Chồng Tây khác gì chồng ta?

Quan niệm của đàn ông Việt và đàn ông phương Tây rất khác nhau. Tỉ dụ chuyện thứ nhất là tôi nghe không dưới cả tá chàng Tây (nhiều quốc tịch khác nhau) nói rằng phụ nữ Việt Nam đẹp nhất châu Á, là “đẹp nhất” hẳn hoi, chứ còn đàn ông nước ngoài khen phụ nữ Việt Nam đẹp thì nhiều, tôi chưa thấy ai chê đàn bà nước mình xấu cả.

Tôi hồ hởi kể lại chuyện này với các nam nhân nhà mình. Họ bĩu môi “So làm sao được với phụ nữ Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ”, rồi phẩy tay ra cái điều không thèm nói nữa, ý rằng: “Bọn ấy” nó nói nịnh thế mà cũng tin. Tôi thanh minh rằng không phải họ nịnh tôi, họ nói chung toàn thể phụ nữ nước Nam. Nhưng chẳng bác mày râu nào chịu tin “người nhà mình” đẹp hơn “người nhà hàng xóm”. Thế mới tức.

Sau này có dịp đi đi lại lại nhiều, tròm trèm cũng gần 20 nước châu Á. Về nhà lại điệp khúc “Họ nói đúng. Phụ nữ Việt Nam đẹp nhất châu Á”. Ấy mà vẫn bị phản bác cho cứng họng: “Phụ nữ đẹp hay xấu phải để đàn ông ngắm mới chính xác. Chứ phụ nữ đánh giá phụ nữ thì còn nhiều chủ quan lắm.”

Tôi hoài hơi nói rằng có lẽ các bác chỉ mới nhìn Phạm Băng Băng, Song Hye Kyo và hoa hậu Aishwarya Rai trên màn bạc nên tưởng phụ nữ nước họ ai cũng thế, hoặc chí ít thì gần như thế, không gần như thế cũng phải được… hai phần ba. May quá cũng có một số nam nhân xứ mình đã đi vòng quanh châu Á và lập tức tin rằng những chàng Tây nói đúng.

Chuyện thứ hai là mày râu xứ mình hay bảo: Gu thẩm mỹ của đàn ông phương Tây lạ lắm. Xấu thì “chúng” bảo là đẹp, đẹp “chúng” bảo là xấu. Phụ nữ Việt mà xinh là “chúng” không thích đâu. Cứ phải đen nhẻm ra, mũi tẹt dí “chúng” mới cho là đẹp.

Tôi lại hoài hơi cãi rằng: Chuẩn mực về thẩm mỹ thì ở đâu cũng giống nhau, chỉ là người xứ này thích vẻ đẹp thế này, người xứ kia thích vẻ đẹp thế khác chứ đâu có nhẽ xấu là đẹp, đẹp là xấu được. “Họ” lại lắc đầu. Theo ý họ, tại sao những cô nàng ngoại hình như thế mà lại “cưới được hẳn một anh Tây”, trong khi ở Việt Nam thì trai Việt chẳng thèm lấy.

Hôm vừa rồi, trong câu chuyện đủ loại chủ đề với giáo sư văn học Charles Waugh của trường đại học Utah (một anh chàng nhà văn bảnh trai đã thu thập nhiều truyện ngắn của Việt Nam để dịch và xuất bản thành công ở bên Mỹ), đột nhiên Charles bất mãn bảo tôi rằng: Không hiểu sao có rất nhiều gã người Mỹ xấu xí, bụng to, cục mịch lại “cưới được hẳn một cô gái Việt Nam”, mà những gã đó ở quê nhà thì khéo… ế sưng.

Cái câu chuyện giai Tây ế vợ bỗng dưng sang châu Á (chứ không riêng Việt Nam) thành “đắt hàng” thậm chí đã được cây bút Larry Rodney (người Canada làm việc tại Nhật Bản) sáng tác ra hẳn một seri truyện tranh với nhân vật Charisma Man – Người đàn ông hấp dẫn (được minh họa bởi họa sĩ Glen Schroeder) và đăng tải hàng tháng lên “The Alien”, tờ tạp chí dành cho những người nước ngoài làm việc tại Nhật Bản.

