Trồng vừng đen thu nhập gấp ba lần trồng sắn
Trước đây, người dân xã Sính Phình, tỉnh Điện Biên chủ yếu gắn bó với cây sắn. Tuy nhiên, hiệu quả kinh tế không ổn định, giá cả bấp bênh, chi phí vận chuyển cao và nguy cơ thoái hóa đất nghiêm trọng. Để đưa được nông sản về chợ, bà con phải gùi, chở từng gùi củ sắn nặng trên những con đường dốc đá hiểm trở. Khi bà con áp dụng chuyển trồng sắn sang vừng đen, gánh nặng đó được giải tỏa. “Thu nhập gấp ba lần so với trồng sắn. Bà con chỉ cần chở vài bao hạt nhẹ nhàng, dễ bảo quản, dễ bán, lại giữ đất màu mỡ. Sang năm, chúng tôi sẽ nhân rộng diện tích gấp 10 lần so với năm nay”, Anh Giàng A Lử, một hộ nông dân xã Sính Phình, hồ hởi cho biết.
Bà con dân tộc ở Sính Phình cùng trao đổi, học hỏi kỹ thuật trồng vừng đen ngay tại thôn bản. Ảnh: Trần Hương.
Sự chuyển đổi này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần nâng cao đời sống tinh thần. Niềm vui hiện rõ trên gương mặt bà con khi mùa thu hoạch vừng đến, nhẹ nhàng và hiệu quả hơn nhiều so với trước kia.
Ông Phạm Đình Lai, Chi cục trưởng Chi cục Nông nghiệp tỉnh Điện Biên, cho biết: Thành công của mô hình không chỉ nhờ vào lợi thế khí hậu, thổ nhưỡng mà còn nhờ sự thay đổi trong tư duy sản xuất. Làm gì cũng phải có niềm tin, có kỷ luật, có quy trình, có cam kết. Khi đến với bà con, chỉ cần trò chuyện khoảng 30 phút, quan trọng là để họ thấy tin tưởng, muốn thử làm. Đêm về, họ nghĩ ‘hay mình thử trồng vừng đen xem sao’, thế là đã gieo mầm cho thay đổi.
Ông Hạng A Sử, Phó Chủ tịch UBND xã Sính Phình, Điện Biên, nhấn mạnh: Mô hình trồng vừng đen là hướng đi đúng, giúp bà con vừa có thu nhập cao hơn, vừa cải tạo đất nương, bảo vệ môi trường. Chính quyền xã chúng tôi sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ bà con mở rộng diện tích lên 20 ha trong năm tới, liên kết với doanh nghiệp để tiêu thụ ổn định, tránh tình trạng được mùa mất giá. Chúng tôi coi đây là cây trồng chủ lực để giảm nghèo bền vững cho người dân. Hiện nay, ở Sính Phình các HTX và tổ nhóm sản xuất đang được hình thành để bà con liên kết, học hỏi kỹ thuật canh tác, bảo quản sau thu hoạch. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương cũng kết nối doanh nghiệp để xây dựng chuỗi tiêu thụ bền vững.
Phát triển nông nghiệp đi đôi với bảo vệ môi trường
Xã Sính Phình, tỉnh Điện Biên có khí hậu quanh năm mát mẻ, trong lành, đất đai màu mỡ, là điều kiện lý tưởng cho cây vừng đen sinh trưởng. Cây vừng vốn chịu hạn tốt, ít sâu bệnh, không đòi hỏi nhiều phân bón hóa học nên giảm chi phí đầu vào, phù hợp với điều kiện canh tác nương rẫy của bà con.
Màu xanh vừng đen lan tỏa trên nương rẫy, thay thế dần những diện tích sắn kém hiệu quả. Ảnh: Trần Hương.
Vừng đen bản địa của Sính Phình, Điện Biên hạt nhỏ, đen bóng, giàu dinh dưỡng và hương vị đặc trưng, được thị trường ưa chuộng. Hiện nhiều doanh nghiệp và thương lái đã chủ động liên kết bao tiêu sản phẩm, mở ra triển vọng xây dựng vùng nguyên liệu tập trung phục vụ chế biến và xuất khẩu.
Điều đáng ghi nhận là mô hình trồng vừng đen không chỉ giúp bà con cải thiện thu nhập mà còn góp phần bảo vệ đất, bảo vệ môi trường. Cây vừng có khả năng giữ đất, hạn chế xói mòn, tái tạo độ phì nhiêu cho nương rẫy.
Nhiều hộ dân đã hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, thay thế bằng phân bón hữu cơ, thân thiện với môi trường. Đây là hướng đi phù hợp với mục tiêu phát triển nông nghiệp xanh, bền vững của tỉnh Điện Biên.
Ông Mùa A Lử, xã Sính Phình, chia sẻ thêm: Trồng vừng đen vừa đỡ vất vả, vừa giữ đất. Sản phẩm sạch, khách hàng tin dùng hơn, bà con bán được nhiều hơn, đời sống cũng được cải thiện.
Hạt vừng đen được người dân xã Sính Phình thu hoạch, chuẩn bị cung ứng cho doanh nghiệp liên kết bao tiêu. Ảnh: Trần Hương.
Từ vài hec-ta thử nghiệm ban đầu, diện tích vừng đen ở Sính Phình, Điện Biên đang ngày càng được mở rộng. Bà con đã nhận ra rằng, chuyển đổi cơ cấu cây trồng không chỉ giúp thoát nghèo trước mắt mà còn mở đường phát triển lâu dài.
Ông Sử, cho biết thêm: Xã Sính Phình, đặt mục tiêu xây dựng vùng chuyên canh vừng đen gắn với chỉ dẫn địa lý, chứng nhận an toàn và hướng tới sản phẩm chế biến sâu. Khi giá trị gia tăng được nâng cao, đời sống bà con sẽ ngày càng ổn định. Hướng thoát nghèo của bà con sẽ ngày thêm bền vững.
Câu chuyện từ những bao vừng đen nhỏ gọn nhưng giá trị lớn ở Sính Phình, Điện Biên, cho thấy: Khi có niềm tin, có quy trình, có sự đồng hành của Nhà nước và doanh nghiệp, nông dân hoàn toàn có thể làm giàu ngay trên chính nương đồi của mình. Đây cũng là minh chứng sinh động cho hành trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng gắn với mục tiêu giảm nghèo bền vững ở vùng cao Điện Biên. Mặc dù cây vừng đen của Sính Phình chưa thể trở thành cây chủ lực cho bà con ở nơi đây. Nhưng nông dân xã Sính Phình, tỉnh Điện Biên đã tìm được hướng đi mới trong sản xuất nông nghệp, đem lại hiệu quả kinh tế cao, giá trị môi trường bền vững, đất trồng được sử dụng hiệu quả, lâu dài.
