Truyền thông 2 lớp trong giảm nghèo thông tin
Lục Yên là xã miền núi, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, nằm ở phía đông bắc của tỉnh Lào Cai. Xã có diện tích đất tự nhiên 7.999,3 ha; toàn xã có 44 thôn, 7.303 hộ, gồm 14 dân tộc cùng chung sống, trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm đa số (62,3%). Tại thời điểm sáp nhập, toàn xã có 126 hộ nghèo, chiếm 1,73%, 177 hộ cận nghèo, chiếm 2,42%.
Để triển khai hiệu quả Chương trình giảm nghèo bền vững năm 2025, nhất là giảm nghèo thông tin, chính quyền xã đã kịp thời xây dựng kế hoạch giảm nghèo, đưa chỉ tiêu giảm nghèo vào chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của năm, giao chỉ tiêu giảm nghèo cụ thể đến từng thôn, trên cơ sở đó các thôn đã chủ động xây dựng kế hoạch, giao các tổ chức đoàn thể trong thôn hỗ trợ, giúp đỡ các hộ thoát nghèo.
Cùng với đó, Ban Chỉ đạo đã rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo, kiện toàn nhân sự để việc chỉ đạo được thuận lợi. Đặc biệt, Trưởng thôn, Bí thư Chi bộ và các tổ chức đoàn thể trong thôn luôn nắm rõ tình hình từng hộ dân, tích cực giúp đỡ, tuyên truyền các hộ tham gia phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, từng bước thoát nghèo.
Đa dạng hình thức tuyên truyền góp phần đưa thông tin giảm nghèo tới gần người dân hơn. Ảnh: Phạm Oanh.
Tuy nhiên, là xã thuộc vùng miền núi, công tác giảm nghèo nói chung và giảm nghèo thông tin nói riêng ở Lục Yên đã gặp nhiều khó khăn trở ngại, cộng thêm giao thông hạn chế khiến việc tiếp cận dịch vụ và chính sách chậm trễ. Trình độ dân trí không đồng đều, rào cản ngôn ngữ và tập quán sinh hoạt khiến việc truyền tải kiến thức, kỹ năng và thông tin mới khó đạt hiệu quả. Hạ tầng công nghệ còn yếu, sóng điện thoại và internet không ổn định đã làm thu hẹp cơ hội tiếp cận tri thức của người dân.
Theo bà Triệu Thị Tuyến, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Lục Yên, để khắc phục những khó khăn nội tại, chính quyền xã Lục Yên đã xây dựng và triển khai giải pháp khắc phục bền vững, phù hợp đặc thù vùng miền đó là kết hợp nhuần nhuyễn và hiệu quả phương thức truyền thông 2 lớp trong giảm nghèo thông tin.
Lớp thứ nhất là tuyên truyền trực tiếp qua các cuộc họp thôn, sinh hoạt của cộng đồng dân cư, của các tổ chức đoàn thể. Tại đây, mọi thông tin liên quan đến chính sách giảm nghèo, các gói hỗ trợ, các mô hình phát triển kinh tế hay, các gương sáng thoát nghèo… đều được cán bộ có chuyên môn phổ biến đầy đủ đến người dân. Cùng với đó, cán bộ chuyên môn sẽ trực tiếp giải đáp, hỗ trợ người dân tiếp cận các chương trình, chính sách hỗ trợ phù hợp.
Lớp thứ 2 là tuyên truyền gián tiếp thông qua hệ thống loa truyền thanh cấp xã, qua các nhóm zalo của cộng đồng. Dù là gián tiếp nhưng đây là lớp thông tin rất phù hợp và phát huy hiệu quả tại địa phương. Việc truyền thông qua loa phát thanh hướng tới đối tượng là người lớn tuổi hoặc các hộ không sử dụng mạng xã hội. Đối với nhóm người trẻ, có phương tiện thông tin thì tập trung truyền thông qua zalo. Các nhóm zalo sẽ hỗ trợ chính quyền thông tin nhanh chóng, trực tiếp đến từng người, từng nhà. Nhờ vậy, các chủ trương, chính sách mới, chương trình hỗ trợ, cảnh báo thiên tai hay lịch sinh hoạt cộng đồng được thông báo rõ ràng, giúp người dân không bị bỏ sót thông tin quan trọng.
