Trước thềm vòng đàm phán INC-5.2 về hiệp ước toàn cầu chấm dứt ô nhiễm nhựa diễn ra tại Geneva (Thụy Sĩ) từ ngày 5-14/8/2025, các chuyên gia chính sách và đại diện xã hội dân sự khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã thảo luận về lập trường của các quốc gia và cục diện đàm phán. Các chuyên gia đã làm rõ vai trò then chốt của khu vực, nơi vừa là trung tâm sản xuất nhựa toàn cầu, vừa là khu vực chịu tổn thất nặng nề do ô nhiễm nhựa.
Chai nhựa và xốp ở Merri Creek (Australia). Ảnh: Takvera.
Họ cảnh báo nguy cơ hiệp ước bị làm suy yếu bởi ảnh hưởng của ngành nhựa, các chiến thuật trì hoãn và thỏa hiệp chính trị. Những yếu tố này có thể dẫn đến việc hình thành một thỏa thuận mang tính tự nguyện, thiếu cơ chế ràng buộc pháp lý, điều mà nhiều tổ chức xã hội dân sự cho rằng sẽ không đủ để giải quyết cuộc khủng hoảng toàn cầu hiện nay.
Các bên tham gia nhấn mạnh cần tiếp cận hiệp ước dựa trên quyền con người, giảm sản xuất nhựa từ gốc, từng bước loại bỏ nhiên liệu hóa thạch trong toàn bộ chuỗi cung ứng và thiết lập các mục tiêu toàn cầu mang tính bắt buộc. Họ cảnh báo rằng một thỏa thuận nửa vời, thiếu gắn kết sẽ tiếp tục đẩy gánh nặng ô nhiễm về phía các quốc gia dễ bị tổn thương nhất.
Đại diện từ nhiều tổ chức trong khu vực khẳng định đã đến lúc các nước phải hành động quyết đoán, ưu tiên lợi ích của con người và hành tinh, thay vì nhượng bộ trước các lợi ích của ngành nhựa và hóa dầu.
