Cách giảm nghèo bền vững ở Đồng Nai

Với phương châm “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”, tỉnh Đồng Nai đã và đang tạo dấu ấn rõ nét trong hành trình triển khai “Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững”. Nhiều mô hình hiệu quả, cách làm sáng tạo và tấm gương vượt khó đã góp phần truyền cảm hứng, khẳng định tinh thần tự lực, tự cường trong công cuộc thoát nghèo.

Điểm sáng Đồng Nai

Theo báo cáo của tỉnh Đồng Nai, trong giai đoạn 2021-2025, tỉnh đã huy động hơn 3.700 tỷ đồng từ ngân sách, doanh nghiệp và cộng đồng để hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo, hộ dân tộc thiểu số và người yếu thế. Các hoạt động bao gồm: xây dựng nhà tình thương, hỗ trợ vốn sản xuất, trao học bổng, quà tết và các gói an sinh xã hội.

Trong đó, riêng Quỹ "Vì người nghèo" đã khởi công xây dựng 301 căn nhà tình thương, sửa chữa 112 căn nhà xuống cấp cho hộ nghèo, giúp nhiều gia đình an cư lạc nghiệp. Đến tháng 5/2025, toàn tỉnh đã hỗ trợ xây mới và sửa chữa gần 600 căn nhà, đạt 124,5% kế hoạch, hoàn thành trước tiến độ 6 tháng so với chỉ tiêu Trung ương giao.

Song song với việc xóa nhà tạm, Đồng Nai còn tập trung hỗ trợ sinh kế: hơn 10.500 mô hình sản xuất, chăn nuôi, kinh doanh nhỏ được triển khai, góp phần nâng cao thu nhập cho hàng chục nghìn hộ. Hơn 130.000 lao động được giải quyết việc làm, trong đó nhiều người thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo đã có công việc ổn định.

Một trong những điểm sáng của phong trào là việc tuyên truyền, nhân rộng điển hình thoát nghèo. Nhiều hộ gia đình không chỉ biết cách tận dụng tốt nguồn vốn hỗ trợ mà còn vươn lên thành hộ khá, hộ giàu, trở thành động lực, truyền cảm hứng cho cộng đồng.

Xã Phú Hòa được sáp nhập từ 3 xã Phú Lợi, Phú Hòa (huyện Định Quán cũ) và xã Phú Điền (huyện Tân Phú cũ), là một điển hình của Chương trình giảm nghèo bền vững tại Đồng Nai. Từ một địa phương còn nhiều khó khăn, vươn lên thành xã nông thôn mới (NTM) nâng cao và sau đó là NTM kiểu mẫu. Xã xóa hoàn toàn hộ đói; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm mạnh, hộ cận nghèo còn dưới 1%, nhiều mô hình kinh tế hiệu quả với doanh thu hàng tỷ đồng mỗi năm.

Tương tự, nhờ có sự quan tâm, đồng hành của các cấp chính quyền, xã Bàu Hàm (huyện Trảng Bom cũ) đã trở thành 1 điểm sáng về phát triển kinh tế - xã hội, nông nghiệp công nghệ cao, bền vững. Xã hiện có gần 6.000ha chuối cấy mô, hơn 400ha bưởi công nghệ cao, 10 hợp tác xã liên kết sản xuất theo tiêu chuẩn OCOP, cùng nhiều mô hình chăn nuôi heo, gà trang trại, nông hộ. Phong trào nông dân thi đua sản xuất - kinh doanh giỏi thu hút gần 600 hộ tham gia, trong đó gần 300 hộ đạt chuẩn. Nhiều mô hình sầu riêng, bưởi, chuối cấy mô có thu nhập từ hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng mỗi năm.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Hà, Chủ tịch Hội Nông dân xã Bàu Hàm cho biết, thời gian qua, Hội Nông dân đã phối hợp với các cơ sở dạy nghề ngắn hạn tổ chức được 7 lớp đào tạo nghề nông nghiệp và phi nông nghiệp với 215 học viên tham gia, gồm các ngành nghề như: kỹ thuật chăn nuôi thú y, trồng cây ăn trái. Các chương trình đào tạo không chỉ tập trung vào kỹ thuật sản xuất mà còn mở rộng sang các kỹ năng quản lý, ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối tiêu thụ sản phẩm. Sau khi học nghề, đã có hơn 207 người có việc làm và thu nhập ổn định.

