Đẩy mạnh truyền thông - Chìa khóa giúp người dân thoát nghèo bền vững

Xã Tân Thủy (Vĩnh Long) là một trong những địa phương ven biển, ven sông chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu (BĐKH), đặc biệt là tình trạng xâm nhập mặn và nước biển dâng. Những năm gần đây, nhờ triển khai hiệu quả Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, trong đó chú trọng công tác truyền thông và phổ biến kiến thức sản xuất, xã đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Trần Văn Chận, Chủ tịch UBND xã Tân Thủy về những nỗ lực trong công tác này.

Xin ông cho biết những kết quả nổi bật trong quá trình triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững của xã Tân Thủy trong thời gian qua?

Trong thời gian qua, xã Tân Thủy đã tích cực triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững với nhiều nội dung cụ thể, thiết thực. Từ chỗ là một trong những xã còn nhiều khó khăn của tỉnh Vĩnh Long, nhưng đến nay tỷ lệ hộ nghèo đã giảm đáng kể, chỉ còn 486 hộ (chiếm 4,65%) vào cuối năm 2024. Hộ cận nghèo cũng giảm mạnh (3,14%), đặc biệt không còn tình trạng tái nghèo do thiếu sinh kế hoặc gặp rủi ro thiên tai.

Một trong những điểm sáng công tác này là việc đẩy mạnh truyền thông, tư vấn, hỗ trợ người dân tiếp cận thông tin sản xuất và chính sách của Đảng, Nhà nước. Các hình thức truyền thông được tổ chức linh hoạt như: phát thanh lưu động, hệ thống truyền thanh ấp, tổ chức tập huấn chuyên đề, kết hợp tuyên truyền lồng ghép trong các buổi họp dân. Các chủ trương, chính sách hỗ trợ người nghèo, cận nghèo về tín dụng, y tế, giáo dục, nhà ở được phổ biến đến tận từng hộ dân.

Ngoài ra, xã cũng đã thực hiện tốt việc chuyển giao khoa học kỹ thuật, tạo điều kiện cho người dân chuyển đổi sản xuất phù hợp với điều kiện tự nhiên khắc nghiệt. Đồng thời, xây dựng được một số mô hình sinh kế hiệu quả, từ đó góp phần nâng cao thu nhập, ổn định đời sống cho người dân.

Với đặc thù là xã ven biển, thường xuyên chịu tác động của BĐKH và xâm nhập mặn, Tân Thủy đã tập trung vào những giải pháp gì để nâng cao nhận thức và trách nhiệm của toàn xã hội trong công tác giảm nghèo?

Xã Tân Thủy từng chịu thiệt hại nặng nề bởi hạn mặn lịch sử các năm 2016 và 2020, điều đó khiến chúng tôi nhận thức rất rõ rằng, nếu người dân không thay đổi tư duy sản xuất và chủ động thích ứng, thì việc giảm nghèo sẽ không thể bền vững. Do đó, công tác truyền thông và nâng cao nhận thức đã được xem là một trong những giải pháp cốt lõi.

Chúng tôi đã tổ chức nhiều hội nghị, diễn đàn đối thoại giữa chính quyền và người dân về chủ đề ứng phó BĐKH, thay đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với vùng đất nhiễm mặn. Những buổi truyền thông này không chỉ mang tính một chiều, mà khuyến khích người dân thảo luận, chia sẻ khó khăn, từ đó đồng thuận cao hơn trong chuyển đổi sản xuất.

Ngoài ra, xã còn phối hợp với các hội đoàn thể như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên… để lồng ghép nội dung truyền thông vào sinh hoạt tổ nhóm, tập trung vào các chủ đề như bảo vệ môi trường, sản xuất nông nghiệp hữu cơ, sử dụng nước tiết kiệm, kỹ năng phòng chống thiên tai.

Nhờ vậy, nhận thức của người dân ngày càng được nâng cao, bà con hiểu rằng giảm nghèo không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước, mà là trách nhiệm của từng cá nhân, từng hộ gia đình, cộng đồng cùng chung tay thực hiện.

Từ hiệu quả công tác truyền thông, xã đã xây dựng và nhân rộng được những mô hình giảm nghèo hiệu quả nào, thưa ông?

Truyền thông đúng hướng đã giúp người dân mạnh dạn thay đổi tập quán canh tác lạc hậu, từ đó hình thành nên nhiều mô hình sinh kế phù hợp với điều kiện ven sông, ven biển và hạn mặn.

Điển hình là xã đã phát triển mô hình nuôi dê và bò sinh sản. Các hộ tham gia mô hình được tập huấn kỹ thuật chăm sóc, hỗ trợ giống ban đầu từ nguốn vốn hỗ trợ sản xuất thuộc chương trình giảm nghèo.

Một mô hình nữa đang phát huy hiệu quả là trồng rau màu hữu cơ. Để thích nghi với điều kiện xâm nhập mặn, người dân đã sử dụng các giếng khoan để lấy nước tưới cho rau màu vào mùa hạn mặn. Nhiều hộ đã tham gia tổ hợp tác, liên kết tiêu thụ với các doanh nghiệp trong tỉnh, bước đầu hình thành chuỗi giá trị.

Ngoài ra, xã còn phát triển mô hình làm cá khô thích ứng với BĐKH. Trên địa bàn xã cò làng nghề truyền thống làm cá khô và tổ hợp tác chế biến cá khô do Hội Phụ nữ phụ trách đã góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho chị em phụ nữ không có tư liệu sản xuất.

Đặc biệt, qua công tác truyền thông, ngày càng nhiều người dân quan tâm đến kinh tế tập thể, hợp tác cùng sản xuất - tiêu thụ, thay vì sản xuất manh mún như trước đây. Đây là tiền đề quan trọng cho sự phát triển lâu dài và bền vững.

Trong thời gian tới, xã Tân Thủy đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền ra sao để người dân tiếp tục ổn định sản xuất và nâng cao đời sống?

Trong thời gian tới, xã Tân Thủy sẽ tiếp tục xác định thông tin - truyền thông là một trong những giải pháp chiến lược trong công tác giảm nghèo bền vững. Chúng tôi sẽ ưu tiên đổi mới cả nội dung lẫn hình thức truyền thông.

Trước hết, về nội dung, xã sẽ tập trung truyền thông về các chính sách mới của Nhà nước, các chương trình hỗ trợ đào tạo nghề, vốn vay, bảo hiểm nông nghiệp, khuyến nông, khuyến ngư. Đồng thời đẩy mạnh chia sẻ các mô hình sản xuất hiệu quả, các câu chuyện người thật, việc thật để tạo động lực cho những hộ còn khó khăn.

Về hình thức, ngoài các kênh truyền thống như loa truyền thanh, chúng tôi đang hướng đến ứng dụng công nghệ số, mạng xã hội, nhóm Zalo tổ chức đoàn thể để truyền tải thông tin nhanh chóng, thân thiện hơn. Mỗi ấp sẽ có một cộng tác viên truyền thông cơ sở, vừa nắm bắt tình hình, vừa là cầu nối giữa chính quyền với người dân.

Ngoài ra, chúng tôi cũng sẽ tổ chức định kỳ các ngày hội tư vấn sinh kế, hội thảo nông dân, hội thi tìm hiểu chính sách giảm nghèo nhằm thu hút sự quan tâm của mọi đối tượng, đặc biệt là giới trẻ và phụ nữ. Mục tiêu lớn nhất của chúng tôi là không chỉ giảm nghèo về thu nhập, mà còn giảm nghèo về nhận thức, từ đó giúp người dân tự lực, tự cường, phát triển bền vững.

Xin cảm ơn ông!