Từ năm 2026, Hà Nội chính thức triển khai Kế hoạch thực hiện Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2026-2030, theo Quyết định 6068/QĐ-UBND ban hành hôm 7/12.
Trọng tâm của kế hoạch là giảm phát thải các-bon thông qua các biện pháp cụ thể, có thể đo đếm, thay vì dừng ở định hướng chung; giảm mức tiêu hao nguyên, nhiên vật liệu được xác định là giải pháp trực diện và khả thi nhất trong ngắn hạn.
Hà Nội đặt trọng tâm vào các ngành như dệt may, rượu bia, nước giải khát, thép, nhựa, hóa chất và giấy. Ảnh: Hải Đăng.
Theo kế hoạch, thành phố đặt mục tiêu giảm 7-10% mức tiêu hao nguyên liệu, nhiên vật liệu tại các ngành có cường độ phát thải cao, gồm dệt may, rượu bia, nước giải khát, thép, nhựa, hóa chất và giấy. Đây là những ngành sử dụng nhiều năng lượng, nguyên liệu đầu vào và có dư địa lớn để tiết kiệm thông qua cải tiến công nghệ, quản trị và quy trình sản xuất.
Song song với cắt giảm tiêu hao trong sản xuất, Hà Nội mở rộng yêu cầu sang khâu phân phối và tiêu dùng. Thành phố yêu cầu 100% siêu thị, trung tâm thương mại từng bước thay thế bao bì nhựa dùng một lần, khó phân hủy bằng bao bì thân thiện môi trường. Việc thay đổi vật liệu bao gói được xem là một trong những biện pháp giảm phát thải gián tiếp, góp phần giảm lượng phát thải các-bon trong toàn bộ vòng đời sản phẩm.
Ở cấp cơ sở, kế hoạch đặt mục tiêu 100% phường, xã tổ chức tuyên truyền về lối sống và tiêu dùng bền vững; toàn bộ khu, cụm công nghiệp và làng nghề được phổ biến kiến thức về sản xuất sạch hơn. Cách tiếp cận này nhằm tạo áp lực thay đổi đồng thời từ phía doanh nghiệp và người tiêu dùng, thay vì chỉ tập trung vào một mắt xích.
Một nội dung then chốt khác là xây dựng các chuỗi cung ứng bền vững gắn với mục tiêu giảm phát thải. Hà Nội sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu về mạng lưới kết nối giữa nhà cung cấp nguyên liệu, cơ sở sản xuất, hệ thống phân phối và người tiêu dùng. Việc quản lý theo chuỗi giúp kiểm soát tốt hơn lượng vật liệu, năng lượng sử dụng và phát thải các-bon phát sinh trong từng khâu.
Trong giai đoạn 2026-2030, thành phố dự kiến hỗ trợ kỹ thuật đánh giá sản xuất sạch hơn cho khoảng 150 - 180 cơ sở sản xuất công nghiệp, thương mại và dịch vụ. Các doanh nghiệp được hỗ trợ áp dụng phương pháp tiếp cận vòng đời sản phẩm, cải tiến thiết bị, quy trình và công cụ quản lý nhằm giảm tiêu hao năng lượng, nguyên liệu và lượng phát thải tương ứng.
Ở khâu phân phối, Hà Nội tổ chức các hội chợ và chương trình kết nối “Mạng lưới sản xuất và tiêu dùng bền vững”, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp phân phối, dịch vụ triển khai mô hình kinh doanh xanh. Thành phố cũng bố trí kinh phí hỗ trợ doanh nghiệp tham gia hội chợ, triển lãm quốc tế để kết nối các chuỗi cung ứng bền vững, qua đó đáp ứng tốt hơn các tiêu chuẩn các-bon ngày càng chặt chẽ của thị trường xuất khẩu.
Tổng kinh phí dự kiến cho toàn bộ chương trình giai đoạn 2026-2030 là hơn 125.000 tỷ đồng, huy động từ ngân sách thành phố và các nguồn hợp pháp khác. Trong đó, phần lớn nguồn lực được dành cho các nhiệm vụ liên quan trực tiếp đến cải thiện hiệu quả sử dụng tài nguyên, năng lượng và giảm phát thải.
Sở Công Thương là cơ quan đầu mối, chịu trách nhiệm điều phối, theo dõi và báo cáo kết quả thực hiện. Các sở, ngành và chính quyền cơ sở triển khai nhiệm vụ theo phân công, đồng thời lồng ghép mục tiêu giảm phát thải các-bon vào các chương trình hiện có như khuyến công, sử dụng năng lượng tiết kiệm, logistics và thương mại điện tử.
Hà Nội kỳ vọng cách làm này sẽ biến mục tiêu giảm phát thải từ cam kết chính sách thành thay đổi cụ thể trong hoạt động sản xuất và tiêu dùng hằng ngày.
