Sơn La di dời khẩn cấp 13 hộ dân do đá lở

Ngày 30/7, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La Nguyễn Thành Công cùng đoàn công tác liên ngành đã trực tiếp khảo sát hiện trường khu vực xảy ra đá lăn tại bản Tăng, xã Nậm Lầu, tỉnh Sơn La.

Hiện tượng đá lăn do hang karst ngầm

Theo báo cáo của UBND xã Nậm Lầu, từ chiều tối ngày 27 đến 29/7, người dân bản Tăng liên tục nghe thấy tiếng nổ lớn phát ra từ khu vực núi phía trên bản, sau đó là tiếng đá rơi lăn xuống.

Ông Lò Văn Quốc, Phó Trưởng bản Tăng cho biết: “Khoảng 17h ngày 27/7, bà con sống gần chân núi nghe thấy một tiếng nổ lớn, sau đó là tiếng đá rơi và lăn mạnh xuống đường dốc. Ngay lập tức, các hộ dân đã báo lên Trưởng bản và chính quyền xã, đồng thời chủ động di chuyển người và tài sản ra khỏi khu vực nguy hiểm để đảm bảo an toàn".

Tại hiện trường, phát hiện có vết nứt dài khoảng 30m, rộng 10cm, nhiều tảng đá lớn đã tách rời khỏi sườn đồi và lăn xuống khu vực nương cà phê của người dân. Xác định đây là khu vực có nguy cơ cao xảy ra sạt lở tiếp theo, xã đã ban hành quyết định di dời khẩn cấp 13 hộ dân ra khỏi vùng nguy hiểm, hỗ trợ vận chuyển tài sản và bố trí nơi ở tạm thời an toàn.

Theo kết quả kiểm tra sơ bộ, nguyên nhân tiếng nổ và đá lở không xuất phát từ hang nước lớn hay hố sụt. Thay vào đó, tại khu vực sườn núi xuất hiện các hang karst nhỏ được hình thành dưới lớp đá vôi. Trong điều kiện mưa kéo dài, nước tích tụ đầy hang, khi trời nắng khô, nước rút tạo ra áp lực khí trong hang, dẫn đến hiện tượng “nổ tự nhiên” khiến đất đá lăn ra khỏi sườn núi.

Bên cạnh đó, tầng địa chất mỏng, kết hợp với việc canh tác cà phê trên đất dốc trong nhiều năm theo quy trình, kỹ thuật cũ đã làm gia tăng mức độ xói mòn. Khi đá lớn lăn xuống và va đập vào cây trồng hoặc chính các tảng đá với nhau, tạo ra âm thanh lớn dễ khiến người dân hoang mang.

Để phòng tránh nguy cơ sạt lở tiếp theo, chính quyền địa phương đã cắm biển cảnh báo và khuyến cáo người dân tạm ngừng canh tác trong bán kính 500–700m quanh điểm nứt để theo dõi thêm.

Xây dựng phương án lâu dài

Ông Nguyễn Thành Công, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La yêu cầu người dân tranh thủ thời tiết nắng ráo để phối hợp cùng chính quyền xã chôn lấp các tảng đá lớn đang nằm rải rác trên nương, bởi thời điểm hiện tại là mùa mưa, nên rất dễ tăng nguy cơ trượt, sạt trên nương, các viên đá nguy cơ tiếp tục lăn xuống gây nguy hiểm cho người đi đường.

Phó Chủ tịch Nguyễn Thành Công yêu cầu triển khai các biện pháp nhằm ổn định sườn dốc, trong đó khuyến khích trồng xen các loại cây có rễ giữ đất tốt như tre, si, đa cùng với cà phê để hạn chế xói mòn và sạt trượt. Diện tích cà phê chỉ còn 2 tháng nữa là bước vào vụ thu hoạch, chính quyền xã Nậm Lầu cần xây dựng phương án đảm bảo an toàn tại các khu vực gần vị trí đá lở, sớm lên kế hoạch thu hoạch phù hợp cho người dân sau khi đánh giá lại tổng thể.

Hiện tại, công tác theo dõi, quan trắc địa chất tại khu vực đá lăn ở bản Tăng vẫn đang được duy trì liên tục.

Ông Cầm Bun Lộc, Chủ tịch UBND xã Nậm Lầu cho biết: “Chúng tôi đã làm việc với các hộ dân bị ảnh hưởng và thống nhất phương án di chuyển đến vị trí an toàn, thuận tiện cho sản xuất và sinh hoạt. Xã đang khẩn trương hoàn thiện thủ tục để sớm hỗ trợ bà con xây dựng nơi ở mới, ổn định cuộc sống lâu dài”.

Hiện nay, các hộ dân bị ảnh hưởng đã di dời sang ở nhờ các hộ người thân trong bản. UBND xã Nậm Lầu đang phối hợp với tỉnh xây dựng phương án tái định cư lâu dài cho các hộ này tại khu đất gần nhà văn hóa bản Tăng, cách khu vực cũ bị di dời khoảng hơn 2km. Diện tích tái định cư dự kiến từ 200–300m² mỗi hộ, hệ thống hạ tầng điện, nước cơ bản đã có sẵn.