Nhiều hộ dân làm đơn xin thoát nghèo, nhường ‘hộ nghèo’ cho người khác

Nhiều hộ nghèo viết đơn xin thoát nghèo

Theo ông Phạm Hồng Đào, Phó Chánh văn phòng Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo, Chương trình mục tiêu mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 (Chương trình) đã được Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và tổ chức thực hiện với mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững, hạn chế tái nghèo và phát sinh nghèo; hỗ trợ người nghèo, hộ nghèo vượt lên mức sống tối thiểu, tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản theo chuẩn nghèo đa chiều quốc gia, nâng cao chất lượng cuộc sống; hỗ trợ các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn đến nay đã bước vào giai đoạn cuối.

Việt Nam cũng được cộng đồng quốc tế ghi nhận là điểm sáng về công tác giảm nghèo và là quốc gia duy nhất ở châu Á thực hiện chương trình giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững. Bên cạnh đó, nhận thức của người dân đã có sự thay đổi, thời gian qua nhiều địa phương có hàng trăm hộ nghèo chủ động viết đơn xin thoát nghèo và chủ động nhường quyền hỗ trợ cho hộ khác. Người dân cũng băn khoăn, e ngại khi nhận mình là hộ nghèo và tự mình vươn lên thoát nghèo.

Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều bình quân giảm 1,03%, tỷ lệ hộ nghèo tại các huyện nghèo bình quân giảm 6,70%, tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số bình quân giảm 4,45%. Có 19 xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo được thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn đạt 35% và 3 huyện nghèo thoát nghèo, đạt 30%.

9 địa phương (theo tên cũ) đã ban hành chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025, cao hơn chuẩn nghèo đa chiều quốc gia; 12 địa phương (theo tên cũ) ban hành chính sách giảm nghèo đặc thù cho nhóm hộ nghèo, hộ cận nghèo không có khả năng lao động; góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu với 10.587 mô hình, dự án giảm nghèo, thu hút 205.585 hộ dân thuộc đối tượng tham gia. Nâng cao chất lượng cuộc sống và an sinh xã hội, giải quyết các chiều thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản, lồng ghép giới trong các hoạt động, đảm bảo bình đẳng giới và hỗ trợ phụ nữ, trẻ em nữ tại các khu vực nghèo, góp phần thực hiện mục tiêu của Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững.

Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn, tồn tại như công tác phối hợp giữa các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chưa chặt chẽ, trách nhiệm đề xuất xây dựng kế hoạch thực hiện chưa cao, chưa chủ động; việc phân cấp, phân quyền còn chưa rõ; một số địa phương báo cáo còn chậm, số liệu chưa chính xác; huy động nguồn lực xã hội hoá cho công tác giảm nghèo còn hạn chế; một số dự án triển khai còn chậm, manh mún, dàn trải.

Cán bộ làm công tác giảm nghèo từ trung ương tới địa phương chưa đáp ứng yêu cầu về số lượng, chất lượng ảnh hưởng đến chuyên môn, tiến độ công việc, có tâm lý e ngại, sợ và đùn đẩy trách nhiệm; Ứng dụng công nghệ thông tin trong chỉ đạo, điều hành còn hạn chế dẫn tới việc tổng hợp, báo cáo chậm, chưa có số liệu tổng hợp kịp thời làm căn cứ ra quyết định điều chỉnh…

Kết quả giảm nghèo tuy đạt mục tiêu nhưng chưa bền vững do người dân dễ rơi vào tình trạng tái nghèo; một bộ phận nhỏ người dân vẫn còn tâm lý ỷ lại, trông chờ vào sự hỗ trợ của nhà nước, chưa có ý thức và hỗ trợ người khác vươn lên thoát nghèo bền vững...

100 nghìn tỷ cho mục tiêu giảm nghèo giai đoạn 2026 - 2030

Theo Phó Chánh văn phòng Văn phòng quốc gia về giảm nghèo Phạm Hồng Đào, trong giai đoạn 10 năm tới (2026 - 2030), mục tiêu tổng quát là giảm nghèo đa chiều, bao trùm và bền vững và xây dựng cộng đồng hạnh phúc; giảm tỷ lệ nghèo đa chiều cả nước bình quân 1% - 1,5%/năm hoặc giảm từ 1/2 - 2/3 quy mô hộ nghèo so với đầu kỳ.

Chương trình được chia thành 2 giai đoạn: giai đoạn 2026-2030 và giai đoạn 2031-2035. Chủ thể là hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo trên phạm vi cả nước, ưu tiên trẻ em, người khuyết tật, phụ nữ và người dân tộc thiểu số thuộc các hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo; người dân, cộng đồng dân cư, hợp tác xã, doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế - xã hội; các tổ chức, cá nhân liên quan.

Khung Chương trình, kết cấu theo 3 nhóm: phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội các xã nghèo phục vụ phát triển sản xuất, đời sống dân sinh và thích ứng với biến đổi khí hậu; giảm nghèo bền vững và xây dựng cộng đồng hạnh phúc; nâng cao năng lực, truyền thông, giám sát, đánh giá; phát huy vai trò cộng đồng.

"Mục tiêu giai đoạn 2026-2030 là duy trì mức giảm nghèo đa chiều từ 1 - 1,5%/năm, riêng vùng đồng bào dân tộc thiểu số giảm dưới 10%. Chúng ta không chỉ giảm nghèo về con số, mà phải hướng tới xây dựng các 'Cộng đồng hạnh phúc' - một tiêu chí mới gắn liền với chất lượng sống thực tế của người dân”, ông Phạm Hồng Đào nhấn mạnh.

Để hiện thực hóa điều này, dự kiến nguồn vốn ngân sách Trung ương bố trí cho giai đoạn 2026-2030 là 100.000 tỷ đồng, cùng với sự đối ứng khoảng 300.000 tỷ đồng từ ngân sách địa phương. Nguồn lực này sẽ tập trung vào 3 nhóm giải pháp trọng tâm: Phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội thích ứng biến đổi khí hậu; Hỗ trợ sinh kế, tạo việc làm bền vững; và Nâng cao năng lực quản lý thông qua chuyển đổi số.