Seri truyện tranh này xuất hiện từ năm 1998 và qua nhiều tác giả đã kéo dài đến tận 2006, rất được ưa chuộng với nhân vật “Người đàn ông hấp dẫn” đến từ hành tinh Krypton. Ở quê nhà thì siêu nhân này chẳng có gì đặc biệt cả, nhưng khi xuống Trái đất lại được tung hô nhiệt liệt.

Larry Rodney chia sẻ với báo chí rằng: “Người Nhật dường như luôn nhìn người phương Tây qua một bộ lọc. Bằng chứng là tất cả những gã ngoại quốc của nợ mà tôi nhìn thấy ngoài kia đều đang đi dạo tay trong tay với một cô gái Nhật cực kỳ xinh đẹp. Những gã này ở quê nhà thì chẳng có vị trí xã hội gì hết nhưng sang đến Nhật thì những yếu tố của nợ đó lại dường như không được nhận ra.”

Và chính sự nhìn nhận khác biệt giữa những người đồng hương và cư dân của thành phố châu Á mà họ chuyển đến sinh sống đã khiến Larry nghĩ ra một nhân vật siêu nhân, người hùng kiểu mới cho câu chuyện tranh độc đáo của mình. Trong đó các “Charisma Man” ở nhà bị phụ nữ da trắng chê ỏng chê eo, vì ngoại hình chẳng có gì nổi trội, lại chỉ là anh đầu bếp bình thường, nhưng sang Nhật bỗng dưng được vô số các cô gái Nhật xinh đẹp xúm vào hâm mộ, ước ao được sánh đôi cùng.

Trong cuốn “Ngược chiều vun vút”, tác giả Joe Ruelle, anh chàng ngoại quốc nổi tiếng ở Việt Nam nhờ tài viết tiếng Việt chuẩn hơn cả người Việt cũng chia sẻ rằng: “Khả năng biến thành Charisma Man của các anh Tây sang Việt Nam cũng không hề kém.

Tôi, chẳng hạn. Tôi chưa bao giờ được nhiều người khen đẹp trai như ở Việt Nam (suy ra trước khi sang Việt Nam, tôi chưa đẹp trai). Lúc đầu, tôi nghĩ đó là những lời khen xã giao để tôi cảm thấy được quý mến. Nhưng sau một thời gian, tôi bắt đầu… tin tin.”

Riêng tôi thì chưa bao giờ có ý nghĩ tại sao cô X, cô Y “cưới được hẳn anh Tây”. Tôi có ba cô bạn gái và hai bà chị họ lấy chồng người Âu. Những anh chồng ngoại hình cao to như mọi anh Tây khác, là cán bộ của một tổ chức phi chính phủ hoặc nhân viên cao cấp của một công ty đa quốc gia.

Đến tiệc cưới, ai nấy đều xuýt xoa vì cái tội “được hẳn anh Tây”. Tuy nhiên những cô bạn tôi đều có bằng cấp, đi học ở nhiều quốc gia, vị trí xã hội và công việc thu nhập tốt, thông tuệ, tính tình thú vị, chân thành.

Tôi nghĩ ở Việt Nam các cô ấy cũng có thể kết hôn với một cán bộ người Việt của một tổ chức phi chính phủ hoặc nhân viên cao cấp người Việt của một công ty đa quốc gia, thậm chí còn hơn thế nữa. Có gì khác nhau đâu. Vị trí như nhau, bằng cấp giống nhau, trí tuệ như nhau, sao lại cho anh Tây là oách hơn anh Việt.

Không biết tự bao giờ, người Việt ta cứ nhắc tới anh Tây là nghĩ đến việc anh ta giàu có, đẹp trai, giỏi giang, hào hoa, sang trọng và… khỏe. Sau khi những cô bạn tôi lấy chồng Tây, mấy cậu bạn học cũ trong những lần ngồi cà kê quán xá thường nửa đùa nửa thật hỏi xoáy các cô ấy về chuyện “khỏe, yếu” với một cách hỏi đầy… mặc cảm. Mà chỉ riêng câu hỏi thôi đã nói lên sự mặc cảm rồi.

