Trên thế giới...
Cách đây không lâu, diễn viên Sarah Parker bị một tờ báo bình chọn là nữ diễn viên kém hấp dẫn nhất thế giới. Lập tức nữ diễn viên này đã lên tiếng kết tội tờ báo nọ đã xúc phạm tới danh dự của cô cũng như đức lang quân của mình. Sẽ chẳng có gì đáng nói nếu như sự kiện trên không xuất hiện gần thời điểm bộ phim Sex and City được ra mắt.
Công chúng sẽ tự hỏi, tại sao các nhà làm phim lại chọn một nữ diễn viên kém hấp dẫn như thế vào một bộ phim chủ yếu xoay quanh vấn đề tình dục, lột tả những ước muốn của phụ nữ trong vấn đề bình đẳng giới? Câu trả lời chỉ là: họ sẽ nô nức kéo nhau tới rạp để xem cái cô diễn viên xấu-xí ấy xoay sở thế nào với vai diễn của mình?
Micheal Moore cũng tài năng không kém trong mảng này. Trước khi Nhiệt kế 11/9 được phát hành rộng rãi, đạo diễn này liên tục xuất hiện trên báo với những lời kết tội nặng nề dành cho hãng Walt Disney vì đã không phát hành bộ phim và tìm mọi cách cản trở không cho bộ phim này được trình chiếu. Đáp lại, hãng Walt Disney đã đưa ra lời giải thích rằng ngay từ đầu họ đã không thích bộ phim này và rằng chủ trương của hãng không động chạm tới chủ đề chính trị. Walt Disney cũng cáo buộc Michael Moore đã làm ầm ĩ bộ phim này chỉ nhằm mục đích lôi kéo sự chú ý của công chúng.
Thực hư chuyện này chẳng biết sao, chỉ biết rằng cuộc tranh cãi đã khiến bộ phim trở thành đề tài nóng bỏng trong suốt một thời gian dài. Và đương nhiên, khi được trình chiếu, nó lập tức thu về hơn 100 triệu USD, đặc biệt là chỉ riêng trong ngày công chiếu đầu tiên, doanh thu của phim đã là hơn 8 triệu USD.
Tuy nhiên, độc đáo hơn nhiều vẫn là chiêu của phim Phù thủy rừng Blair. Trước khi bộ phim được phát hành, những người làm phim đã tung ra thông tin rằng họ tìm thấy một cuốn băng của nhóm sinh viên làm phim tài liệu về phủ thủy Blair nhưng đã mất tích. Và rằng, bộ phim được dựng lại từ cuốn băng đó. Rồi thì vô vàn những câu chuyện rùng rợn, ma quỷ về khu rừng bí ẩn này...
Và tại VN...
Các nhà làm phim VN cũng tỏ ra khá nhanh nhạy trong việc tiếp thu phương thức này. Trước thời điểm ra mắt phim Đẻ Mướn, đạo diễn Lê Bảo Trung đã tự cấm khán giả dưới 18 tuổi đi xem phim với lý do "phim có nhiều cảnh nóng bỏng". Để bồi thêm cho ý kiến này, thông tin cuộc hôn nhân của diễn viên Chi Bảo cũng đang trên bờ vực thẳm bởi vợ anh ghen tuông với những cảnh nóng của chồng nên đã đòi ly hôn thi nhau xuất hiện trên báo chí. Chủ đề sex vốn dĩ đã quá nhạy cảm trong phim Việt, nay lại có những thông tin này, khán giả nô nức đi xem. Và rồi sau đó chẳng bao lâu, Chi Bảo lại xuất hiện trên báo chí, nói về vợ con, về gia đình hạnh phúc. Khi ấy, khán giả mới té ngửa ra, nhưng cũng đã muộn. Đẻ mướn thành công mỹ mãn về mặt doanh thu.
Hay như bộ phim Trung Úy, dù chưa bấm máy những cũng đã thu hút được sư chú ý của công luận cách đây... vài năm. Khi cái tên Yến Vi nóng ran các mặt báo vì liên quan tới scandal sex thì đạo diễn Hà Sơn tung thông tin có thể mời diễn viên này vào bộ phim Trung úy của mình. Ông Hà Sơn thách thức dư luận bằng cách một câu nói khá sốc: "Tôi chỉ ao ước tìm được một diễn viên đóng được cảnh yêu đương như tôi đã nghe đồn về Yến Vi mà thôi".
Dĩ nhiên, cuối cùng Yến Vi không trở thành trung úy bộ đội của đạo diễn Hà Sơn. Cô, hay nói cách khác, scandal sex của cô đã bị lợi dụng trong việc quảng bá cho bộ phim.
