Tình người nơi rốn lũ

Lũ rút, xóm thôn ngổn ngang

Những ngày cuối tháng 11, khi nước lũ vừa rút khỏi các xã Hòa Xuân, Hòa Thịnh, Hòa Mỹ Tây, cảnh tượng trước mắt là những lớp bùn đặc quánh phủ kín đường thôn, cây cối gãy đổ, rác thải chất thành từng đống... Trận lũ được người dân nơi đây mô tả “nhanh như thác đổ”, cuốn theo hoa màu, tài sản và cả những mái ấm gắn bó nhiều đời.

Trong khoảng sân còn loang đầy bùn đất ở thôn Phú Khê (xã Hòa Xuân), bà Trần Thị Thường, 70 tuổi, ngồi nép bên bức tường còn sót lại sau khi nước lũ tràn qua. Trận thiên tai đã cuốn đi gần như toàn bộ gia tài của vợ chồng bà. Căn nhà cấp bốn chỉ còn lại vài bức vách xiêu vẹo.

Bà kể, không nhớ hôm đó là ngày mấy, chỉ nhớ nước bắt đầu dâng vào buổi trưa, nhanh đến mức bà không kịp chạy vào buồng lấy giấy tờ. Hai vợ chồng chỉ kịp ôm nhau khi dòng nước đục ngầu ập vào sân rồi tràn khắp nhà. “Nó lên nhanh như thác đổ. Tôi run quá, không biết làm gì, chỉ cầu trời cho đừng ai bị cuốn trôi”, bà Thường nói, giọng vẫn còn run. May mắn thay, người hàng xóm phát hiện, lao vào dòng nước kéo hai vợ chồng già ra khỏi căn nhà đang chìm dần và đưa đến trú tạm nhà gần đó.

Đến chiều 22/11, khi lực lượng chức năng vượt dòng nước lũ, tiếp cận được thôn Phú Khê, mang theo từng thùng mì, can nước sạch, thuốc men và ít quần áo, vợ chồng bà Thường mới thực sự thở phào. Mấy ngày mắc kẹt trên gác nhà hàng xóm, đói cồn cào mà chẳng dám kêu, bà chỉ sợ hai vợ chồng già lại chết vì đói trước khi nước rút.

“Nhìn thấy các chú bộ đội mang mì gói với nước sạch tới, tôi mừng muốn khóc. Già rồi, gặp cảnh lũ lớn như vậy, cái gì cũng thấy sợ. Được cứu, được cho cái để ăn, tôi mừng run hết người”, bà Thường vừa nói vừa lau nước mắt.

Trong đôi mắt đục mờ vì tuổi tác đã cao vẫn ánh lên sự biết ơn sâu nặng. Bà Thường hiểu mình và chồng là những người may mắn, bởi ngay bên cạnh nhà bà, vài người hàng xóm đã không may mắn như vậy khi dòng nước lũ dâng quá nhanh chẳng kịp trở tay. Nhắc đến họ, giọng bà nghẹn lại, như thể nỗi đau vẫn còn lẫn trong tiếng nước lũ chưa kịp rút khỏi ký ức.

Không chỉ Hòa Xuân mà nhiều xã lân cận ở vùng đông tỉnh Đắk Lắk cũng oằn mình trong tang thương. Ở các xã Hòa Thịnh, Hòa Phú hay các thôn dọc sông Ba, nước lũ tràn vào bất ngờ trong đêm khiến nhiều gia đình trở tay không kịp.

Có nhà mất sạch lúa giống, có nhà cả đàn gia súc bị nước cuốn, cũng có những mái ấm chỉ còn trơ khung tường sau một đêm bão lũ. Tiếng khóc, tiếng gọi nhau tìm người thân thất lạc vang lên giữa bùn đất đặc quánh, để lại nỗi ám ảnh kéo dài trong từng ánh mắt mỏi mệt của người dân vùng lũ.

Tại xã Hòa Thịnh, Bí thư Đảng ủy xã Phương Văn Lành, cho biết, đến trưa 23/11, lực lượng chức năng đã tiếp cận được toàn bộ khu dân cư sau khi nước rút hoàn toàn. Trong nhiều ngày trước đó, nước bao vây, ban lãnh đạo xã gần như trực chiến liên tục để nắm thông tin và triển khai ứng cứu tại chỗ.

Theo ông Lành, cùng với hỗ trợ từ tỉnh và các lực lượng, đã có hàng loạt đoàn thiện nguyện trực tiếp chuyển quần áo, mì tôm, gạo và nước uống đến cho các hộ dân. Với những trường hợp tử vong do lũ, chính quyền và bà con đã chung tay tổ chức mai táng chu đáo.

