Theo công bố hiện trạng rừng năm 2024, sau khi hợp nhất 2 tỉnh Bắc Kạn và Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên (mới) có gần 557.590ha rừng, trong đó rừng tự nhiên hơn 333.600ha, rừng trồng gần 224.000ha. Hiện nay, tỷ lệ che phủ rừng của tỉnh Thái Nguyên đạt hơn 62,3%.
Trong những năm tới, để duy trì tỷ lệ che phủ rừng đạt từ 60% trở lên, tỉnh Thái Nguyên tập trung trồng rừng, đặc biệt là ở các xã phía bắc của tỉnh, nơi có diện tích rừng lớn, kinh tế rừng khá phát triển. Trong đó, kinh tế rừng tập trung vào việc trồng rừng gỗ lớn gắn với công nghiệp chế biến để nâng cao giá trị.
Tính riêng từ đầu năm đến hết tháng 8, tỉnh Thái Nguyên trồng mới được hơn 6.888ha, đạt gần 106 % kế hoạch, trong đó rừng phòng hộ gần 112ha, rừng sản xuất hơn 6.776ha.
Tiềm năng phát triển kinh tế rừng ở các xã phía bắc tỉnh Thái Nguyên còn rất lớn. Ảnh: Ngọc Tú.
Bên cạnh việc trồng rừng, tỉnh Thái Nguyên chú trọng bảo vệ rừng, tập trung nâng cao đời sống người dân ở gần rừng, đặc biệt là những khu rừng đặc dụng. Xã Nam Cường (tỉnh Thái Nguyên) có nhiều bản làng ở núi cao, giáp với rừng đặc dụng của Vườn quốc gia Ba Bể. Những năm gần đây, nhiều thôn bản đã được Nhà nước đầu tư nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình hỗ trợ cộng đồng dân cư vùng đệm để xây dựng hạ tầng, tạo sinh kế bền vững.
Ông Trần Đức Trung Thiên, Chủ tịch UBND xã Nam Cường cho biết, hầu hết các vụ phá rừng đặc dụng xảy ra do đời sống người dân sống ở gần rừng còn gặp nhiều khó khăn. Đất canh tác ít, giao thông đi lại vất vả nên số hộ nghèo sống ở vùng đệm các khu rừng đặc dụng còn rất nhiều. Do đó, để bảo vệ được rừng cần hỗ trợ đầu tư hạ tầng giao thông, thủy lợi, điện và hỗ trợ sản xuất giúp người dân thoát nghèo, từ đó người dân sẽ không xâm hại đến rừng.
Theo ông Triệu Quang Hùng, Chủ tịch UBND xã Đồng Phúc, xã có một số thôn giáp với rừng đặc dụng, diện tích rừng rất lớn, cán bộ kiểm lâm mỏng. Để bảo vệ rừng không còn cách nào khác là phải dựa vào dân, phải làm tốt công tác tuyên truyền và hỗ trợ họ phát triển kinh tế. Khi người dân có cuộc sống no đủ, họ sẽ không tham gia phá rừng mà còn hỗ trợ đắc lực lực lượng chức năng trong việc bảo vệ rừng.
Những năm gần đây, tỉnh Thái Nguyên thực hiện nhiều dự án hỗ trợ người dân tham gia bảo vệ rừng, trong đó đã hỗ trợ 113 cộng đồng dân cư phát triển sinh kế, cải thiện đời sống người dân vùng đệm của các khu rừng đặc theo Nghị định 58/2024/NĐ-CP, mức hỗ trợ 50 triệu đồng/thôn/năm. Số tiền này dùng để hỗ trợ làm điện chiếu sáng nông thôn, hỗ trợ giống vật nuôi, làm đường bê tông nội thôn, xây kè đường chống sạt lở.
Ngoài ra, địa phương cũng đang thực hiện Chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030; Đề án phát triển các sản phẩm nông nghiệp chủ lực giai đoạn 2020- 2025, định hướng đến năm 2030; Dự án bảo vệ và phát triển rừng sản xuất, phòng hộ, đặc dụng và nâng cao năng lực phòng cháy, chữa cháy rừng tỉnh Thái Nguyên. Những dự án này góp phần hỗ trợ, nâng cao thu nhập người dân từ việc bảo vệ và phát triển kinh tế rừng.
Kiểm lâm Thái Nguyên ứng dụng công nghệ để theo dõi, cập nhật hiện trạng rừng. Ảnh: Ngọc Tú.
Để duy trì tỷ lệ che phủ rừng, tỉnh Thái Nguyên tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp như, đẩy mạnh phát triển kinh tế rừng, thực hiện tốt chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, huy động nguồn lực để nâng mức khoán bảo vệ rừng. Tập trung hỗ trợ người dân cải tạo rừng sản xuất và phát triển các chương trình hỗ trợ nông dân sản xuất bền vững.
Thái Nguyên cũng chú trọng vào việc nâng cao nhận thức về bảo vệ rừng và hài hòa việc quản lý, bảo vệ rừng với phát triển kinh tế địa phương nhằm phát huy giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng. Trong đó, phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng ở các khu rừng đặc dụng đã và đang triển khai hứa hẹn sẽ tạo động lực giúp người dân có thêm thu nhập, cơ quan quản lý có thêm nguồn lực tái đầu tư để bảo vệ và phát triển rừng.
