Ngày 18/9, tại Hà Nội, Báo Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) phối hợp với Vụ Pháp chế, Bộ NN-MT tổ chức “Hội thảo phổ biến, lấy ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật lĩnh vực nông nghiệp môi trường”.
Ông Nguyễn Ngọc Thạch, Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường và ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đồng chủ trì hội thảo. Ảnh: Khương Trung.
Ông Nguyễn Ngọc Thạch, Tổng Biên tập Báo NN-MT và ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế đồng chủ trì hội thảo. Sự kiện còn có sự tham dự của GS.TS Đào Xuân Học, nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chủ tịch Hội Thủy lợi Việt Nam cùng đại diện các cục, vụ, hiệp hội, các doanh nghiệp, các cơ quan báo chí.
Dự kiến Luật có hiệu lực từ năm 2026
Ông Nguyễn Ngọc Thạch, Tổng Biên tập Báo NN-MT cho biết: Thực hiện Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng và trình Chính phủ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật: Luật Bảo vệ môi trường; Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật; Luật Chăn nuôi; Luật Đa dạng sinh học; Luật Đê điều; Luật Đo đạc và Bản đồ; Luật Khí tượng thủy văn; Luật Lâm nghiệp; Luật Phòng, Chống thiên tai; Luật Tài nguyên nước; Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; Luật Thú y; Luật Thủy lợi; Luật thủy sản; Luật Trồng trọt.
Việc xây dựng dự án Luật này là yêu cầu cần thiết, cấp bách nhằm mục tiêu vừa đảm bảo sớm hoàn thiện, ổn định hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, hợp Hiến, hợp pháp hoàn thành đúng thời hạn trong 2 năm theo chỉ đạo, yêu cầu của Quốc hội, Chính phủ. Dự án Luật vừa đảm bảo sửa đổi, bổ sung các quy định về đơn giản thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh; vừa đảm bảo sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật phù hợp với yêu cầu thực tiễn.
Ông Nguyễn Ngọc Thạch, Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường chia sẻ về 15 Luật được sửa đổi, bổ sung tại Luật mới. Ảnh: Khương Trung.
Nhiều nội dung sửa đổi, bổ sung quan trọng, bao trùm hầu hết các lĩnh vực quản lý của ngành Nông nghiệp và Môi trường. “Việc phổ biến và lấy ý kiến về dự án Luật là bước đi vô cùng cần thiết. Bởi chính những ý kiến đa chiều từ các chuyên gia, hiệp hội, doanh nghiệp, cơ quan báo chí sẽ góp phần làm rõ hơn tính khả thi của dự thảo luật trước khi trình cơ quan có thẩm quyền” – Tổng Biên tập Nguyễn Ngọc Thạch nhấn mạnh.
Báo Nông nghiệp và Môi trường là cơ quan ngôn luận của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Diễn đàn xã hội vì sự phát triển bền vững. Với sứ mệnh tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo sẽ phối hợp cùng các cơ quan thông tấn để đăng tải và lan tỏa rộng rãi thông tin trong quá trình tham vấn và hoàn thiện dự án Luật.
Theo đại diện Vụ Pháp chế, dự án Luật gồm 17 Điều - bao gồm 15 Điều sửa đổi, bổ sung 15 Luật nói trên (Luật Đất đai, Luật Địa chất và Khoáng sản sửa đổi riêng), Điều 16 về hiệu lực thi hành và Điều 17 về quy định chuyển tiếp.
Dự kiến, Luật có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2026, trừ trường hợp quy định về việc lập quy hoạch tổng hợp tài nguyên nước và hạ tầng thuỷ lợi lưu vực sông liên tỉnh được thực hiện từ ngày 1/1/2027.
Tháo gỡ những "điểm nghẽn"
Vụ Pháp chế cho biết: Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 Luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường có 3 nhóm nội dung. Thứ nhất, luật hóa các nội dung, quy định liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính, phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Thứ hai, cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh, thủ tục hành chính. Thứ ba, giải quyết ngay vướng mắc, bất cập cấp bách phát sinh từ thực tiễn.
Trong đó, nhóm nội dung thứ nhất tập trung thay đổi tên gọi để thực hiện Nghị quyết số 190/2025/QH15 ngày 19/02/2025 của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước. Các nội dung sửa đổi, bổ sung để phân định thẩm quyền, nhiệm vụ liên quan đến chính quyền địa phương 2 cấp theo hướng thay đổi cụm từ “cấp huyện” bằng “cấp xã” hoặc “cấp tỉnh”; hoặc bãi bỏ cụm từ “cấp huyện” hoặc sửa đổi, bổ sung đối với trường hợp không thể thực hiện thay thế, bãi bỏ cụm từ đối với các điều, khoản, điểm tại các Luật.
Đồng thời, thay đổi cụm từ “Chính phủ”, “Thủ tướng Chính phủ”, “Bộ trưởng”, “Bộ”; hoặc bãi bỏ cụm từ “Chính phủ”, “Thủ tướng Chính phủ”, “Bộ trưởng”, “Bộ”, cụm từ khác hoặc sửa đổi, bổ sung đối với trường hợp không thể thực hiện thay thế, bãi bỏ cụm từ đối với các điều, khoản, điểm tại các Luật.
