Chiều 29/12, tại Hà Nội, Cục Khí tượng Thủy văn (KTTV) tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2026. Cục trưởng Nguyễn Thượng Hiền chủ trì Hội nghị.
Dấu ấn hoàn thiện thể chế và sắp xếp tinh gọn bộ máy
Năm 2025 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với ngành KTTV, đánh dấu bước chuyển đổi mô hình tổ chức quản lý và hoàn thiện hành lang pháp lý trong bối cảnh thiên tai diễn biến phức tạp, cực đoan. Báo cáo tại Hội nghị, Phó Cục trưởng Đặng Thanh Mai khẳng định, công tác tham mưu, chỉ đạo điều hành và thực hiện nhiệm vụ chuyên môn đã đạt được những kết quả toàn diện, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội và phòng chống thiên tai của đất nước.
Cục trưởng Nguyễn Thượng Hiền chủ trì Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2026 của Cục Khí tượng Thủy văn. Ảnh: Nguyễn Thủy.
Một trong những thành tựu nổi bật nhất trong năm 2025 là công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật và kiện toàn tổ chức bộ máy. Thực hiện Chương trình công tác của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Cục đã tham mưu sửa nội dung của Luật KTTV thuộc Dự án sửa 15 Luật của lĩnh vực nông nghiệp và môi trường và đã được Quốc hội thông qua. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn trong giai đoạn mới. Bên cạnh đó, Cục đã hoàn thành xây dựng 01 Nghị định, hiện đang hoàn thiện hồ sơ trình Chính phủ; đồng thời trình Bộ trưởng ký ban hành 3 Thông tư thuộc thẩm quyền.
Về công tác tổ chức cán bộ, năm 2025 ghi nhận sự chuyển biến lớn khi hoàn thiện Đề án tổ chức lại Tổng cục KTTV thành Cục KTTV. Cục đã khẩn trương ban hành Quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của 06 tổ chức hành chính và 07 đơn vị sự nghiệp trực thuộc; kiện toàn 13 tổ chức đảng trực thuộc Đảng bộ Cục. Việc sắp xếp tinh gọn bộ máy được thực hiện đồng bộ với việc giải quyết chế độ chính sách cho cán bộ, đảm bảo tính ổn định và liên tục trong hoạt động.
Song song với đó, công tác cải cách hành chính (CCHC) được triển khai quyết liệt, gắn liền với mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Cục đã tham mưu Bộ ban hành 05 Quyết định công bố chuẩn hóa thủ tục hành chính. Các chỉ số CCHC đều đạt và vượt chỉ tiêu: đề xuất cắt giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính đạt 33%; bãi bỏ 10/26 điều kiện đầu tư kinh doanh, đạt tỷ lệ 38%. Đặc biệt, việc phân cấp thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính đạt 43% (03/07 thủ tục) , giúp giảm chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp.
"Lá chắn" vững chắc trước diễn biến thiên tai dị thường
Năm 2025, thiên tai tiếp tục diễn biến phức tạp, bất thường trên phạm vi cả nước, đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với công tác dự báo, cảnh báo KTTV. Từ đầu năm đến nay, ngành KTTV đã theo dõi chặt chẽ và phát hành kịp thời các bản tin dự báo, cảnh báo đối với 6 áp thấp nhiệt đới, 15 cơn bão, 23 đợt không khí lạnh, 12 đợt nắng nóng và 23 đợt mưa lớn trên diện rộng. Cùng với đó là 15 trận lũ, trong đó có 4 trận lũ lớn và đặc biệt lớn; 392 trận lũ quét, sạt lở đất; 09 vụ sạt lở bờ sông và 407 trận động đất được theo dõi, dự báo và cảnh báo thường xuyên.
