Trong bối cảnh ngành nông nghiệp ngày càng hội nhập sâu với thị trường trong và ngoài nước, các doanh nghiệp và hợp tác xã nông nghiệp tại Hà Nội đang chịu áp lực lớn bởi những thủ tục hành chính rườm rà, tốn thời gian và chi phí. Từ việc đăng ký mã số vùng trồng, kiểm dịch thực vật, truy xuất nguồn gốc đến công bố chất lượng, nhiều hồ sơ buộc phải in giấy, đi lại nhiều lần giữa các cấp chính quyền.
Tuy nhiên, Kế hoạch số 36/KH-TTPVHCC được ban hành đã tạo nên một luồng gió mới trong việc triển khai thực hiện đảm bảo 100% thủ tục hành chính liên quan đến doanh nghiệp ưu tiên thực hiện trực tuyến, thông suốt, liền mạch, hiệu quả, đảm bảo minh bạch, giảm tối đa giấy tờ vào năm 2026, trong đó 70% sẽ hoàn thành ngay trong năm 2025. Đây là động thái mạnh mẽ nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực hành chính công, đồng thời mở ra cơ hội cắt giảm chi phí, tăng tính minh bạch cho doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp.
Thủ tục hành chính còn rào cản vô hình với nông nghiệp
Hiện nay, để đưa một lô xoài từ Ba Vì đi Trung Quốc hay xuất khẩu nông sản chế biến sang EU, doanh nghiệp cần hoàn thiện hàng loạt thủ tục như: Đăng ký mã số vùng trồng, kiểm định chất lượng, cấp giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm, kiểm dịch động - thực vật, giấy chứng nhận xuất xứ (CO), giấy chứng nhận chất lượng (CQ)… Tất cả đều yêu cầu đúng mẫu, đủ dấu, nộp đúng nơi và đúng thời điểm.
Với các hợp tác xã nhỏ, thiếu cán bộ chuyên trách hoặc chưa quen thao tác điện tử, việc hoàn thành đầy đủ các hồ sơ này là một thách thức không nhỏ. Nhiều đơn vị buộc phải thuê dịch vụ trung gian để làm thay, vừa tăng chi phí, vừa thiếu chủ động trong việc kiểm soát thông tin và tiến độ xử lý.
Chuyển đổi số thủ tục hành chính là cơ hội bứt phá
Theo kế hoạch vừa được Trung tâm Phục vụ Hành chính công thành phố Hà Nội ban hành, 100% Tthủ tục hành chính liên quan đến doanh nghiệp trên địa bàn sẽ được thực hiện trực tuyến, liền mạch, không cần giấy tờ bản cứng (trừ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất). Hồ sơ sẽ được xử lý trên môi trường số, doanh nghiệp có thể nộp từ bất kỳ đâu và theo dõi tiến trình xử lý qua các nền tảng điện tử, không phụ thuộc địa giới hành chính.
Điều này mở ra cơ hội đặc biệt cho các doanh nghiệp nông nghiệp, nhất là trong việc tiết kiệm thời gian, chi phí nhân sự và tăng tính minh bạch trong tiếp cận dịch vụ công. Việc ứng dụng công nghệ thông tin sẽ giúp các sở, ngành dễ dàng chia sẻ dữ liệu với nhau, giảm trùng lặp trong yêu cầu hồ sơ và rút ngắn thời gian xử lý.
Đặc biệt, kế hoạch còn đặt mục tiêu xây dựng các trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp 24/7, triển khai chatbot, video hướng dẫn, mở quầy thủ tục hành chính riêng tại các chi nhánh - một bước tiến đáng kể trong việc “đồng hành cùng doanh nghiệp”, đúng như tinh thần Chính phủ kiến tạo.
Nhiều nhóm ngành nông nghiệp được hưởng lợi
Nhiều nhóm ngành nông nghiệp tại Hà Nội sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ chuyển đổi số thủ tục hành chính. Trong đó, bao gồm các HTX trồng cây ăn quả, rau màu, chè sẽ thuận tiện hơn trong việc xin cấp mã số vùng trồng, đăng ký QR truy xuất nguồn gốc, công bố sản phẩm OCOP; doanh nghiệp chế biến nông sản, chăn nuôi sẽ dễ dàng đăng ký hồ sơ về vệ sinh an toàn thực phẩm, môi trường, kiểm dịch trực tuyến; doanh nghiệp sản xuất phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, xử lý chất thải nông nghiệp có thể khai báo kiểm định, công bố chất lượng qua mạng thay vì phải đến cơ quan chức năng nộp hồ sơ giấy.
Nhờ đó, các đơn vị tại vùng ngoại thành như Sóc Sơn, Phúc Thọ, Mê Linh, Đông Anh - nơi tập trung nhiều vùng chuyên canh - sẽ tiếp cận dịch vụ công dễ dàng hơn, rút ngắn khoảng cách giữa thành thị và nông thôn trong hành chính công.
Vẫn còn thách thức
Dù cơ hội đã rõ ràng, song thực tế vẫn còn không ít rào cản trong thủ tục hành chính. Nhiều HTX vẫn chưa có nhân sự thành thạo thao tác trên máy tính hoặc hiểu biết về quy trình nộp hồ sơ điện tử. Cơ sở hạ tầng internet ở một số xã còn yếu, chưa đáp ứng yêu cầu truyền tải dữ liệu lớn.
Trung tâm Phục vụ Hành chính công thành phố Hà Nội nơi giải quyết thủ tục hành chính cho người dân. Ảnh minh họa.
Để bảo đảm quá trình chuyển đổi số thủ tục hành chính diễn ra suôn sẻ, rất cần có các mô hình điểm hỗ trợ kỹ thuật trực tiếp tại cấp xã - nơi người dân, HTX có thể đến nộp hồ sơ với sự hướng dẫn từ cán bộ chuyên trách. Đồng thời, cần phát triển tài liệu hướng dẫn đơn giản hóa, dễ hiểu, bằng hình ảnh và video ngắn, phù hợp với trình độ phổ thông ở nông thôn.
Việc bổ sung đội ngũ “trợ lý số cộng đồng” - là sinh viên, tình nguyện viên, cán bộ trẻ - cũng là một giải pháp nên được nghiên cứu thí điểm để giúp người dân nắm bắt quy trình số hóa nhanh hơn.
Đa dạng giải pháp phải "cầm tay chỉ việc"
Để kế hoạch số hóa thủ tục hành chính phát huy hiệu quả trong ngành nông nghiệp, Hà Nội cần triển khai các chương trình “Tập huấn lưu động” về nộp hồ sơ trực tuyến cho cán bộ HTX và doanh nghiệp nhỏ. Đồng thời, bố trí cán bộ chuyên trách hỗ trợ tại cấp xã nhằm tháo gỡ khó khăn tại chỗ.
Về truyền thông, thành phố nên đẩy mạnh cập nhật thông tin trên Zalo OA, Facebook, Cổng iHanoi và các kênh mạng xã hội chính thống. Việc truyền tải hướng dẫn bằng clip, infographic sẽ giúp người dân dễ hiểu và dễ áp dụng hơn.
Kế hoạch hành chính số không chỉ là bước tiến kỹ thuật, mà còn là điều kiện để thúc đẩy một nền nông nghiệp minh bạch, tiết kiệm và hội nhập. Nếu được triển khai đồng bộ, đây sẽ là đòn bẩy giúp nông nghiệp Hà Nội “cất cánh” theo hướng hiện đại - hiệu quả - bền vững.
