất mất thời gian và tốn nhiều không gian lưu trữ.

Trước kia, khi thay đổi thông tin về chủ hộ sử dụng nước, Trung tâm buộc phải hủy hợp đồng cũ và ký hợp đồng mới với chủ sở hữu mới. Nay, với hợp đồng điện tử, mọi thay đổi đều có thể chỉnh sửa trực tiếp trên hệ thống, nhanh chóng và tiện lợi. Nhân viên có thể thực hiện thao tác này từ bất kỳ đâu bằng điện thoại hoặc máy tính xách tay.

“Công nghệ mới giúp chúng tôi rút ngắn thời gian xử lý công việc, giảm áp lực giấy tờ và nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng. Việc ký hợp đồng điện tử phù hợp xu hướng chuyển đổi số và giúp chúng tôi tiến gần hơn đến mô hình quản trị hiện đại”, ông Minh chia sẻ.