Trước áp lực từ diễn biến thiên tai ngày càng gia tăng, Cục đã nghiêm túc triển khai các công điện của Thủ tướng Chính phủ, chỉ đạo toàn hệ thống dự báo quốc gia duy trì chế độ trực 24/7, bám sát diễn biến thời tiết nguy hiểm. Các bản tin dự báo, cảnh báo được ban hành đầy đủ, kịp thời, chi tiết đến từng địa phương, bảo đảm cung cấp thông tin chính xác cho các cơ quan chỉ đạo, điều hành ở Trung ương và địa phương, góp phần chủ động triển khai các phương án phòng, chống và giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai gây ra.
Đáng chú ý, trong công tác phục vụ điều hành kinh tế, thực hiện chỉ đạo về đảm bảo cung ứng điện cao điểm năm 2025, Cục đã yêu cầu các đơn vị tăng cường quan trắc, dự báo dòng chảy. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường gây mưa lũ hoặc khô hạn đã giúp các cơ quan liên quan vận hành hồ chứa hiệu quả, vừa đảm bảo an toàn công trình, vừa tối ưu hóa nguồn nước cho phát điện và sản xuất nông nghiệp.
Đại diện lãnh đạo các đơn vị đánh giá cao những kết quả nổi bật của Cục KTTV thời gian qua, đồng thời đề xuất nhiều giải pháp thiết thực nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả triển khai nhiệm vụ thời gian tới. Ảnh: Nguyễn Thủy.
Công tác quản lý mạng lưới trạm quan trắc cũng được siết chặt. Cục đã trình Bộ ban hành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch mạng lưới trạm KTTV quốc gia thời kỳ 2021-2030. Đồng thời, thực hiện rà soát, điều chỉnh yếu tố quan trắc tại các trạm khí tượng, thủy văn, hải văn để phù hợp với thực tiễn và tối ưu hóa nguồn lực. Công tác kiểm tra thi hành pháp luật KTTV được duy trì, xử lý nghiêm các vi phạm hành lang kỹ thuật trạm.
Hướng tới năm 2026: Chi tiết hóa dự báo thời tiết, thủy văn đến cấp xã
Triển khai nhiệm vụ năm 2026, Cục trưởng Nguyễn Thượng Hiền nhấn mạnh yêu cầu đổi mới toàn diện, toàn ngành phải tận dụng công nghệ và dữ liệu để dự báo, chủ động kiểm soát vấn đề ngay từ sớm.
Nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu vẫn là hoàn thiện khung pháp lý. Cục sẽ tập trung trình cấp có thẩm quyền ban hành 1 Nghị định và 1 Thông tư quan trọng, bao gồm quy định về xử phạt vi phạm hành chính và khung kiến trúc dữ liệu KTTV. Đây là cơ sở để siết chặt kỷ cương và chuẩn hóa dữ liệu quốc gia.
"Về công tác chuyên môn, Cục đặt mục tiêu chỉ đạo các đơn vị dự báo thời tiết, thủy văn chi tiết đến đơn vị hành chính cấp xã trên cả nước. Đây là một thách thức lớn về mặt khoa học công nghệ nhưng là yêu cầu bắt buộc để giảm thiểu rủi ro thiên tai cho cộng đồng ở cơ sở”, Cục trưởng Nguyễn Thượng Hiền nhấn mạnh.
Để hiện thực hóa điều này, công tác hiện đại hóa sẽ được đẩy mạnh. Cục tiếp tục triển khai Đề án “Hiện đại hoá ngành KTTV đến năm 2025 và thời kỳ 2026-2030”, tập trung nâng cấp các trạm quan trắc và đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện trong hoạt động dự báo, cảnh báo. Đồng thời, tiếp tục phối hợp rà soát, đánh giá quy trình vận hành liên hồ chứa trên các lưu vực sông.
Ngoài ra, Cục cũng sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật KTTV tại các địa phương và tiếp tục rà soát quy trình vận hành liên hồ chứa, đảm bảo an ninh nguồn nước và an toàn hạ du.
Với những kết quả đã đạt được trong năm bản lề 2025, ngành Khí tượng Thủy văn bước vào năm 2026 với tâm thế chủ động, quyết tâm đổi mới toàn diện, nâng cao chất lượng phục vụ, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác phòng chống thiên tai và phát triển bền vững đất nước.