Đại diện các cục, vụ, hiệp hội, các doanh nghiệp, chuyên gia tham gia góp ý tại hội thảo. Ảnh: Khương Trung.
Với nhóm nội dung thứ hai, dự thảo Luật thực hiện sửa đổi, bổ sung 75 điều của các Luật. Cụ thể, bãi bỏ các điều kiện đầu tư kinh doanh tại 26 điều của 8 luật và cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính tại 49 điều của 9 Luật. Mục tiêu nhằm thực hiện chủ trương của Đảng, Chính phủ về cải cách, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư kinh doanh, tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi, lành mạnh, công bằng, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm và thúc đẩy đổi mới, sáng tạo.
Với nhóm nội dung thứ ba, Bộ NN-MT xác định chỉ sửa đổi, bổ sung một số quy định thực sự là “điểm nghẽn”, vướng mắc nhất để đưa vào dự án Luật theo yêu cầu của Bộ Chính trị là “Năm 2025, cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những 'điểm nghẽn' do quy định pháp luật”. Dự án Luật đã xác định 20 “điểm nghẽn” tại 9 Luật cần tháo gỡ ngay trong năm 2025, đảm bảo theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà.
Cụ thể, các vấn đề được sửa đổi, bổ sung bao gồm: 1 vấn đề của Luật Chăn nuôi (mật độ chăn nuôi); 1 vấn đề của Luật Bảo vệ thực vật (hành vi cấm đưa đất vào Việt Nam); 2 vấn đề của Luật Trồng trọt (tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa nước; quản lý và cấp mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói); 2 vấn đề của Luật Tài nguyên nước (hành vi bị nghiêm cấm; xây dựng, vận hành mạng quan trắc tài nguyên nước đối với nguồn nước dưới đất cho UBND cấp tỉnh); 1 vấn đề của Luật Lâm nghiệp (trồng rừng thay thế).
Đại diện Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (Eurocham) đề xuất kiến nghị tại hội thảo. Ảnh: Khương Trung.
1 vấn đề của Luật Tài nguyên nước (tích hợp quy hoạch tổng hợp lưu vực sông liên tỉnh theo hướng hợp nhất Quy hoạch thủy lợi vào Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông liên tỉnh); 1 vấn đề của Luật Lâm nghiệp (thẩm quyền quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác; 6 vấn đề của Luật Bảo vệ môi trường (yếu tố nhạy cảm về môi trường đối với dự án có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa nước từ 2 vụ trở lên, yêu cầu di dân, tái định cư; đánh giá tác động môi trường dự án thành phần và phân kỳ đầu tư dự án; hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường khu, cụm công nghiệp; phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất; Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam; khái niệm “Kế hoạch thăm dò”).
1 vấn đề của Luật Thú y (miễn công bố hợp quy thuốc thú y); 1 vấn đề của Luật Chăn nuôi (khảo nghiệm giống vật nuôi và thức ăn chăn nuôi); 2 vấn đề của Luật Lâm nghiệp (điều kiện chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, tạm sử dụng rừng; dịch vụ môi trường rừng, dịch vụ hấp thụ và lưu giữ các-bon của rừng); 1 vấn đề của Luật Thủy sản (khái niệm cảng cá); 2 vấn đề của Luật Đê điều (quy định về hành lang bảo vệ đê; quy định về xử lý công trình, nhà ở hiện có trong phạm vi bảo vệ đê điều và ở bãi sông, bãi nổi hoặc cù lao).
Cần phải lưu ý rằng, nhóm vấn đề “điểm nghẽn” là nhóm vấn đề nóng, được các đơn vị cũng như tổ chức, cá nhân đề xuất tương đối nhiều. Tuy nhiên, các cơ quan như Chính phủ, Bộ Tư pháp đã thẳng thắn nêu rõ quan điểm cần phải xác định rõ phạm vi của dự án Luật.
Ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế nhấn mạnh: Dự án Luật này chỉ tập trung xử lý vấn đề sắp xếp tổ chức bộ máy; nội dung về cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh có thể giải quyết ngay.
Riêng đối với vấn đề vướng mắc, bất cập, việc xử lý tất cả các vướng mắc sẽ phải thực hiện sửa đổi từng luật, đánh giá, tổng kết quá trình thực thi để đảm bảo sửa đổi đồng bộ, thống nhất. Vì vậy, dự án Luật này chỉ xử lý một số “điểm nghẽn” thực sự đã chín, đã rõ, cần thiết phải giải quyết ngay. Các vướng mắc còn lại sẽ được xử lý khi thực hiện sửa đổi, bổ sung tổng thể từng luật giai đoạn 2026 – 2030 theo định hướng lập pháp của Bộ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI.
Ngay trong tuần này, Bộ NN-MT sẽ trình Chính phủ để trình Quốc hội thông qua 3 Luật: Luật sửa đổi, bổ sung 15 Luật cùng với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất Đai; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản vào kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV tới đây.