Còn về vụ “đẹp trai” thì rõ là người xứ họ cao to, trắng trẻo, vàng tóc hơn người châu Á (lúc còn trẻ) và sẽ già nua, to bụng, xập xệ, nhăn nheo, đồi mồi hơn dân Á châu (khi về già). Sang đến trời Âu, thấy gã bán ngô rong bên bãi biển Baltic, anh chàng thu dọn vệ sinh trong siêu thị hay thậm chí gã ăn cắp vặt ngoài bến xe điện ngầm cũng cao to, trắng trẻo, tóc dài nghệ sĩ như Brad Pitt. Không vì thế mà nhìn gã ăn cắp vặt cũng “được hẳn anh Tây” đấy chứ?

Một chị họ của tôi kết hôn với anh chàng người Franfurt từ hồi đầu thập niên 90. Bận sang đó công tác tôi nhân tiện đến thăm gia đình chị. Anh ta, một người lái xe tải to béo kềnh càng ra bắt tay tôi rất chặt rồi bảo cứ tự nhiên nhé, tôi phải đi ngủ, sáng mai còn dậy sớm, rồi quay vào nhà đi ngủ thật, trong khi cả gia đình rộn rã chuẩn bị bữa tối đón chào tôi.

Anh ta không tham gia cùng mọi người, không thêm một câu ngoại giao lấy lệ. Sợ tôi chạnh lòng, chị tôi giải thích “Bên này họ sống thế đấy, việc ai người nấy làm”. Và việc ai người nấy làm thật. Tối đến chị rủ tôi và các bạn vào trung tâm thành phố chơi, để mặc ông chồng Đức ngủ khò khò. Một năm sau thì tôi nghe tin chị ly dị anh Đức để lấy một anh Việt.

Việc vợ Việt đâm đơn bỏ chồng Tây để rồi kết hôn với một anh người Việt không phải là hiếm. Thậm chí còn có cô đi kể vung lên với thiên hạ rằng anh chồng người Úc của cô ta không làm cho cô… thỏa mãn nên cô đành phải qua lại với một anh đồng hương.

Có lẽ chỉ điều duy nhất tôi vẫn công nhận khi tiếp xúc với bạn bè năm châu là đàn ông phương Tây ưu ái và chiều chuộng phụ nữ hơn đàn ông Việt. Trong khi nhiều quý ông nhà ta ngồi ung dung đọc báo, xem ti vi để vợ mướt mồ hôi lau nhà, rửa bát, chăm con thì các ông Tây thường song hành mọi việc cùng vợ và tôn trọng các quyết định của vợ, luôn dùng lời hay ý đẹp để khen ngợi vợ khiến cho vợ cảm thấy mình là nữ hoàng trong căn hộ chỉ có hai người.

 Tuy nhiên, chuyện gì cũng có mặt trái của nó. Các ông Tây được cái này thì mất cái khác. Trong cuốn tiểu thuyết hài hước “Từ điển Trung – Anh cho người đang yêu” của nhà văn Quách Tiểu Lộ, được coi là nhật ký của chính nhà văn trong quá trình chị sang học tại London kể về cú sốc văn hóa giữa một cặp đôi khác chủng tộc, nhân vật nữ người Trung Hoa đã sốc nặng khi anh chàng người yêu Anh Quốc của cô nhất quyết chỉ trả tiền phần mình khi cả hai cùng nhau đi ăn ở nhà hàng với lý do: Cả năm nay anh đã trả tiền nhà cho cả hai chúng ta, thật không công bằng khi lúc nào anh cũng phải trả tất tật các loại tiền cho cả em nữa. Hôm nay em phải trả tiền suất ăn của em. Cô gái Trung Hoa choáng váng bảo “Tại sao lại không? Anh phải trả tiền vì anh là đàn ông mà”.

Cũng vì lý do lúc nào cũng nghĩ Tây là giàu có nên vô số người Việt sốc khi gặp những anh Tây (được coi là) “vắt cổ chày ra nước”. Họ sẽ không sĩ diện lúc mặc cả, cân đong đo đếm khi phải tiêu tiền dù là trước mặt nữ giới, sẽ ai trả tiền người nấy khi đi ăn và nếu phụ nữ là người mời thì về mặt nguyên tắc anh Tây sẽ chẳng thèm mang ví theo người, sống với nhau trên danh nghĩa vợ chồng thì liều liệu mà chia đôi tất cả. Đấy là văn hóa của họ, cũng như ta có văn hóa rằng trong gia đình người chồng làm chủ, đã làm chủ thì “chủ” phải è cổ trả tiền hết chứ sao, ai lại bắt “ô sin” chi tiền.

