Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) đã hoàn tất kết luận điều tra, chuyển hồ sơ đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao truy tố 11 bị can về các tội Buôn lậu và Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, xảy ra tại tỉnh Lào Cai, Công ty Cổ phần Đầu tư & Kinh doanh Vàng Việt Nam và các tổ chức, cá nhân liên quan.
8 bị can bị đề nghị truy tố tội Buôn lậu, gồm: Trần Thị Hoàn (SN 1985; trú tại Lào Cai; kinh doanh vàng bạc); Vàng Thị Phượng (SN 2000; trú ở Lào Cai; lao động tự do); Trần Thành Hiếu (SN 1987; trú tại Lào Cai); Lương Thị Bích Hà (SN 1994; trú ở Lào Cai); Liềng Thị Thực (SN 2001; Lào Cai); Nông Thị Thùy Linh (SN 1985; trú ở Lào Cai), cùng là nhân viên Công ty Hoàn Huế; Phạm Tuấn Hải (SN 1970; trú ở Lào Cai; nguyên Giám đốc Công ty TNHH Kinh doanh Thương mại và Dịch vụ Thăng Long); Nguyễn Thị Phương Nga (SN 1977; trú ở Lào Cai; lao động tự do).
3 bị can bị đề nghị truy tố về tội Vi phạm về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, gồm: Trần Như My (SN 1977; Hà Nội; Chủ tịch HĐQT Công ty Vàng Việt Nam); Phùng Thị Thuyết (SN 1981; trú ở Hà Nội; Phó Tổng Giám đốc Công ty Vàng Việt Nam); Nguyễn Thị Hợp (SN 1979; trú ở Phú Thọ; kế toán trưởng Công ty Vàng Việt Nam).
Hai đường dây chuyển vàng qua biên giới, che xóa dấu vết xuất xứ
Theo tài liệu điều tra, từ tháng 9/2024 đến ngày 17/12/2024, các bị can đã tổ chức đưa về Việt Nam hơn 546,3 kg vàng, tổng trị giá hơn 1.208 tỷ đồng, chủ yếu qua cửa khẩu quốc tế Lào Cai.
Kết luận điều tra cho biết Trần Thị Hoàn (SN 1985, trú Lào Cai; kinh doanh vàng bạc) thỏa thuận với một người phụ nữ có biệt danh “Bà Béo” và Phạm Tuấn Hải (SN 1970; nguyên Giám đốc Công ty TNHH Kinh doanh Thương mại & Dịch vụ Thăng Long) tổ chức hai đường dây đưa vàng từ Trung Quốc về Việt Nam.
Các bị can trong vụ án “buôn lậu” xảy ra tại Lào Cai và một số đơn vị, địa phương liên quan. Ảnh: Bộ Công an.
Hoàn mua của “Bà Béo” hơn 97,3 kg vàng (khoảng 208 tỷ đồng) và mua của Hải 449 kg vàng (gần 1.000 tỷ đồng). Ngoài ra, ngày 23/11/2024 có lô 25 kg vàng lậu (hơn 56,4 tỷ đồng) Hoàn không trực tiếp mua mà đứng ra kết nối để Hải bán cho khách của mình.
Để thực hiện việc vận chuyển, “Bà Béo” thuê Vàng Thị Phượng (SN 2000) và Hải thuê Nguyễn Thị Phương Nga (SN 1977) nhận vàng tại Trung Quốc, cất giấu trong người hoặc trong giày rồi mang qua cửa khẩu quốc tế Lào Cai.
Về đến trụ sở Công ty Hoàn Huế, các nhân viên gồm Lương Thị Bích Hà (SN 1994), Liềng Thị Thực (SN 2001), Nông Thị Thùy Linh (SN 1985) và Trần Thành Hiếu (SN 1987) nhận hàng, cân kiểm tra, cập nhật số lượng trên bảng excel và dùng khò tác động nhiệt để xóa thông tin nguồn gốc xuất xứ nước ngoài in trên bề mặt thỏi vàng. Sau các khâu trên, vàng được đưa về Hà Nội giao cho khách hàng.
