Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị Hội đồng điều phối vùng Đông Nam bộ lần thứ 4. Ảnh: Ngô Tùng.
Tăng trưởng kinh tế vùng Đông Nam bộ thấp hơn mức bình quân chung cả nước
Báo cáo tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, 7 tháng đầu năm 2024, vùng Đông Nam bộ có mức tăng trưởng khá, tuy nhiên chưa đạt như kỳ vọng là vùng kinh tế động lực, dẫn dắt của cả nước.
Tăng trưởng kinh tế vùng Đông Nam bộ đạt 5,58%, thấp hơn mức bình quân chung cả nước, chỉ cao hơn vùng Tây Nguyên (3,86%); tổng thu ngân sách Nhà nước đạt 391,154 nghìn tỷ đồng, chiếm 38,1% tổng thu ngân sách Nhà nước, đứng thứ 2 sau vùng đồng bằng sông Hồng (chiếm gần 43%); giá trị xuất khẩu đạt 59,2 tỷ USD, chiếm 31% tổng giá trị xuất khẩu của cả nước…
Trong 7 tháng, vùng Đông Nam bộ có số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động lớn nhất trong 6 vùng kinh tế với 58.246 doanh nghiệp, tăng 9,8%.
Vùng tiếp tục dẫn đầu cả nước về cả số dự án và tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện tính đến hết ngày 20/7/2024, tương ứng 20.000 dự án và 187,4 tỷ USD, trong đó, TP.HCM đứng đầu cả nước. Hiện đã có 6/6 địa phương thuộc vùng Đông Nam bộ đã hoàn thành lập, trình thẩm định quy hoạch và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt 5/6 quy hoạch tỉnh.
Qua 2 tháng triển khai, một số dự án đã có chuyển biến rõ rệt. Đơn cử như Dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu đoạn qua tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu hiện có hơn 90% diện tích mặt đường được rải đá dăm, dự kiến thông xe kỹ thuật toàn tuyến dịp 30/4/2025, sớm hơn 8 tháng so với thời hạn Chính phủ giao và vượt khoảng 4 tháng so với cam kết ban đầu của nhà thầu.
Dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành tính hết tháng 7/2024, khối lượng toàn dự án đạt trên 80%. Dự án xây dựng Nhà ga Hành khách T3 - Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất đạt khoảng 60% tiến độ toàn dự án, riêng phần xây thô nhà ga hành khách đã hoàn thành 100%.
"Đây là những nỗ lực rất lớn và thể hiện sự chỉ đạo, đôn đốc quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành có liên quan cũng như UBND các tỉnh, thành phố trong vùng Đông Nam bộ", Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhận định.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng đề nghị các địa phương tiếp tục nghiên cứu, lựa chọn các dự án có tính chất quan trọng, cấp bách theo các nghị quyết của Bộ Chính trị, theo quy hoạch Vùng để đề xuất với Hội đồng vùng đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026 - 2030. Trong đó, dành nguồn vốn phù hợp để làm trước công tác chuẩn bị đầu tư sau khi được phép nhằm rút ngắn thời gian hoàn thiện thủ tục và đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án.
Tiếp tục triển khai các hoạt động của Hội đồng điều phối vùng một cách thiết thực, hiệu quả; nâng cao vai trò điều phối, liên kết của Hội đồng điều phối vùng; đồng thời phát huy tiềm năng, thế mạnh, khắc phục các điểm nghẽn của các tỉnh, thành phố trong vùng Đông Nam bộ để tăng tốc phát triển.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chỉ đạo tại Hội nghị. Ảnh: Ngô Tùng.
Tập trung thúc đẩy các động lực tăng trưởng vùng Đông Nam bộ
Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao quyết tâm, nỗ lực và sự trách nhiệm của lãnh đạo, nhân dân và doanh nghiệp của vùng Đông Nam bộ, với tinh thần chủ động, tích cực, sáng tạo, đổi mới, đạt những kết quả quan trọng, đóng góp vào thành quả chung của cả nước thời gian qua.
