Với diện tích rộng, dân số đông, mỗi ngày, tỉnh Quảng Nam phát sinh trên 750 tấn chất thải rắn sinh hoạt, tương đương khoảng 270.000 tấn mỗi năm. Tuy nhiên, phương thức xử lý chủ yếu hiện nay vẫn là chôn lấp đang bộc lộ nhiều bất cập, đặc biệt là nguy cơ ô nhiễm môi trường nếu thiếu kiểm soát nghiêm ngặt.
Trung bình mỗi ngày, tỉnh Quảng Nam phát sinh khoảng 750 tấn chất thải rắn sinh hoạt. Ảnh: L.K.
Cùng với đó, một số khu xử lý rác đã cũ, diện tích nhỏ, công nghệ xử lý lạc hậu, không đáp ứng được nhu cầu thực tế. Tại huyện Núi Thành, 2 khu xử lý chính là Tam Nghĩa và Tam Xuân 2 đang tiếp nhận phần lớn khối lượng rác từ các huyện và TP Tam Kỳ.
Khu xử lý Tam Nghĩa có công suất khoảng 100 tấn/ngày đêm, chủ yếu phục vụ cho huyện Núi Thành và Khu kinh tế mở Chu Lai. Trong khi đó, khu Tam Xuân 2 tiếp nhận khoảng 500-600 tấn/ngày từ các huyện lân cận. Cả 2 khu đều áp dụng phương pháp chôn lấp và đang dần quá tải.
Nhìn nhận được thực trạng trên, trong quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh Quảng Nam xác định, địa phương sẽ tập trung hoàn thiện các khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt quy mô lớn, đồng thời đầu tư các mô hình công nghệ xử lý mới, hạn chế dần chôn lấp, tăng cường tái chế và thu hồi năng lượng từ rác thải.
Tỉnh Quảng Nam đã quy hoạch các khu xử lý rác thải, đồng thời áp dụng các công nghệ tiên tiến thay vì phương pháp chôn lấp truyền thống. Ảnh: L.K.
Một trong những công trình trọng điểm là dự án khu xử lý chất thải rắn hợp vệ sinh công suất 350 tấn/ngày đêm tại xã Tam Nghĩa (huyện Núi Thành) nằm trong khu xử lý chất thải rắn Nam Quảng Nam. Dự án có tổng mức đầu tư 156 tỷ đồng do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh làm chủ đầu tư, được khởi công ngày 5/5/2025, dự kiến thời gian hoàn thành trong 300 ngày.
Bên cạnh các khu chôn lấp truyền thống, Quảng Nam đã quy hoạch 3 khu xử lý rác thải sinh hoạt chính tại Bắc Quảng Nam, Nam Quảng Nam và TP Hội An, định hướng áp dụng các công nghệ hiện đại như phân loại, tái chế, ủ, đốt kết hợp thu hồi năng lượng. Tuy nhiên, đến nay, phần lớn các dự án trong nhóm này đều chưa phát huy được công suất như thiết kế.
Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt Bắc Quảng Nam (tại thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc) có công suất thiết kế 300 tấn/ngày đêm. Nhà máy được kỳ vọng thay thế bãi rác Đại Hiệp đã quá tải. Tuy nhiên, thực tế trong năm 2024, nhà máy chỉ xử lý hơn 67.500 tấn rác, tức chỉ đạt trung bình khoảng 185 tấn/ngày, thấp hơn nhiều so với công suất đăng ký.
Còn tại TP Hội An, Nhà máy xử lý rác tại xã Cẩm Hà với công suất 120 tấn/ngày hiện vẫn chưa vận hành. Dự án Nhà máy xử lý rác tại xã Trà Sơn (huyện Bắc Trà My) công suất 50 tấn/ngày cũng đang trong giai đoạn hoàn thiện hồ sơ kỹ thuật.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Nam, việc tiếp tục duy trì các khu xử lý chất thải sinh hoạt đang vận hành ổn định, đồng thời đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các khu mới và kêu gọi thêm nguồn lực đầu tư sẽ là giải pháp then chốt để xử lý hiệu quả lượng rác hiện tại và tương lai. Điều này không chỉ góp phần làm sạch môi trường sống mà còn hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và đô thị xanh của tỉnh trong những năm tới.
“Tỉnh đang đẩy mạnh phối hợp các ngành, địa phương thúc đẩy các dự án xử lý rác hiện đại, từng bước thay thế công nghệ chôn lấp và kêu gọi đầu tư các nhà máy công nghệ tiên tiến tại các khu xử lý được quy hoạch”, ông Võ Như Toàn, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Nam cho biết.