“Trong thời gian tới, Hội sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Đồng thời tham mưu, đề xuất với các cấp ủy Đảng, phối hợp với chính quyền nhằm đẩy mạnh Phong trào Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi gắn với xây dựng nông thôn mới, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, khuyến khích nông dân chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trong sản xuất. Hỗ trợ nông dân tiếp cận các nguồn vốn từ quỹ hỗ trợ nông dân, Ngân hàng Chính sách xã hội để phát triển, nhân rộng các điển hình sản xuất, kinh doanh giỏi”, bà Hà nói.

Gương điển hình vượt khó

Tại Đồng Nai, nhiều cá nhân tiêu biểu trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số không chỉ khẳng định mình bằng những nỗ lực và thành công, mà còn hết lòng vì cộng đồng. Chị Thị Khưi, người M’nông, năm nay 41 tuổi, Chủ tịch HTX Điều hữu cơ Trảng Cỏ Bù Lạch, xã Thọ Sơn, tỉnh Đồng Nai (xã Đồng Nai, huyện Bù Đăng, Bình Phước cũ).

Không chỉ đưa hạt điều hữu cơ của địa phương vươn ra thị trường thế giới, chị còn giúp người nông dân, thành viên HTX nâng cao thu nhập bền vững.

Chị Thị Khưi sinh ra và lớn lên tại vùng quê nghèo Thọ Sơn, tỉnh Đồng Nai, nơi đây đa số người dân là đồng bào thiểu số S’tiêng, M’nông, Tày…với nguồn thu nhập chính là cây điều, nhưng do cách canh tác truyền thống, lạc hậu, phụ thuộc may rủi của người dân, nên năng suất điều thấp, giá bán bấp bênh. Với mong muốn thay đổi giá trị của loại cây “xóa đói giảm nghèo” này, đồng thời, muốn thay đổi tập quán canh tác lạc hậu bao đời của người dân, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho mọi người, năm 2022, chị Thị Khưi thành lập HTX Điều hữu cơ Trảng Cỏ Bù Lạch. Sau đó, chị đích thân đi từng nhà, đến từng cây, cầm tay chỉ việc, hướng dẫn bà con từ cách bón phân, chăm sóc đến thu hoạch, sơ chế theo quy trình sạch.

Đến nay, HTX Điều hữu cơ Trảng Cỏ Bù Lạch đã có 165 thành viên, tổng diện tích điều hơn 1.000ha, canh tác theo quy trình hữu cơ. Toàn bộ sản phẩm của xã viên được bao tiêu đầu ra, thu nhập của xã viên tăng 1,5-2 lần. Nhiều hộ thoát nghèo, vươn lên khá giả. Bên cạnh tạo việc làm, bà Khưi còn lan tỏa thông điệp sản xuất nông nghiệp bền vững bằng cách nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường, giữ rừng, giữ nguồn nước.

“Một trong những thành công lớn của HTX là gắn lợi ích cá nhân với lợi ích tập thể. Còn hạnh phúc nhất với tôi lúc này là thấy đời sống bà con thay đổi, trẻ em được đến trường, được cha mẹ quan tâm, chăm sóc tốt hơn, tương lai tươi sáng hơn”, bà Thị Khưi trải lòng.

Hiện nay, ngoài điều hữu cơ, chị Thị Khưi còn định hướng cho thành viên HTX phát triển, trồng thêm các sản phẩm hữu cơ cây lá nhíp, cà phê, cây ăn trái dưới tán điều.

Tỉnh Đồng Nai được đánh giá là điểm sáng trong chương trình giảm nghèo bền vững. Trong đó, có 145 mô hình, dự án giảm nghèo được triển khai trong chương trình hỗ trợ sinh kế, hơn 1.800 hộ nghèo, cận nghèo, mới thoát nghèo được hưởng lợi; gần 46.000 hộ nghèo và cận nghèo được hỗ trợ tài chính, số tiền 124 tỷ đồng. Về giáo dục, có gần 25.300 học sinh, sinh viên được miễn, giảm và cấp bù học phí, tổng số tiền 12,5 tỷ đồng.