Cả đời bất ổn trên đất cha mẹ để lại
Trên khu đất nông nghiệp hồi nào, nay các con bà Hồ Xuân Vân đã xây dựng nhiều nhà cửa để sinh sống và kinh doanh
Gia đình bà Hồ Xuân Vân được cha mẹ cho 11.768 m2 đất, cất nhà ở từ năm 1977, năm 1990 có giấy sử dụng đất tạm thời và năm 2010 chuyển sang giấy chính thức. Bốn người con của bà có gia đình, cất nhà riêng trên khu đất, đầu năm 2016, UBND quận Ô Môn cấp giấy “chứng nhận số nhà” 24, 26, 28 và 30. Con đường trước khu đất hồi nào đá lồi lõm, nay tráng nhựa phẳng phiu, hai bên đã thành phố nhộn nhịp.
Thế nhưng cuộc sống gia đình bà chưa yên ổn trong 40 năm qua. Thời làm ăn nhiều xáo trộn, chồng bà bỏ đi. Có vợ chồng bà Bùi Thị Hoan từ trung tâm thành phố Cần Thơ về đòi một phần đám đất, cho rằng đã mua với chồng của bà từ năm 1981, nhưng không giấy tờ chứng minh. UBND Ô Môn không chấp nhận sự đòi đất vô căn cứ nên ngày 2/5/1983, ra quyết định giữ đất cho bà Xuân Vân.
Chồng bà Hoan chết, lại xuất hiện ông Nguyễn Thành Vân là cán bộ một sở, cho rằng đã cùng chồng bà Hoan mua đất nhưng “giấy tờ mua bán bị thất lạc”. Báo cáo đầu năm 2022, Thanh tra thành phố Cần Thơ lược lại từ năm 1995 đến 1999, UBND Cần Thơ ra nhiều quyết định không rõ ràng. Và ngày 31/12/2003, UBND Cần Thơ ra Quyết định số 4893/QĐ-CT.UB thu hồi các quyết định trước đó, hủy cả quyết định của UBND quận, lấy 6.345 m2 đất của bà Xuân Vân giao cho ông Thành Vân và bà Hoan. Bà Xuân Vân kiện ra toà, được tòa xử nhiều lần rồi “đình chỉ” vào năm 2006.
Qua nhiều sóng gió, ngày 2/12/2010, bà Xuân Vân được UBND quận Ô Môn cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chính thức. Nhưng ngày 30/11/2017, UBND quận lại ra Quyết định số 10438/QĐ-UBND hủy các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của bà. Quyết định này lại khó thực hiện, bởi được căn cứ Quyết định số 4893/QĐ-CT.UB ngày 31/12/2003 của UBND Cần Thơ là “hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời” (vì năm 2003 chưa có giấy chính thức cấp năm 2010) nhưng quyết định của quận lại hủy cả giấy chính thức, là vượt quá phạm vi và quyền hạn.
Thanh tra đề xuất ba phương án
Bà Hồ Xuân Vân bị tranh chấp đất do cha mẹ để lại từ lúc còn trẻ, nay đã gần 70 tuổi vẫn chưa giải quyết xong
Mấu chốt của vụ việc là có bán đất hay không? Quyết định số 4893/QĐ-CT.UB ngày 31/12/2003 của UBND Cần Thơ cho rằng: “Năm 1981, bà Vui và con là Nguyễn Ngọc Hoàng Thình (mẹ chồng và chồng bà Hồ Xuân Vân) có thỏa thuận chuyển nhượng lại hoa lợi và một cái nền nhà trên đất cho ông Mai Hùng Dương (chồng bà Bùi Thị Hoan) và ông Nguyễn Thành Vân”.
Tuy nhiên, bà Vui đã chết, còn ông Thình bỏ quê biệt tăm từ rất lâu.
Báo cáo của Thanh tra thành phố Cần Thơ cho hay, từ năm 2012 đến nay đã tổ chức nhiều cuộc họp tìm hướng giải quyết. Trong đó, năm 2015 và 2016, UBND thành phố có báo cáo xin ý kiến Thanh tra Chính phủ cho sửa đổi Quyết định số 4893/QĐ-CT.UB ngày 31/12/2003 vì “có nhiều điểm chưa phù hợp với quy định của pháp luật”.
Ngày 2/11/2016, Thanh tra Chính phủ có Công văn số 2915/TTCP-C.III “thống nhất cho phép UBND thành phố Cần Thơ ban hành quyết định sửa đổi Quyết định số 4893/QĐ-CT.UB”.
Nhưng họp bàn, UBND Cần Thơ lại thấy Quyết định số 4893/QĐ-CT.UB liên quan vụ kiện đã đình chỉ nên không thể thay đổi, chỉ còn cách thực hiện. Năm 2019, UBND quận Ô Môn tính toán nếu ổn định đất cho gia đình bà Xuân Vân thì để thực hiện Quyết định số 4893/QĐ-CT.UB phải bồi thường giá thị trường 6.345 m2 đất cho ông Thành Vân và bà Hoan gần 12,7 tỷ đồng. Họp bàn nhiều vẫn chưa quyết được.
Đầu năm 2022, Thanh tra thành phố Cần Thơ báo cáo UBND thành phố đề xuất 3 phương án: “Một, tiếp tục củng cố hồ sơ tổ chức cưỡng chế thực hiện Quyết định số 4893/QĐ-CT-UB ngày 31/12/2003 để giao đất cho ông Nguyễn Thành Vân và bà Bùi Thị Hoan. Hai, nghiên cứu sửa đổi, hủy bỏ Quyết định số 4893/QĐ-CT-UB ngày 31/12/2003, hướng dẫn đương sự khởi kiện tại tòa án. Ba, hoán đổi đất nền tái định cư hoặc bồi thường giá trị đất cho ông Nguyễn Thành Vân và bà Bùi Thị Hoan để thực hiện Quyết định số 4893/QĐCT-UB ngày 31/12/2003; khi bà Hồ Xuân Vân hợp thức hóa quyền sử dụng đất thì giao đất có thu tiền sử dụng đất”.
Ký báo cáo là Phó Chánh thanh tra Lê Đức Cảnh. Ông Cảnh cho hay, vấn đề lớn quá nên lãnh đạo thành phố vẫn chưa chọn phương án nào. Bồi thường gần 12,7 tỷ đồng cho ông Thành Vân và bà Hoan quả là lớn nhưng nếu lấy đất từ bà Xuân Vân thì phải đập nhiều nhà cửa, làm xáo trộn nghiêm trọng cuộc sống một gia đình đông con phát triển 40 năm qua cũng gây thiệt hại không nhỏ.
