Sài Gòn Xanh: Lan tỏa mô hình dọn rác thông minh từ những bạn trẻ

Được thành lập vào cuối năm 2022 chỉ với một nhóm bạn trẻ, đến nay, Câu lạc bộ (CLB) Sài Gòn Xanh đã có hơn 100 thành viên thường xuyên và hơn 3.000 lượt tình nguyện viên đến từ khắp nơi, cùng hội tụ vì một mục tiêu chung: mang sức trẻ, hành động thiết thực để bảo vệ môi trường sống của chính mình.

Để tổ chức một buổi dọn rác trên các kênh rạch ở TP.HCM, các bạn trẻ Sài Gòn Xanh phải trải qua nhiều công đoạn từ khảo sát, liên hệ chính quyền địa phương, chuẩn bị bảo hộ lao động, phổ biến hướng dẫn an toàn, tiêm phòng cho tình nguyện viên, đến truyền thông kêu gọi cộng đồng cùng hành động.

“Chúng tôi hiểu rằng công việc mình đang làm không chỉ là dọn rác mà còn mong muốn thay đổi ý thức của cộng đồng. Nhiều lúc, vừa tuyên truyền, vừa âm thầm thu dọn những gì người khác để lại. Nhưng chúng tôi tin rằng, chỉ cần một túi rác được nhặt lên, thì cả dòng sông cũng có thể được cứu. Mỗi hành động nhỏ đều mang ý nghĩa lớn”, Trưởng ban Truyền thông CLB Sài Gòn Xanh Nguyễn Thị Như Quỳnh nói.

Không chỉ dừng lại ở việc thu gom rác, Sài Gòn Xanh ấp ủ các dự án mang tính bền vững hơn, lâu dài hơn để cùng cộng đồng xây dựng lại ý thức từ gốc, giúp người dân hiểu rằng bảo vệ môi trường không phải trách nhiệm của riêng ai, mà là bổn phận của tất cả chúng ta.

Tính đến nay, CLB Sài Gòn Xanh đã tổ chức hơn 400 hoạt động môi trường lớn nhỏ, thu gom hơn 4 triệu kg rác thải. Bên cạnh đó, trồng hơn 1.000 cây xanh tại các khu vực cần phủ xanh trên địa bàn TP.HCM.

Mô hình mà Sài Gòn Xanh triển khai cũng đã truyền cảm hứng và hình thành nhiều “đội xanh” tại một số tỉnh thành. Đây là điều khiến các thành viên trân trọng và càng quyết tâm nhân rộng mô hình. Trong tương lai gần, họ sẽ phát triển các dự án có tính bền vững hơn, tiếp cận sâu hơn vào giáo dục cộng đồng, và hợp tác chặt chẽ hơn với chính quyền địa phương.

“Bạn có thể chưa từng ngửi mùi rác thải bốc lên giữa trưa nắng, chưa từng thấy cống nước đen kịt ngập rác, nhưng chỉ cần một lần chứng kiến tận mắt, bạn sẽ hiểu tại sao chúng tôi không thể đứng yên. Hành tinh này là của tất cả. Hãy bảo vệ nó trước khi quá muộn”, Như Quỳnh nói và kỳ vọng, với những hành động của các bạn trẻ Sài Gòn Xanh sẽ khơi dậy ý thức bảo vệ môi trường như một bản năng sống, để mỗi người dân đều trở thành một “chiến binh xanh” nơi họ đang sống.

Không những thế, Sài Gòn Xanh còn kết nối với nhiều tổ chức bảo vệ môi trường quốc tế để chia sẻ kinh nghiệm, chuyển giao công nghệ và tìm kiếm những giải pháp... để trở thành một mắt xích quan trọng trong nỗ lực chống biến đổi khí hậu trên phạm vi toàn cầu.

Với mong muốn xử lý rác từ gốc, nhóm bạn trẻ Sài Gòn Xanh không ngừng tìm kiếm, đưa ra các giải pháp "dài hơi" để bảo vệ môi trường như máy thu gom rác tự động, phao chắn rác, robot thu gom rác tự động dưới nước, tái chế rác tại nguồn, bể thủy sinh, bom vi sinh... Trong đó, thành công nhất và được nhân rộng nhiều nhất phải kể đến là dự án “Phao chắn rác”.

Trưởng ban Truyền thông CLB Sài Gòn Xanh Nguyễn Thị Như Quỳnh cho biết, phao chắn rác có nhiều ưu điểm như ngăn chặn rác từ đầu nguồn, giảm thiểu sức người, không gây xáo trộn dòng chảy, đồng thời góp phần ngăn rác không trôi ra biển.

Tính đến nay, Sài Gòn Xanh đã lắp đặt thành công 24 điểm phao chắn rác trên các con sông, kênh ở TP.HCM và đang chuẩn bị ra mắt phiên bản 2.0 để đảm bảo an toàn trong suốt quá trình xử lý cũng như thu gom rác hiệu quả nhất. Đây cũng là mô hình Sài Gòn Xanh muốn nhân rộng tại TP.HCM và các tỉnh thành trên cả nước trong năm nay.

“Tụi mình vẫn đang trên hành trình bảo vệ môi trường sống của chúng ta, mọi người hãy là một phần trong hành trình ấy. Nếu không hành động ngay từ hôm nay, môi trường vẫn sẽ mãi như vậy, và có thể ngày càng ô nhiễm hơn”, Nguyễn Thị Như Quỳnh, Trưởng ban Truyền thông CLB Sài Gòn Xanh nói và cho biết thêm, sau hơn hai năm hoạt động, khi quay lại một số điểm rác cũ, người dân rất niềm nở, vui mừng vì dòng nước ô nhiễm suốt hơn 10 năm đã được cải thiện.

"Đây chính là nguồn động lực to lớn để Sài Gòn Xanh không ngừng phát triển, liên tục đưa ra những sáng kiến và giải pháp tốt hơn cho môi trường", đại diện CLB Sài Gòn Xanh nhấn mạnh.

Bạn trẻ Nguyễn Lương Ngọc, thành viên sáng lập CLB Sài Gòn Xanh cho biết, để đi đường dài và nâng cao hiệu quả trong việc thu gom rác, làm sạch các dòng kênh, Sài Gòn Xanh đã và đang nghiên cứu, phát triển, hoàn thiện quy trình tự động hóa thu gom rác. Trong đó, robot thu gom rác dưới mặt nước bằng năng lượng mặt trời đang được chỉnh sửa thiết kế, dự kiến sẽ được tích hợp công nghệ hiện đại như radar, AI và vận hành bằng các nguồn năng lượng xanh. Khi hoàn thiện, robot này được kỳ vọng có khả năng hỗ trợ cứu hộ trong tình huống bão lũ, ngập lụt, đồng thời có thể lập bản đồ rác thải, tự động khoanh vùng các điểm ô nhiễm...