Bên cạnh đó, Thủ tướng chỉ rõ, quá trình phát triển của vùng Đông Nam bộ trong thời gian qua vẫn còn đối mặt với một số hạn chế, khó khăn, thách thức như mô hình tăng trưởng chậm chuyển đổi, động lực tăng trưởng của vùng đang chậm lại; chất lượng tăng trưởng kinh tế của vùng chưa thực sự bền vững do khả năng chống chịu và chưa có các giải pháp kịp thời trước các yếu tố tiêu cực từ bên ngoài;
Mặt khác, công nghiệp là một trong 3 trụ cột quan trọng của vùng nhưng phát triển còn thiếu bền vững, giá trị gia tăng thấp, phân bổ chưa hợp lý, phụ thuộc nhiều vào doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài; tình trạng ô nhiễm môi trường, ngập úng là vấn đề bức xúc nhưng chậm được cải thiện, nhất là tại TP.HCM; môi trường đầu tư kinh doanh, năng lực cạnh tranh còn hạn chế; liên kết vùng thiếu chặt chẽ.
Do vậy, để nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thực hiện quy hoạch Vùng trong thời gian tới và phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của vùng Đông Nam bộ, người đứng đầu Chính phủ đề nghị các bộ, ngành, địa phương chủ động, tích cực hoàn thành có chất lượng các nhiệm vụ được giao tại các Nghị quyết của Chính phủ và các quyết định của Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng ban hành Kế hoạch hoạt động năm 2023 và năm 2024; chủ động bám sát tình hình, phản ánh chính sách kịp thời.
Đồng thời, rà soát các mục tiêu, chỉ tiêu từ nay đến năm 2024 đã đề ra để quyết liệt nỗ lực, phấn đấu hoàn thành, góp phần vào mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn.
Tích cực, quyết liệt triển khai công tác quy hoạch. Rà soát các điểm nghẽn, vướng mắc về pháp lý trong thực tiễn để cùng các bộ, ngành Trung ương đề xuất sửa đổi một số luật; Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công để dẫn dắt đầu tư, kích hoạt mọi nguồn lực trong xã hội.
Song song đó, tập trung thúc đẩy 3 động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng) và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới (như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, chip bán dẫn, hydrogen, trí tuệ nhân tạo…). Phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các bộ, ngành, địa phương để giải quyết các khó khăn, vướng mắc, tăng cường liên kết vùng.
Để góp phần thực hiện một trong 3 đột phá chiến lược mà Đại hội XIII đã đề ra, Thủ tướng nhấn mạnh, cần đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công; đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, tập trung vào các ngành mới nổi; đẩy mạnh đào tạo nhân lực chất lượng cao.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư sớm tổ chức Hội nghị sơ kết 2 năm triển khai các Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển các vùng kinh tế xã hội, trên cơ sở đó ban hành Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về phát triển vùng.
Các bộ, ngành, địa phương được giao chủ trì khẩn trương hoàn thành nhiệm vụ nghiên cứu đối với các dự án vùng và liên vùng: Đề án Trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM, Trung tâm thương mại tự do tại Bà Rịa - Vũng Tàu, các hệ thống đường kết nối.
Thủ tướng giao TP.HCM chủ trì, trình các cơ chế chính sách vượt trội thuộc thẩm quyền Quốc hội đối với Dự án đường Vành đai 4 TPHCM tại kỳ họp của Hội đồng vào tháng 11/2024.
"TP.HCM, Bình Dương, Tây Ninh, Bình Phước khẩn trương hoàn thành các thủ tục tiếp theo đối với đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài, Chơn Thành - Gia Nghĩa, TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành, phấn đấu khởi công vào dịp 30/4/2025", Thủ tướng nói và đề nghị, các cơ quan liên quan tiếp tục nghiên cứu, rà soát, sửa đổi tích hợp, lồng ghép các cơ chế, chính sách, trong đó có các chính sách huy động nguồn lực, nhất là đối với các địa phương ở vùng Đông Nam bộ có khả năng thu lớn, tạo điều kiện để đầu tư cơ sở hạ tầng.
