Hội nghị Giải pháp cắt giảm chi phí logistics - giải pháp tối ưu nhằm nâng cao chuỗi giá trị nông sản Việt được VIDA tổ chức theo hình thức trực tuyến. Ảnh: Tùng Đinh.
Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch VIDA cho rằng logistics đang chiếm tỷ lệ rất lớn trong sản xuất nông nghiệp và một vấn đề nữa là tình trạng mạnh ai người đó làm nên cần có sự chung tay, kết nối giữa các thành phần từ sản xuất, vận tải, kinh doanh cho đến các hiệp hội và cơ quan quản lý nhà nước.
Cụ thể hơn về chi phí logistics trong nông nghiệp hiện nay, ông Nguyễn Duy Minh, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp logistics Việt Nam nói các yếu tố làm tăng chi phí logistics gồm vận chuyển, tối ưu hóa vận chuyển 2 chiều không hiệu quả, phụ phí và các phí địa phương do chủ hàng và nước chủ nhà áp. Bên cạnh đó là chi phí hải quan, kiểm tra chất lượng, kiểm dịch và hạn chế về cơ sở hạ tầng cũng khiến chi phí logistics tăng cao.
Ông Minh ví dụ, việc khu vực chế biến nằm xa vùng sản xuất sẽ khiến cho chi phí vận chuyển tăng cao và gây ra hao hụt trong quá trình vận chuyển. Điều này đặt ra vấn đề về quy hoạch tổng thể, đưa các vùng chế biến về gần nơi sản xuất.
Ông Lê Tiến Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Bắc Kỳ chuyên về kinh doanh vận tải cũng cho rằng, chỉ bản thân doanh nghiệp sẽ không thể làm giảm chi phí logistics nếu không có quy hoạch logistics tốt.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN-PTNT) cho rằng, cần có quy hoạch logistics theo vùng, theo loại hình để thúc đẩy liên kết giữa các địa phương để hình thành các trung tâm vận chuyển, logistics hiện đại, từ đó, đạt được sự liên kết giao thông, cảng biển, hàng không...
Hiện nay, khu vực chế biến thường được đặt trong các khu công nghiệp nếu không gần vùng nguyên liệu thì sẽ khiến giá thành tăng, hao hụt trong vận chuyển sau thu hoạch. Do đó, ông Toản cho rằng cần có từng đề án căn cơ cho từng vùng Bắc Bộ, Tây Bắc, Tây Nguyên, ĐBSCL... để tối ưu hóa được quy hoạch vùng nhằm giảm chi phí logistics cho nông nghiệp.
Ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản đưa ra các kiến nghị để giảm được chi phí logictics trong nông nghiệp. Ảnh: Tùng Đinh.
Một vấn đề nữa cũng được Cục trưởng Chế biến và Phát triển thị trường nông sản đưa ra đó là cước phí giao thông mà ông Toản cho rằng cần có sự vào cuộc của cả Bộ Tài chính, Bộ Giao thông Vận tải.
Theo ông Lê Văn Quang, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Minh Phú, chi phí vận chuyển nội địa quá cao đang cản đường tiêu thụ nông sản của nhiều doanh nghiệp.
Ông lấy ví dụ, chi phí vận chuyển 1 container tôm từ Việt Nam sang Mỹ chỉ 41 triệu đồng, từ Việt Nam sang Nhật Bản là 15 triệu đồng thì vận chuyển 1 container tôm từ TP.HCM ra Hà Nội mất 80 triệu đồng, gấp đôi vận chuyển ra nước ngoài.
Tương tự, một container tôm từ TP.HCM đến biên giới Trung Quốc mất 100 triệu đồng, trong khi Ecuador cũng vận chuyển sang Trung Quốc nhưng chi phí chỉ bằng một nửa.
"Đây là điều hết sức vô lý, vì vậy các ngành chức năng cần có giải pháp cắt giảm chi phí vận chuyển nội địa, do có quá nhiều trạm thu phí đã đẩy giá lên cao, trong khi hệ thống đường biển, đường sông có nhiều nhưng không phát huy tác dụng do không có cảng nội địa", ông Quang kiến nghị.
Ngoài ra, ông Lê Tiến Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Bắc Kỳ nêu thêm vấn đề là nếu chuỗi giá trị không tăng lên thì chi phí logistics sẽ luôn cao.
Ví dụ bằng việc sầu riêng Thái Lan buôn bán với Trung Quốc rất quy củ và đạt giá trị cao trong khi thanh long Việt Nam lại không đồng nhất nên giá trị thấp hơn, người đứng đầu Công ty CP Bắc Kỳ cho rằng nếu không có cải thiện thì giá trị nông sản của Việt Nam vẫn không cao, từ đó tỷ lệ chi phí logistics sẽ luôn lớn.