Bà Tuyến khẳng định, phương pháp thông tin 2 lớp như hiện nay tại địa phương đang phát huy hiệu quả, đảm bảo chính sách của nhà nước được phủ rộng và tiếp cận đồng đều. Nhờ vậy, người dân trên địa bàn xã Lục Yên được tiếp cận đầy đủ, kịp thời, góp phần giảm “nghèo thông tin”, nâng cao hiểu biết và tham gia tích cực hơn vào công tác giảm nghèo bền vững.
Người dân tại xã Lục Yên được hỗ trợ thông tin, kỹ thuật để phát triển mô hình trồng táo năng suất cao. Ảnh: Phạm Oanh.
Phối hợp với các nhà mạng, mở rộng vùng thông tin
Cũng giống như Lục Yên, xã Tân Lĩnh là nơi sinh sống của 19 dân tộc, chiếm phần lớn trong số đó là người Tày, Nùng, Dao. Tổng số hộ nghèo trên địa bàn xã là 122 hộ, chiếm tỷ lệ 2,8%, hộ cận nghèo 273 hộ, chiếm tỷ lệ 6,27%.
Trong thời gian qua, công tác giảm nghèo trên địa bàn xã luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, sự phối hợp của mặt trận tổ quốc và các tổ chức đoàn thể, sự hưởng ứng, nỗ lực vươn lên của hộ nghèo, hộ cận nghèo.
Tuy nhiên, cũng giống như Lục Yên, công tác giảm nghèo thông tin hiện nay của Tân Lĩnh cũng gặp không ít khó khăn. Theo ông Hoàng Sơn Trường, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Lĩnh, khó khăn lớn nhất trong công tác giảm nghèo thông tin của xã hiện nay là hạ tầng thông tin chưa đồng bộ, chất lượng mạng viễn thông internet còn yếu hoặc không ổn định. Một số thôn là “vùng trắng” về sóng viễn thông và công nghệ số, người dân không có điện thoại thông minh hoặc không kết nối mạng nên rất khó khăn để tiếp cận thông tin chính thống qua internet hoặc cổng dịch vụ công.
Xã Tân Lĩnh tập trung đổi mới công nghệ, nâng cao hiệu quả thông tin giúp các hộ nghèo tiếp cận các gói hỗ trợ về vốn, con giống... trong chăn nuôi. Ảnh: Phạm Oanh.
Chính vì vậy, bên cạnh việc áp dụng phương pháp truyền thông 2 lớp, chính quyền xã Tân Lĩnh rất quan tâm đến việc ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong công tác tuyên truyền. Trong thời gian tới, xã sẽ đề xuất và phối hợp với các nhà mạng mở rộng vùng phủ sóng mạng internet trên địa bàn xã, đảm bảo không còn “vùng trắng” thông tin và công nghệ; đầu tư sửa chữa, nâng cấp lại toàn bộ hệ thống loa truyền thanh của xã.
Đồng thời, xã sẽ tiếp tục triển khai phong trào bình dân học vụ số, thành lập các tổ công tác hướng dẫn nhân dân giải quyết thủ tục hành chính tại bộ phận hành chính công và xuống các thôn, hướng dẫn người dân sử dụng các ứng dụng để giải quyết thủ tục hành chính trên điện thoại thông minh, trên máy tính, thực hiện theo hình thức cầm tay chỉ việc, tập trung nâng cao năng lực đội ngũ tuyên truyền viên.
Xã Tân Lĩnh xác định xây dựng đội ngũ tuyên truyền viên sẽ là nòng cốt tại các thôn bản, từ đó sẽ góp phần tích cực giúp người dân tiếp cận nhanh, đầy đủ thông tin về các chính sách, chương trình giảm nghèo, xóa nhà tạm, nhà dột nát... hướng đến người dân phải tự truyền dạy nghề cho nhau, dạy nhau cách làm ăn, nuôi con gì, trồng cây gì cho phù hợp và mang tính gắn kết cộng đồng.
