Luật Địa chất và Khoáng sản 2024
Luật Địa chất và Khoáng sản 2024 có nhiều điểm mới nổi bật, điển hình như, Luật đã bổ sung các trường hợp đặc thù cho phép khai thác khoáng sản không phải có quy hoạch khoáng sản gồm: Khai thác khoáng sản phân tán, nhỏ lẻ; thu hồi khoáng sản; khai thác tận thu khoáng sản.
Ngoài ra, Luật đã quy định Nhà nước tổ chức thực hiện đóng cửa mỏ trong một số trường hợp đặc biệt như chủ dự án bị phá sản hoặc tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản không có khả năng thực hiện đóng cửa mỏ khoáng sản.
Luật còn bổ sung các quy định nhằm thúc đẩy việc ưu tiên sử dụng công nghệ, thiết bị, vật liệu thân thiện với môi trường; triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn trong hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản.
Luật Địa chất và Khoáng sản 2024 đã quy định rõ khoáng sản nhóm IV. Ảnh: baochinhphu.vn.
Hơn nữa, Luật đã bổ sung và làm rõ các hoạt động thu hồi khoáng sản, khai thác khoáng sản nhóm IV. Luật đã quy định rõ khoáng sản nhóm IV bao gồm: Khoáng sản chỉ phù hợp với mục đích làm vật liệu san lấp, đắp nền móng công trình, xây dựng công trình thủy lợi, phòng, chống thiên tai, gồm: Đất sét, đất đồi, đất có tên gọi khác; đất lẫn đá, cát, cuội hoặc sỏi; cát (trừ cát, sỏi lòng sông, lòng hồ và khu vực biển).
Cấp xã được trao hàng loạt thẩm quyền mới
Tại Nghị định số 131/2025/NĐ-CP, UBND xã và Chủ tịch UBND xã được trao nhiều thẩm quyền trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường như:
Ở lĩnh vực Chăn nuôi - Thú y: Có quyền công bố dịch bệnh động vật trong phạm vi xã, bố trí kinh phí và tổ chức xử lý ổ dịch, giám sát cơ sở giết mổ, quản lý vận chuyển động vật, sản phẩm động vật, hỗ trợ vật tư phối giống nhân tạo gia súc.
Ở lĩnh vực Lâm nghiệp: Có quyền giao, cho thuê, thu hồi rừng; phê duyệt phương án quản lý rừng bền vững; chấp thuận khai thác gỗ trong rừng sản xuất; xử lý cháy rừng cấp xã.
Ở lĩnh vực Tài nguyên nước: Tiếp nhận đăng ký khai thác nước dưới đất của hộ gia đình; tổ chức xử lý ô nhiễm nguồn nước; phối hợp xác lập hành lang bảo vệ nguồn nước.
Ở lĩnh vực Môi trường: Tiếp nhận đăng ký môi trường; công bố sự cố môi trường; chỉ đạo ứng phó sự cố chất thải; tổ chức khảo sát và lập kế hoạch phục hồi môi trường.
Ở lĩnh vực Biển và hải đảo: Có quyền giao, thu hồi, gia hạn khu vực biển cho cá nhân Việt Nam để nuôi trồng thủy sản.
Chủ tịch UBND cấp xã có quyền cấp "sổ đỏ”
Chính phủ đã ban hành Nghị định số 151/2025/NĐ-CP, quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp, phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực đất đai.
Trong đó, thẩm quyền của UBND cấp huyện theo quy định của Luật Đất đai chuyển giao cho Chủ tịch UBND xã gồm: Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại điểm b khoản 1 Điều 136 và điểm d khoản 2 Điều 142 Luật Đất đai; xác định lại diện tích đất ở và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại khoản 6 Điều 141 Luật Đất đai.
Ngoài ra, việc ghi giá đất trong quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND xã đối với trường hợp áp dụng giá đất trong bảng giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; ban hành quyết định giá đất thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND xã đối với trường hợp xác định giá đất cụ thể quy định tại khoản 4 Điều 155 Luật Đất đai 2024.
Từ ngày 1/7, Chủ tịch UBND xã có thẩm quyền cấp "sổ đỏ". Ảnh: danviet.vn.
Phân cấp, phân quyền trong thực hiện TTHC lĩnh vực nông nghiệp và môi trường
Nhằm thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hành chính (TTHC) lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 136/2025/NĐ-CP.
Theo đó, từ ngày 1/7, người dân và doanh nghiệp có thể thực hiện nhiều TTHC lĩnh vực nông nghiệp và môi trường ngay tại địa phương thay vì phải gửi lên Bộ, ngành Trung ương như trước đây. Ngoài ra, tổ chức, cá nhân được lựa chọn nộp phí, lệ phí trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công quốc gia.
Mức phí, lệ phí, việc quản lý, sử dụng phí, lệ phí thực hiện theo quy định của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính hoặc Hội đồng nhân dân cấp tỉnh đối với phí, lệ phí tương ứng.
Như vậy, người dân, doanh nghiệp có quyền lựa chọn phương thức thanh toán thuận tiện mà không bắt buộc theo một hình thức duy nhất.
Trước thời điểm Nghị định số 136 có hiệu lực, việc nộp phí, lệ phí thường được thực hiện bằng tiền mặt tại quầy hoặc qua tài khoản ngân hàng trực tiếp. Việc tích hợp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia chưa được xác lập thống nhất cho tất cả thủ tục phân cấp.