Ngoài tiếp nhận và xử lý hàng, một số nhân sự còn lập và sử dụng tài khoản cá nhân làm trung gian thanh toán theo chỉ đạo của Hoàn. Trách nhiệm vật chất được lượng hóa: Trần Thị Hoàn và Trần Thành Hiếu bị quy kết liên quan hơn 546,3 kg vàng (giá trị hơn 1.208 tỷ đồng); Liềng Thị Thực và Nông Thị Thùy Linh tham gia hơn 521,3 kg (không tính lô 25 kg ngày 23/11/2024); Lương Thị Bích Hà 46 kg (hơn 99,6 tỷ đồng); Vàng Thị Phượng hơn 97,3 kg (hơn 208,4 tỷ đồng). Đối với Phạm Tuấn Hải, cơ quan điều tra cáo buộc 449 kg vàng (hơn 1.151 tỷ đồng).
Trong quá trình làm việc, Hải thay đổi lời khai, không thừa nhận trực tiếp thỏa thuận mua bán với Hoàn hoặc thuê người vận chuyển. Tuy nhiên, căn cứ lời khai của Hoàn, của Nguyễn Thị Phương Nga và tài liệu trích xuất từ nhóm WeChat, cơ quan điều tra nhận định có đủ cơ sở xác định Hải trực tiếp trao đổi, mua bán và tổ chức vận chuyển. Đến nay, đối tượng có biệt danh “Bà Béo” chưa xác định được nhân thân, lai lịch.
Từ kết quả điều tra, 8 bị can bị đề nghị truy tố về tội Buôn lậu theo khoản 4 Điều 188 Bộ luật Hình sự, gồm: Trần Thị Hoàn, Vàng Thị Phượng, Trần Thành Hiếu, Lương Thị Bích Hà, Liềng Thị Thực, Nông Thị Thùy Linh (đều liên quan Công ty Hoàn Huế), Phạm Tuấn Hải và Nguyễn Thị Phương Nga. Trần Thị Hoàn và Phạm Tuấn Hải được xác định giữ vai trò chủ mưu, cầm đầu; các bị can còn lại là đồng phạm, giúp sức.
Hệ thống kế toán song song tại Công ty Vàng Việt Nam, thất thu thuế hơn 5 tỷ đồng
Cùng vụ án, kết luận điều tra nêu tại Công ty Cổ phần Đầu tư & Kinh doanh Vàng Việt Nam (Công ty Vàng Việt Nam), Trần Như My (SN 1977; Chủ tịch HĐQT) và Phùng Thị Thuyết (SN 1981; Phó Tổng giám đốc) trực tiếp liên hệ, thỏa thuận mua bán vàng nguyên liệu với nhiều khách hàng. Một phần nguồn hàng không có hóa đơn, chứng từ, nhưng theo cáo buộc, My và Thuyết chỉ đạo Nguyễn Thị Hợp (SN 1979; Kế toán trưởng) không hạch toán vào báo cáo thuế, mà theo dõi riêng trên phần mềm quản lý vàng.
Phương thức thanh toán trong nhóm giao dịch không chứng từ chủ yếu bằng tiền mặt hoặc chuyển qua tài khoản của khoảng 30 người thân, quen của My và Thuyết cho mượn; sau đó giao cho nhân viên kinh doanh hoặc thủ quỹ quản lý và cập nhật trên phần mềm.
Với các giao dịch có hóa đơn, chứng từ hợp pháp, My và Thuyết chỉ đạo hạch toán vào phần mềm Vacom, thanh toán qua tài khoản công ty, đồng thời loại bỏ các giao dịch không chứng từ ra khỏi báo cáo thuế.
CQĐT nhận định đây là một cơ chế “hai sổ”: một hệ thống kê khai thuế chính thức, và một hệ thống nội bộ theo dõi giao dịch không chứng từ. Cách này làm giảm doanh thu, lợi nhuận, qua đó giảm số thuế GTGT, thuế TNDN phải nộp, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước hơn 5 tỷ đồng.
Về vai trò, Trần Như My bị cáo buộc là người chỉ đạo cao nhất, quyết định cách thức ghi nhận và loại trừ giao dịch. Phùng Thị Thuyết với vai trò điều hành theo ủy quyền bị cho là đã tổ chức luồng thanh toán qua tài khoản cá nhân của nhiều người, hợp thức hóa chứng từ và chỉ đạo kế toán loại trừ các giao dịch không chứng từ trên báo cáo thuế. Nguyễn Thị Hợp bị cáo buộc hạch toán chọn lọc, ký xác nhận báo cáo tài chính, báo cáo thuế không phản ánh đầy đủ doanh thu phát sinh từ giao dịch thiếu chứng từ, trái với trách nhiệm của kế toán trưởng.
Từ đó, 3 bị can nêu trên bị đề nghị truy tố tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng.