Không dừng lại đó, đạo diễn Hà Sơn vẫn tiếp tục chiêu thức quảng cáo cho bộ phim của mình bằng những câu nói gây sốc như "Bạo lực + Tình dục = phim của tôi" hay khẳng định, mình sẽ không làm bất cứ bộ phim nào, nếu kinh phí của nó dưới 2 triệu USD, số tiền là ước mơ không thể có được của rất nhiều đạo diễn phim ở VN.
Tai tiếng không kém là sự kiện Hà Kiều Anh lộ ngực trong quá trình đóng phim Lục Vân Tiên. Liệu đó có phải là một sự cố vô tình không? Tại sao những hình ảnh về cảnh tắm suối của Hà Kiều Anh và Mỹ Uyên lại xuất hiện tại thời điểm bộ phim Lục Vân Tiên được công chiếu, mặc dù nó đã được chụp cách đó 2 năm? Thêm vào đó, khi phóng viên tìm đến đạo diễn Phương Điền, người chụp những tấm ảnh trên để tìm một sự lý giải thích hợp thì ông lại thản nhiên trả lời “Tôi thấy là đừng viết gì hết, vì khi sự việc lên báo sẽ có nhiều người biết hơn. Còn bây giờ, tôi thấy mọi việc đang bình thường”. Thái độ đó khiến không ít người phải nghi ngờ.
Tại sao các bộ phim lại cần tới những vụ tai tiếng?
Đã qua rồi cái thời việc quảng cáo, tiếp thị phim, chỉ dừng lại ở những đoạn phim quảng cáo, những buổi phỏng vấn đạo diễn, diễn viên của phim, hay kỳ công hơn cả là những bài bình luận của các phóng viên, các nhà lý luận điện ảnh. Những chiêu thức cũ rích ấy không còn phát huy được tác dụng như trước kia nữa, khi các bộ phim cứ ồ ạt ra đời. Nếu không có một phương thức quảng bá tốt thì bộ phim ấy, dù có hay đến mấy cũng khó có thể được biết đến.
Áp lực ấy buộc các nhà làm phim phải nghĩ ra một chiêu thức khác mạnh hơn, có tác dụng kích thích sự tò mò của công chúng, khiến công chúng phải tự nguyện tìm kiếm, tiếp cận với thông tin. Chiêu thức ấy chính là việc tạo ra, hoặc lợi dụng các scandal, các chi tiết giật gân. Đạo diễn Bùi Tuấn Dũng đã phải thừa nhận "Trong làng nghệ thuật, nhiều người cần phải có scandal để nhắc nhở sự tồn tại của mình và tác phẩm của mình. Và cũng đã có không ít người tận dụng cả đời sống cá nhân để quảng bá cho phim"
Lý giải cho sự xuất hiện của hình thức PR mới mẻ này, đạo diễn Bùi Tuấn Dũng cho rằng "Vì nó thực sự hiệu quả, ít tốn kém và gây sốc. Công chúng phần đa không quan tâm đến ý tưởng của bộ phim, đến phương pháp thể hiện và những tư duy sâu xa của đạo diễn. Họ quan tâm phim này ai đóng? Đời tư của cô diễn viên này thế nào, anh tài tử kia ra sao? Họ có yêu nhau như trong phim thật không?..."
Còn theo theo như Đạo diễn Quang Dũng, chiêu thức PR này đáp ứng nhu cầu của con người là muốn cái gì mới, giật gân và kịch tính. Đứng trước một bộ phim, công chúng luôn tự hỏi "bộ phim này có hot không?, có gì mới?", "Nó có gì khác so với bộ phim trước đó?", "Đâu là điểm đặc biệt hấp dẫn của bộ phim?".
Đạo diễn ví von "PR giống cái bao bì, còn phim là chất lượng sản phẩm. Mỗi cái đều có giá trị của riêng nó, nhưng một sản phẩm thị trường thì cần cả bao bì và chất lượng sản phẩm. Nếu một trong hai thứ đó mà dở thì không thể bán chạy được"
Tuy nhiên, đạo diễn Quang Dũng cũng lưu ý, không phải tất cả các scandal, những tình tiết giật gân đều là những chiêu thức được các nhà làm phim sử dụng để quảng bá cho bộ phim của mình, có những scandal phù hợp với bộ phim vô tình bùng nổ vào thời điểm bộ phim phát hành đã tạo thành sự cộng hưởng, lôi kéo sự chú ý của khán giả.
