Tuyên bố được đưa ra khi các quốc gia đang họp tại Đức để chuẩn bị cho Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP30) sẽ tổ chức tại Brazil vào tháng 11 năm nay. Các tổ chức tham gia tuyên bố bày tỏ sự thất vọng vì hội nghị COP hiện tại chưa giải quyết được các vấn đề về công bằng khí hậu một cách hiệu quả.
Bà Lien Vandamme, đại diện Trung tâm Luật Môi trường Quốc tế (CIEL), cho biết: “Các hội nghị COP đang mở rộng quy mô nhưng chưa thực sự mang lại hành động hiệu quả và công bằng hơn”.
Đại diện từ các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ biến đổi khí hậu cũng cảnh báo rằng, các quốc gia trên thế giới chưa hành động đủ nhanh để đối phó với hậu quả nghiêm trọng của hiện tượng nóng lên toàn cầu. Ông Evans Njewa, Chủ tịch nhóm Các quốc gia kém phát triển nhất tại Liên hợp quốc, nhấn mạnh: “Chỉ một mức tăng nhiệt nhỏ cũng có thể gây hậu quả nặng nề cho những quốc gia dễ tổn thương nhất”.
Các nhà hoạt động biểu tình đòi hành động khí hậu mạnh mẽ hơn tại hội nghị COP29 tháng 11/2024 ở Baku, Azerbaijan. Ảnh: Sean Gallup.
Tại COP29 ở Azerbaijan năm ngoái, các quốc gia đang phát triển đề nghị các nước giàu hỗ trợ 1,3 nghìn tỷ USD mỗi năm vào năm 2035 để thích ứng và giảm phát thải. Tuy nhiên, cuối cùng con số này bị giảm xuống chỉ còn 300 tỷ USD, và mục tiêu 1,3 nghìn tỷ USD chỉ còn là "mục tiêu dài hạn".
Tuyên bố lần này đưa ra năm đề xuất cải tổ cụ thể:
Một là, chuyển sang quyết định dựa trên đa số thay vì yêu cầu sự đồng thuận từ tất cả các quốc gia, nhằm tránh sự cản trở từ các nước gây ô nhiễm lớn.
Hai là, chỉ cho phép các quốc gia đăng cai COP khi họ thực sự có các hành động tích cực về khí hậu, tránh tình trạng xung đột lợi ích như từng xảy ra tại UAE và Azerbaijan.
Ba là, hạn chế ảnh hưởng từ các tập đoàn lớn, đặc biệt là ngành nhiên liệu hóa thạch. Thực tế cho thấy, 90% nhà tài trợ của COP29 có liên quan đến ngành này.
Bốn là, tăng cường trách nhiệm giải trình bằng các cơ chế khuyến khích và phạt vi phạm nếu không tuân thủ cam kết.
Năm là, bảo vệ quyền con người, yêu cầu các quốc gia tổ chức hội nghị phải đảm bảo các quyền tự do ngôn luận và biểu tình ôn hòa.
Ngoài ra, tuyên bố cũng khuyến nghị Liên hợp quốc kết nối các hành động về khí hậu với các sáng kiến toàn cầu khác như Hiệp ước cấm phổ biến nhiên liệu hóa thạch.
Bà Vandamme cho biết đây không phải là lần đầu tiên các cải cách này được đề xuất, nhưng đây là lần đầu tiên tất cả các đề xuất được tập hợp đầy đủ và thống nhất cao từ cộng đồng quốc tế.
