Thanh niên khẳng định, hiệp ước là thỏa thuận mang tính thế hệ, quyết định tương lai môi trường, sức khỏe, sinh kế và quyền con người, vì vậy họ không chấp nhận bị đứng ngoài quá trình đàm phán. Các diễn đàn do thanh niên và đại diện cộng đồng bản địa tổ chức đã mang lại góc nhìn thực tiễn và giàu cảm xúc: từ việc nguồn nước linh thiêng chứa đầy vi nhựa đến cảnh trẻ em chơi trên bãi biển ngập rác nhựa. Các hoạt động truyền thông trực quan như triển lãm ảnh Mosaic của WWF tại Quảng trường Các Quốc gia cũng thu hút sự chú ý, kêu gọi “Hãy có trái tim, chấm dứt khủng hoảng nhựa”.
Tại sự kiện “Thanh niên vì tương lai không ô nhiễm nhựa”, các diễn giả nhấn mạnh hiệp ước không chỉ là vấn đề rác thải mà phải lồng ghép ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ đa dạng sinh học, sức khỏe cộng đồng và công bằng thế hệ. Các ý kiến khác cũng cho rằng, cần tiếp cận toàn vòng đời của nhựa, từ khai thác nguyên liệu đến xử lý rác thải và bảo đảm quyền của người bản địa như một phần của quyền con người.
Trong khuôn khổ INC-5.2, triển lãm ảnh Mosaic của thanh niên do WWF thực hiện, được đặt trước tác phẩm điêu khắc Thinker’s Burden của Benjamin von Wong, tại Quảng trường Các Quốc gia, Geneva. Ảnh: IUCN.
Theo đó, ba ưu tiên hàng đầu được đưa ra gồm: (1) Lồng ghép quyền con người và công bằng thế hệ vào toàn bộ nội dung hiệp ước; (2) Đảm bảo tính bao trùm, minh bạch và trách nhiệm giải trình ở mọi giai đoạn; (3) Áp dụng cách tiếp cận toàn vòng đời của nhựa.
Quan điểm này hoàn toàn phù hợp với lập trường của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), kêu gọi đưa vào hiệp ước ngôn ngữ bảo vệ đa dạng sinh học, sức khỏe con người và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn không độc hại, phù hợp với các quyết định của Công ước Đa dạng Sinh học.
Bộ trưởng từ hơn 60 quốc gia đã đến Geneva để thúc đẩy giai đoạn cuối của tiến trình xây dựng Hiệp ước Toàn cầu về Nhựa. Phiên đàm phán lần thứ 5.2 của Ủy ban Đàm phán Liên chính phủ (INC-5.2) đã bước sang ngày thứ 8 nhưng tiến triển còn chậm. Theo đó, trong 32 điều khoản của văn bản dự thảo, mới chỉ có hai điều được chuyển sang nhóm soạn thảo pháp lý.
Trong quá trình các Bộ trưởng đàm phán, thanh niên kêu gọi hành động quyết liệt và thực chất. Cùng với đó, các chương trình đào tạo như Bootcamp về Hiệp định Môi trường đa phương hay học viện IUCN đang trang bị cho thế hệ trẻ kỹ năng và kiến thức để tham gia hiệu quả vào các tiến trình toàn cầu. Chỉ còn hai ngày trước khi INC-5.2 kết thúc, dù kết quả vẫn bỏ ngỏ, nhưng tinh thần quyết liệt và niềm hy vọng của thế hệ trẻ vẫn bền bỉ, hướng tới một hiệp ước bảo vệ hành tinh cho thế hệ mai sau.
