Trao đổi bên lề Hội nghị Khoa học 2025 của Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn, TS.BS Trần Thị Minh Hạnh, Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn cho biết, Vitamin D là món quà mà thiên nhiên ban tặng, cực kỳ quan trọng cho sức khỏe, nhưng nhiều người Việt đang bỏ lỡ vì… "sợ nắng”.
Người Việt có thói quen trùm kín khi ra đường dẫn đến không hấp thụ được đủ vitamin D, gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Ảnh: Nguyễn Thủy.
Theo bác sĩ Hạnh, nguồn vitamin D trong thực phẩm rất ít, trong khi ánh nắng mặt trời là nguồn chính giúp cơ thể tổng hợp. Khi da tiếp xúc với tia UVB, tiền chất vitamin D sẽ được kích hoạt, chuyển hóa thành dạng hoạt động và hấp thu vào máu.
Tuy nhiên, dù sống ở xứ nắng quanh năm, người Việt lại rất ít tiếp xúc ánh nắng. “Các khảo sát cho thấy, khoảng 50% dân số, đặc biệt là phụ nữ và người lớn tuổi đang thiếu vitamin D. Nhiều người làm việc trong văn phòng kín, đi lại che chắn kỹ, khiến cơ thể không thể tổng hợp đủ.
Theo TS.BS Minh Hạnh, tia UVB mạnh nhất từ 10h sáng đến 3h chiều. Đây là thời điểm lý tưởng để ánh nắng kích hoạt quá trình tổng hợp vitamin D.
Phụ nữ Việt Nam là nhóm thiếu vitamin D cao nhất do thói quen che chắn kỹ, dùng kem chống nắng toàn thân và ngại ra ngoài. “Bảo vệ da là cần thiết, nhưng chỉ cần để da tiếp xúc với nắng 5-10 phút mỗi ngày là đã đủ để tổng hợp vitamin D mà không ảnh hưởng thẩm mỹ, sau đó có thể bôi kem chống nắng để bảo vệ làn da”, bác sĩ Hạnh nói và cho biết thêm, thời gian phơi nắng còn phụ thuộc vào mùa, mức độ ô nhiễm không khí và sắc tố da. Người cao tuổi hoặc có làn da sẫm màu cần phơi lâu hơn vì khả năng tổng hợp giảm theo tuổi.
Vitamin D đóng vai trò thiết yếu đối với sức khỏe xương và hệ miễn dịch, đồng thời góp phần phòng ngừa các bệnh lý mạn tính và nhiễm trùng.
Tình trạng thiếu vitamin D ngày càng phổ biến, trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng, làm tăng nguy cơ cũng như mức độ nghiêm trọng của nhiều bệnh lý.
Đối với bệnh mạn tính, nhiều nghiên cứu tổng quan gần đây đã khẳng định vai trò của vitamin D trong các bệnh mạn tính không lây nhiễm. Thiếu hụt vitamin D góp phần vào mất xương, loãng xương, béo bụng và hội chứng chuyển hóa. Vitamin D có đặc tính chống viêm, điều hòa tiết insulin và cải thiện độ nhạy insulin, qua đó giúp giảm nguy cơ mắc đái tháo đường type 2 và các biến chứng.
Ngoài ra, vitamin D còn hỗ trợ chống ung thư nhờ tác động lên sự biệt hóa và ức chế tăng sinh tế bào. Ở bệnh nhân COPD, nồng độ vitamin D thấp liên quan đến tình trạng viêm và stress oxy hóa.
Bổ sung vitamin D, đặc biệt ở người có nồng độ 25(OH)D thấp, giúp cải thiện chức năng phổi và giảm đáng kể tần suất các đợt cấp mức trung bình và nặng.
Đối với bệnh nhiễm trùng, vitamin D còn có vai trò quan trọng trong việc chống bệnh nhiễm trùng. Dạng hoạt tính của vitamin D - calcitriol hỗ trợ hệ miễn dịch bằng cách kích hoạt các peptide kháng khuẩn và điều hòa phản ứng viêm. Thiếu vitamin D làm tăng nguy cơ và mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng hô hấp cấp tính. Việc bổ sung vitamin D, đặc biệt ở người thiếu vitamin D nghiêm trọng, có thể giảm nguy cơ mắc và cải thiện tiên lượng bệnh.
TS.BS Trần Thị Minh Hạnh, Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn, tư vấn cho người bệnh. Ảnh: BVCC.
Đối với người không thể tắm nắng hoặc mắc bệnh nền như tiểu đường, bệnh thận…, việc bổ sung vitamin D qua viên uống là cần thiết. Tuy nhiên, bác sĩ Hạnh khuyến cáo, vitamin D là vitamin tan trong chất béo, có thể tích tụ nếu dùng quá liều. Người dân không nên tự ý uống mà cần được bác sĩ đánh giá để chỉ định liều lượng phù hợp.
Đối với nhóm trẻ đang ở độ tuổi dậy thì, là nhóm cần đến vai trò của vitamin D, canxi nhiều nhất, nhưng nhiều trẻ học trong lớp kín, ít hoạt động ngoài trời, cũng dẫn đến tình trạng thiếu vitamin D.
"Tôi từng đề xuất các trường cho học sinh ra sân mỗi ngày, nhưng nhiều nơi không gian nhỏ, giáo viên lo học sinh té ngã, sợ ảnh hưởng học tập nên việc học sinh được chạy nhảy vui chơi giữa giờ cũng chưa được nhiều trường quan tâm. Ngược lại, ở các nước phát triển, trẻ em được khuyến khích học ngoài trời, giúp hấp thu vitamin D tự nhiên, tăng tập trung và cải thiện sức khỏe", bác sĩ Minh Hạnh chia sẻ.
Bác sĩ Hạnh lưu ý thêm, tia UVB không xuyên qua kính hoặc quần áo, vì vậy phơi nắng trong nhà (có kính) không có tác dụng. Trẻ nhỏ dưới 12 tháng tuổi không nên tắm nắng trực tiếp mà cần bổ sung đường uống theo hướng dẫn của bác sĩ nhi khoa.
Ngày 25/10, Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn tổ chức Hội nghị Khoa học thường niên 2025 với chủ đề “Tiếp cận toàn diện và công nghệ mới trong y học hiện đại”.
Sự kiện quy tụ chuyên gia nhiều chuyên đầu ngành, chia sẻ về 31 đề tài nghiên cứu chuyên sâu bao phủ các lĩnh vực: tim mạch, tiêu hóa, nội soi, thần kinh, đột quỵ, chấn thương chỉnh hình, cột sống, ung bướu, hồi sức, tiết niệu, dinh dưỡng, điều dưỡng… Đặc biệt là các chủ đề liên quan ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI) và chuyển đổi số nhằm nâng cao chất lượng chẩn đoán, điều trị và chăm sóc người bệnh của Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn.