Người Việt nào mà cứ nghĩ ông Tây đồng nghĩa với việc giàu có, ga lăng thì thế nào cũng sẽ kinh ngạc “Tây mà cũng thế à?”. Vâng, Tây cũng ăn cắp, ăn trộm, lừa đảo (thậm chí móc túi siêu hơn mình), Tây cũng quỵt nợ, Tây cũng nghèo khổ, ở bẩn, keo kiệt, đần độn. Ở đâu chẳng có người nọ người kia. Sao lại cứ nghĩ anh Tây là cao cấp?

Và nếu không phải anh Tây nào cũng cao cấp thì họ cũng sẽ tìm được một người phụ nữ Việt Nam phù hợp với mình. Nồi tròn úp vung tròn, nồi méo úp vung méo. Các cụ bảo thế. Vả lại những cuộc hôn phối hai quốc tịch tuy thế không phải là nhiều, nó chiếm tỉ lệ rất ít trong dân số. Không phải anh Tây nào cũng báu lấy vợ Việt và không phải chị Việt nào cũng báu lấy chồng Tây. Do khác biệt về văn hóa, việc kết bạn thân thiết giữa những người khác chủng tộc đã là rất khó khăn, chưa nói tới chuyện chung sống.

Ngoài ra còn vô số tiêu chuẩn và điều kiện khác nữa. Du học sinh người Việt ở châu Âu và Bắc Mỹ rất nhiều nhưng liệu có được bao nhiêu phần trăm kết hôn với người ngoại quốc? Tôi có một cô bạn từng là hoa khôi của trường đại học, sau có thời gian làm MC cho đài truyền hình rồi chuyển sang Đức du học hai năm.

Khi trở lại quê nhà, thấy nàng vẫn chẳng có một mảnh tình vắt vai, tôi ngạc nhiên gạn hỏi. Nàng thật thà kể rằng sang ấy có nhiều anh Tây thích, nhưng chẳng hiểu sao nàng không rung động. Riêng điều này thì tôi rất hiểu, cô bạn xinh đẹp, tài hoa của tôi khi ở nhà lúc nào cũng đặt ra tiêu chuẩn người yêu phải là… đại doanh nhân, và tất nhiên xung quanh nàng lúc nào cũng chỉ có đại gia, người khác khó lòng mà chen vào nổi.

Mà liệu sang ấy có đại doanh nhân Âu châu nào ngỏ lời yêu nàng không nữa. Nếu không thế nàng quyết chẳng thèm yêu một anh Tây… dân dã. Chuyện này cũng giống như một cô hoa hậu mà tôi biết là vợ chưa cưới của con trai ông chủ tịch thành phố X. Để cho môn đăng hộ đối, nếu cô ta yêu anh Tây thì chắc cũng phải chọn một ý trung nhân tương đương với anh chàng hiện tại là con trai ông thị trưởng Paris hoặc con trai ông thị trưởng Bắc Kinh. Mà nếu không xảy ra được chuyện ấy thì chắc gì nàng đã báu một anh Tây bình thường.

Cứ bảo “được hẳn anh Tây”, vậy mà tôi chưa từng thấy một cô gái Việt Nam nào kết hôn với một nhà tài phiệt có tên trong tạp chí Forbes, một bộ trưởng Italia, một ngôi sao Hollywood, một nhà văn hàng đầu của Pháp hay một ngôi sao bóng đá/quần vợt ở Đức. Trong khi đó nhiều phụ nữ lấy chồng Tây đều là những người “vua biết mặt, chúa biết tên”.

Theo tôi thì đáng lẽ phải nói ngược lại như nhà văn Charles Waugh, như Joe Ruelle hay tác giả của “Charisma Man”: Cái gã Tây kia bình thường quá thể, sao lại cưới được hẳn một cô người mẫu/diễn viên/ca sĩ nổi tiếng ở Việt Nam. Ghen tị quá!