Tuần lễ số quốc tế: Thúc đẩy AI an toàn, lấy con người làm trung tâm

Ngày 27/10, tại Ninh Bình, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức Tuần lễ số quốc tế Việt Nam 2025. Với chủ đề "Quản trị trí tuệ nhân tạo - AI Governance", sự kiện thu hút hơn 500 đại biểu trong nước và quốc tế tham dự.

Việt Nam phát triển AI lấy con người làm trung tâm

Khai mạc hội nghị bàn tròn bộ trưởng về quản trị AI, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đặt ra định hướng và tầm nhìn cho việc quản trị AI.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, nhiệm vụ của các nhà quản lý là "dẫn dắt bằng trí tuệ và trách nhiệm". Việc quản trị AI cần cân bằng giữa các yếu tố: Toàn cầu và địa phương, hợp tác và chủ quyền, công nghệ lớn và khởi nghiệp, công nghệ và ứng dụng, sử dụng và làm chủ, sáng tạo và kiểm soát, cũng như giữa dữ liệu mở và dữ liệu cần được bảo vệ.

Sự phát triển AI bền vững cần được xây dựng trên bốn trụ cột chính: Các thể chế AI mạnh mẽ, cơ sở hạ tầng AI hiện đại, nhân tài AI và văn hóa AI lấy con người làm trung tâm.

Theo Bộ trưởng, phiên họp hôm nay không chỉ là một cuộc đối thoại chính sách mà còn là diễn đàn của niềm tin và hợp tác. “Cùng nhau, chúng ta chia sẻ và định hình nên các thể chế AI của khu vực và toàn cầu. Việt Nam cam kết phát triển AI lấy con người làm trung tâm, mở, an toàn, có chủ quyền, hợp tác, bao trùm và bền vững", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Bộ trưởng cho biết, Việt Nam sẽ thúc đẩy hợp tác quốc tế để chia sẻ tri thức, giá trị và nuôi dưỡng tăng trưởng dài hạn; đồng thời khuyến khích phát triển hệ sinh thái AI nguồn mở, nhằm tăng cường minh bạch, hợp tác và đổi mới sáng tạo. 

Ông Phạm Quang Ngọc, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình cho biết, Ninh Bình đặt mục tiêu đến năm 2030 phấn đấu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, có công nghiệp hiện đại, du lịch chất lượng cao, đô thị xanh gắn với di sản, thuộc nhóm địa phương dẫn đầu cả nước về tăng trưởng và thu nhập.

Để đạt mục tiêu này, tỉnh tập trung vào đột phá khoa học công nghệ, nguồn nhân lực chất lượng cao và xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện. Việc tổ chức Tuần lễ số quốc tế tại Ninh Bình là cơ hội quý báu để địa phương học hỏi, kết nối hợp tác quốc tế, thu hút đầu tư công nghệ cao và chuyển đổi số.

Tiên phong xây dựng hệ sinh thái AI có trách nhiệm

Tại Hội nghị, ông Jonathan Baker - Trưởng Văn phòng UNESCO tại Việt Nam đã công bố Báo cáo đánh giá mức độ sẵn sàng về AI (RAM) của Việt Nam. Đây là một phần trong khuyến nghị của UNESCO về đạo đức AI, giúp các quốc gia định hình chiến lược phát triển AI trên năm trụ cột: pháp lý, xã hội, giáo dục, kinh tế và hạ tầng.

Ông Baker nhấn mạnh, Việt Nam là một trong những nước đầu tiên tại châu Á hoàn thành đánh giá này, thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ và cách tiếp cận có trách nhiệm ngay từ đầu.

Báo cáo đánh giá mức độ sẵn sàng về AI (RAM) ghi nhận những bước tiến nổi bật của Việt Nam. Về pháp lý, đã có các chính sách chiến lược quan trọng như Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Luật Công nghiệp công nghệ số 2025 với một chương riêng về AI.

Về kinh tế, kinh tế số hiện chiếm 18,3% GDP; xuất khẩu công nghệ cao chiếm hơn 36% tổng kim ngạch thương mại. Hạ tầng số cũng đạt mức ấn tượng với độ phủ Internet đạt 78% và mạng di động phủ 99,8% dân số, đưa Việt Nam vào nhóm quốc gia có chỉ số chính phủ điện tử “rất cao”.

Trong lĩnh vực giáo dục - nghiên cứu, số công bố khoa học về AI tăng mạnh từ 134 bài năm 2010 lên hơn 4.000 bài năm 2023, xếp thứ 26 thế giới; hơn 50 trường đại học đã mở chương trình đào tạo AI.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn thiếu hụt nhân lực AI chất lượng cao, đặc biệt trong học máy và xử lý ngôn ngữ tự nhiên; tỷ lệ tham gia của phụ nữ và các nhóm yếu thế trong lĩnh vực này còn thấp.

UNESCO khuyến nghị Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về đạo đức AI, thành lập Ủy ban quốc gia về đạo đức AI, phát triển nguồn nhân lực có trình độ kỹ thuật và trách nhiệm xã hội, đầu tư trung tâm dữ liệu lớn và các trung tâm xuất sắc về công nghệ chiến lược.

Ông Baker khẳng định, UNESCO sẽ đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình xây dựng tương lai AI có đạo đức, bao trùm và vì con người. Nghi thức bàn giao Báo cáo đánh giá giữa UNESCO và Bộ Khoa học và Công nghệ là minh chứng cho cam kết đó, đồng thời khẳng định vai trò tiên phong của Việt Nam trong định hình thể chế AI khu vực và toàn cầu.