Xã Phúc Lợi, tỉnh Lào Cai được thành lập sau khi sáp nhập ba xã: Trúc Lâu, Trung Tâm và Phúc Lợi (thuộc huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái cũ). Hiện xã có diện tích rộng lớn hơn 160 km2 và dân số trên 15.000 người. Địa bàn rộng, dân cư phân tán, với trên 82% là đồng bào dân tộc thiểu số như Dao, Tày, đã đặt ra nhiều thách thức cho công tác giảm nghèo.
Với những đặc thù khó khăn đó, trong giai đoạn tới chính quyền xã Phúc Lợi xác định hướng đi đột phá, bám sát vào tiềm năng lớn nhất của địa phương là phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững.
Chính quyền xã Phúc Lợi (Lào Cai) bám sát vào tiềm năng lớn nhất của địa phương là phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững. Ảnh: Thanh Tiến.
Trao đổi với chúng tôi, ông Hoàng Trung Chinh, Bí thư Đảng ủy xã Phúc Lợi cho biết, lợi thế lớn nhất của xã chính là rừng. Toàn xã có tổng diện tích rừng lên đến hơn 12.000 ha, trong đó diện tích rừng sản xuất chiếm hơn 8.000 ha, với khoảng 4000 ha quế và 4.000 ha cây lâm nghiệp, nguyên liệu gỗ như keo, bồ đề…
Thực tế, kinh tế đồi rừng đã giúp nhiều hộ dân vươn lên từ nghèo khó, xây được nhà cửa khang trang. Nhiều hộ dân đã xây được nhà tiền tỷ từ trồng quế, keo, bồ đề... Thế nhưng, thành công đó vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Bởi sản phẩm lâm nghiệp của Phúc Lợi chủ yếu vẫn xuất thô. Gỗ bóc, gỗ băm dăm, vỏ quế khô... được bán sang các địa phương khác với giá trị chưa cao.
Lãng phí rất lớn hiện nay là sản lượng lá quế. Do chưa có nhà máy, đường sá xa xôi, tư thương chỉ thu mua ở khu vực dọc quốc lộ 70, còn các khu vực giao thông không thuận lợi, phải đi sâu vào các đường nhánh - khu vực trồng quế tập trung thì lá quế bị bỏ mục nát bởi không có người thu mua.
UBND xã Phúc Lợi xác định phát triển lâm nghiệp bền vững là nhiệm vụ đột phá, mũi nhọn. Ảnh: Thanh Tiến.
Nhận diện rõ điểm nghẽn, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã Phúc Lợi đã xác định phát triển lâm nghiệp bền vững là một nhiệm vụ đột phá. Trọng tâm là chuyển mạnh từ bán sản phẩm thô sang chế biến sâu để nâng cao giá trị sản phẩm, nâng cao thu nhập và tạo việc làm tại chỗ.
Để hiện thực mục tiêu này, giải pháp của Phúc Lợi là quy hoạch các khu đất dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, chủ động mời gọi các nhà đầu tư xây dựng nhà máy chế biến gỗ thanh, gỗ ép xuất khẩu. Đặc biệt là xây dựng các xưởng chiết xuất tinh dầu quế ngay tại địa bàn.
"Tới đây, khi có nhà máy, dự kiến sớm nhất vào đầu năm 2026, bà con có thể trực tiếp mang lá quế đến nhà máy bán. Điều này sẽ tạo khoản thu nhập rất lớn cho người trồng quế, có thể tương đương với sản lượng tỉa cành. Khi các nhà máy đi vào hoạt động, Phúc Lợi không chỉ giải quyết được bài toán lãng phí tài nguyên mà còn tạo ra hàng trăm việc làm tại chỗ, giúp người dân có thu nhập ổn định hàng ngày ngay trên quê hương mình", ông Chinh phân tích.
Theo ông Chinh, một trong những nút thắt lớn nhất của vùng quê của địa phương là hạ tầng giao thông. Hiện nay, các tuyến đường nội vùng chuyên canh quế còn nhỏ hẹp, các xe tải trọng lớn, xe container không vào được.
Vì vậy, song song với việc kêu gọi đầu tư, chính quyền xã đang tập trung quy hoạch, vận động bà con hiến đất để mở rộng các tuyến đường vào vùng sản xuất. Mục tiêu là đường bê tông phải rộng ít nhất 5 m, nền đường 7 m. Đường rộng, xe to vào được thì mới chở được gỗ, giá trị lâm sản của bà con mới được nâng cao.
Người dân Phúc Lợi chuyển mạnh từ bán sản phẩm thô sang chế biến để nâng cao giá trị sản phẩm, nâng cao thu nhập và tạo việc làm tại chỗ. Ảnh: Thanh Tiến.
Bên cạnh hạ tầng cứng, hạ tầng pháp lý về đất đai cũng đang được khẩn trương tháo gỡ. Xã đang rà soát, "làm sạch" dữ liệu đất đai, đặc biệt là giải quyết dứt điểm vấn đề tồn trọng đối với đất lâm trường để cấp sổ đỏ cho các hộ dân đang canh tác. Việc này không chỉ giúp bà con yên tâm sản xuất, quan trọng hơn là giúp họ được hưởng chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, từ đó có thêm nguồn thu nhập chính đáng và ổn định từ việc giữ rừng.
Không chỉ dừng lại ở việc khai thác gỗ và quế, Phúc Lợi còn định hướng phát triển rừng theo các tiêu chuẩn hiện đại. Xã đang quy hoạch các khu vực rừng theo hướng nông nghiệp hữu cơ để sản phẩm có giá trị cao hơn, đồng thời chuẩn bị các điều kiện để cung cấp tín chỉ carbon rừng.
"Bà con sẽ trồng, chăm sóc, bảo vệ trên chính mảnh đất của mình và được doanh nghiệp chi trả phần tín chỉ đó, trong khi rừng của bà con vẫn được giữ và sau này được khai thác", Bí thư Đảng ủy xã vạch rõ lộ trình.
Người dân xã Phúc Lợi xây dựng được nhà khang trang từ kinh tế rừng. Ảnh: Thanh Tiến.
Bên cạnh mũi nhọn lâm nghiệp, Phúc Lợi cũng phát triển mạnh về chăn nuôi lợn trang trại nhỏ. Tập trung phát triển các sản phẩm OCOP từ các loại nông sản, đặc sản tại địa phương như gạo nếp, quế… Từ đó vừa giúp quảng bá hình ảnh địa phương, vừa nâng cao giá trị nông sản cho bà con.
Sau khi sáp nhập, xã Phúc lợi có tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo chiếm 9,9%. Phúc Lợi đang đặt mục tiêu giảm xuống còn 5% vào năm 2026 và cơ bản không còn hộ nghèo theo chuẩn đa chiều vào năm 2030. Thu nhập bình quân đầu người hiện tại 44 triệu đồng/năm được kỳ vọng sẽ tăng trưởng nhanh chóng từ những định hướng cụ thể đã đề ra.
Con đường phía trước vẫn còn nhiều trở ngại, nhất là thay đổi tư duy, tập quán canh tác của một bộ phận đồng bào người Dao trắng. Nhưng với chiến lược bài bản trong phát triển hạ tầng giao thông, phát triển lâm nghiệp bền vững, cũng như thu hút các nhà mày chế biến nông lâm sản vào địa bàn sẽ giúp cho công cuộc giảm nghèo bền vững trên vùng đất Phúc Lợi đạt được kỳ vọng.