Dù vậy, khó khăn còn chồng chất. Hạ tầng giao thông xuống cấp, các tuyến đường chính chưa được đầu tư khiến xã bị chia cắt nghiêm trọng khi lũ đến. Ông Lành kiến nghị tỉnh xem xét sớm khôi phục cơ sở hạ tầng, xử lý nguồn nước, sửa chữa trường học và hỗ trợ thêm lương thực, nhất là gạo, mắm muối, thực phẩm tươi sống.

“Đến thời điểm này, nước đã rút nhưng khắp nơi đều là rác, xác động vật, nhà cửa và hầu hết vật dụng thì đổ nát và gần như hư hỏng hết, nhiều tuyến đường bị chia cắt do sạt. Hiện tại, các lực lượng chức năng của địa phương cũng như quân đội, công an cùng người dân đang tích cực hỗ trợ bà con dọn dẹp và từng bước khắc phục. Đặc biệt, những ngày qua có rất nhiều mạnh thường quân ở các tỉnh bạn về hỗ trợ nhân dân. Chúng tôi quyết tâm dù khó đến đâu cũng không để ai bị bỏ lại phía sau”, ông Lành khẳng định.

Ấm ân tình sau bão

Khi nước rút được ít giờ, tuyến đường vào xã Hòa Xuân, Hòa Thịnh bắt đầu nhộn nhịp trở lại với những đoàn xe nối dài chở nhu yếu phẩm. Từ Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Đắk Lắk… các nhóm thiện nguyện, đoàn thể, cá nhân liên tục đưa hàng hóa đến hỗ trợ bà con.

Anh Nguyễn Văn Hảo, một mạnh thường quân đến từ phường Buôn Mê Thuột (Đắk Lắk) mang theo một xe bán tải chất đầy mì tôm, nước suối và chăn màn. Anh kể: “Nhìn cảnh bà con bị cô lập, không ai là không xót. Đường trơn, nhiều đoạn phải đẩy xe qua bùn, nhưng tôi nghĩ miễn vào được là được. Bà con có cái ăn lúc khó khăn là mình vui rồi".

Trong thôn Phú Khê, từng tốp thanh niên trong đoàn thiện nguyện đội mưa, lội bùn mang quần áo và thuốc đến từng hộ. Điểm sinh hoạt cộng đồng tạm thời của xã trở thành nơi tập kết hàng hóa cứu trợ, rồi từ đó chia về các thôn. Nhiều người dân ăn miếng bánh mỳ, xúc thìa cơm chan nước mắt, bởi với họ lúc này, gói mì nhỏ hay chai nước thôi cũng đã quý như "vàng".

Hiện nay, lực lượng quân đội, công an và Vùng 4 Hải quân đang căng mình hỗ trợ người dân vùng lũ ở phía đông Đắk Lắk. Theo Quân khu 5, hơn 12.000 cán bộ, chiến sĩ đã được huy động, cùng hàng chục xe đặc chủng, xuồng và phương tiện cơ động tiếp cận các thôn bị chia cắt.

“Nước rút đến đâu, dọn dẹp đến đó”

Chiều 23/11, Chủ tịch UBND tỉnh Tạ Anh Tuấn đã trực tiếp kiểm tra các điểm sạt lở nghiêm trọng và khu dân cư bị thiệt hại nặng do lũ. “Ưu tiên hàng đầu lúc này là ổn định đời sống người dân, khôi phục hạ tầng thiết yếu và ngăn chặn nguy cơ dịch bệnh. Tinh thần là nước rút đến đâu, dọn dẹp vệ sinh môi trường đến đó”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Tỉnh Đắk Lắk đã quyết định hỗ trợ mỗi trường hợp tử vong do lũ 25 triệu đồng (trong đó,10 triệu đồng từ UBND tỉnh và 15 triệu đồng từ Ủy ban MTTQ tỉnh), nhằm chia sẻ phần nào nỗi đau thương mất mát với các gia đình. Điện lực tỉnh được yêu cầu đảm bảo an toàn tuyệt đối khi đóng điện trở lại; Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương hướng dẫn người dân phục hồi sản xuất ngay khi điều kiện cho phép.

Ông Tuấn cũng lưu ý, hiện nay, trên biển Đông đang xuất hiện vùng áp thấp có khả năng mạnh lên thành bão và hướng vào khu vực phía đông của tỉnh. Do đó, các địa phương tuyệt đối không được chủ quan, phải chủ động phương án ứng phó theo phương châm “4 tại chỗ”.

Tỉnh Đắk Lắk được Chính phủ hỗ trợ 1.100 tỷ đồng, cùng gần 100 tỷ đồng trích từ ngân sách tỉnh cho 16 xã sửa chữa hạ tầng và ổn định đời sống. Cùng với đó, nhiều mạnh thường quân và đoàn thiện nguyện gửi gạo, mì, nước uống, quần áo, thuốc men kịp thời tới các gia đình còn bị cô lập.