Theo dự báo của Trung trâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, do ảnh hưởng của El Nino nên giai đoạn đầu vụ hè thu năm 2024 khả năng xảy ra hạn hán, thiếu nước và xâm nhập mặn ở những vùng không chủ động nguồn nước.
Cán bộ kỹ thuật Trung tâm Bảo vệ thực vật miền Trung kiểm tra sinh vật gây hại trên ruộng lúa. Ảnh: L.A.T.
Khu vực Duyên hải Nam Trung bộ nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm. Các đợt nắng nóng gay gắt kéo dài chủ yếu tập trung trong giai đoạn từ tháng 5 - 7 và giảm dần vào đầu tháng 9. Tại Tây Nguyên, mùa mưa xuất hiện muộn hơn so với trung bình nhiều năm, tổng lượng mưa phổ biến ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm.
Do đó, để chủ động trong công tác chỉ đạo và bảo vệ sản xuất vụ hè thu, vụ mùa năm 2024 đạt hiệu quả, hạn chế thiệt hại do ảnh hưởng bất lợi của thời tiết và sinh vật gây hại cây trồng, Trung tâm Bảo vệ thực vật miền Trung (thuộc Cục Bảo vệ thực vật) đề nghị chi cục trồng trọt và bảo vệ thực vật các tỉnh trong vùng cần phân công các trạm trồng trọt và bảo vệ thực vật phối hợp với các trung tâm nông nghiệp, trung tâm kỹ thuật nông nghiệp, trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện chủ động phòng chống sinh vật gây hại trên một số cây trồng:
Nông dân tăng cường thăm đồng và bón thúc lần 1 cho lúa hè thu. Ảnh: L.A.T.
- Trên cây lúa, chuột gây hại chủ yếu khu vực Duyên hải Nam Trung bộ trên lúa làm đòng - trổ vụ hè thu sớm vào nửa cuối tháng 7 đến đầu tháng 8, gây hại lúa giai đoạn đẻ nhánh - làm đòng vụ hè thu chính vụ và vụ hè thu muộn, vụ mùa.
Rầy nâu, rầy lưng trắng phát sinh từ giữa vụ, tăng dần về mật độ, diện tích nhiễm và đạt đỉnh cao vào giai đoạn lúa làm đòng - trổ - chắc xanh. Các tỉnh Bình Thuận, Đắk Nông và Lâm Đồng chú ý theo dõi rầy di trú từ phía Nam.
Bệnh đạo ôn lá, bệnh đạo ôn cổ lá + cổ bông phát sinh gây hại trên lúa ở khu vực Tây Nguyên và một số tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận trong điều kiện nắng - mưa xen kẽ, độ ẩm không khí cao giai đoạn đẻ nhánh - đứng cái vào cuối tháng 7, đầu tháng 8. Bệnh đạo ôn cổ bông gây hại trên lúa giai đoạn trổ - ngậm sữa ở Tây Nguyên vào cuối tháng 8 đến giữa tháng 9.
Cán bộ kỹ thuật Trung tâm Bảo vệ thực vật miền Trung cùng Phòng BVTV (Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Đắk Lắk) kiểm tra ruộng sắn bị khảm lá. Ảnh: L.A.T.
Bệnh lem lép thối hạt phát sinh hại nặng trên giống nhiễm ở giai đoạn lúa trổ - ngậm sữa trong điều kiện nắng nóng xen kẽ mưa giông. Chú ý khi thời tiết mưa kéo dài, trời âm u, độ ẩm không khí cao bệnh phát sinh gây hại nặng.
- Trên cây sắn, bệnh khảm lá virus hại sắn tiếp tục lây lan nhanh và gây hại vào tháng 6 đến tháng 8 khi có mưa, người dân tập trung trồng mới ở các tỉnh Tây Nguyên. Các đối tượng rệp sáp bột hồng, bệnh chổi rồng phát sinh gây hại ở những vùng dịch như Phú Yên, Đắk Lắk; rệp sáp, nhện đỏ tiếp tục gia tăng gây hại trong điều kiện nắng nóng, khô hạn đầu tháng 5 đến giữa tháng 6 khu vực Duyên hải Nam Trung bộ.
- Trên cây ngô, sâu keo mùa thu gây hại trên cây ngô vụ mùa ở Tây Nguyên và ngô rau, chủ yếu ở giai đoạn phát triển thân lá - xoáy nõn. Sâu đục thân + bắp gây hại ngô giai đoạn trỗ cờ - trái non.
Cây sâm Ngọc Linh bị bệnh gỉ sắt. Ảnh: L.A.T.
- Trên cây sầu riêng, trong điều kiện mưa lớn kéo dài, thời tiết âm u, bệnh nứt thân xì mủ do nấm Phytophthora sp phát sinh gây hại trên các vườn trồng sầu riêng khai thác năng suất không bền vững, tiêu và thoát nước kém. Ngoài ra, do điều kiện khô hạn kéo dài như hiện nay, các đối tượng mọt đục cành, rệp sáp… phát sinh gây hại cục bộ mạnh hơn so với cùng kỳ năm trước. Rầy bông, sâu đục thân cành, bệnh thán thư, bệnh cháy lá, bệnh thối rễ… tiếp tục phát sinh gây hại.
- Trên cây sâm Ngọc Linh, trong tình hình thời tiết chuyển từ mùa khô sang mùa mưa ở Tây Nguyên, khuyến cáo người dân ở vùng trồng sâm Ngọc Linh (Kon Tum) thực hiện các biện pháp chủ động ứng phó với các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa đá, giông, lốc… dẫn tới dập nát thân cây, đổ ngã do cành cây xung quanh rơi xuống, ngập úng nước nhiều ngày gây thối thân, thối củ, chết rạp cây con, bệnh gỉ sắt... Tiếp tục duy trì bẫy chuột, xua đuổi chim nhằm hạn chế thiệt hại cho các vùng trồng sâm Ngọc Linh.
Trung tâm Bảo vệ thực vật miền Trung cũng đề nghị Chi cục các tỉnh trong vùng kết hợp với địa phương và cử cán bộ kỹ thuật bám sát đồng ruộng, chủ động phòng chống sinh vật gây hại ở giai đoạn xung yếu, đặc biệt trong tình hình thời tiết nắng nóng kéo dài ở vùng Duyên hải Nam Trung bộ và bước vào mùa mưa của Tây Nguyên.
