Ông Nguyễn Xuân Cường - nguyên Bộ trưởng Bộ NN-PTNT phát biểu tại Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững chiều 22/6. Ảnh: Tùng Đinh.
Tham luận tại Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững chiều 22/6, nguyên Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường bày tỏ sự đồng tình với định hướng của Chính phủ trong việc tổ chức tổng kết hai chương trình mục tiêu quốc gia.
Theo ông, Hội nghị nhằm tạo nền tảng để các địa phương có thể tiếp tục triển khai một cách bài bản, hiệu quả trong thời gian tới trong bối cảnh mô hình chính quyền hai cấp sắp đi vào vận hành.
Với kinh nghiệm của mình, nguyên Bộ trưởng nói, việc tổng kết không chỉ dừng lại ở giai đoạn 2021-2025, mà cần nhìn nhận một cách toàn diện qua cả ba kỳ, bắt đầu từ năm 2010. Bởi so với thời điểm khởi đầu, các chủ thể tham gia đến nay đã có nhiều thay đổi, quy mô và cấu trúc cấp xã cũng đã hoàn toàn khác biệt.
Theo ông, hai chương trình mục tiêu quốc gia chính là những hành động cụ thể, toàn diện để thực hiện Nghị quyết 26-NQ/TW về phát triển nông nghiệp, nông dân và nông thôn.
“Đây không chỉ là vấn đề riêng của Việt Nam, mà còn là quan tâm của nhiều quốc gia đang phát triển. Việc lần đầu tiên đưa ba trụ cột này vào một nghị quyết chuyên biệt thể hiện quyết tâm cao của Đảng và Nhà nước trong việc tập trung nguồn lực, tạo đột phá”, ông Cường nhấn mạnh.
Nhìn lại giai đoạn 2010, nông nghiệp nước ta còn ở trình độ phát triển thấp, trong khi nguồn lực hạn chế và Việt Nam vẫn đang chịu tác động từ cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Do vậy, việc ban hành Nghị quyết 26 là quyết sách đúng đắn, thể hiện trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, từ trung ương đến địa phương.
Sau Nghị quyết, các chương trình mục tiêu quốc gia đã huy động nguồn lực khổng lồ để thực hiện các mục tiêu quan trọng. Kết quả đạt được là hết sức rõ nét và được toàn xã hội ghi nhận. Theo ông Cường, nếu không có chính sách đột phá, sẽ rất khó có được những chuyển biến mạnh mẽ như ngày nay.
Minh chứng tiêu biểu là quá trình tái cơ cấu nông nghiệp gắn với bảo tồn và phát triển làng nghề, du lịch nông thôn và chương trình OCOP (Mỗi xã một sản phẩm). Từ khởi đầu tại Quảng Ninh vào năm 2021, đến nay chương trình OCOP đã phát triển mạnh mẽ, thu hút hơn 16.000 sản phẩm trên cả nước tham gia.
Bên cạnh đó, diện mạo nông thôn đã có bước thay đổi vượt bậc, không chỉ về cơ sở hạ tầng mà còn cả trong đời sống vật chất và tinh thần của người dân.
Từ trái qua: Bộ trưởng Bộ NN-MT Đỗ Đức Duy, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thứ trưởng Bộ NN-MT Võ Văn Hưng thăm triển lãm OCOP bên lề Hội nghị. Ảnh: Tùng Đinh.
Bày tỏ sự đồng tình với dự thảo kế hoạch giai đoạn tới của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, nguyên Bộ trưởng đề nghị cần đặc biệt lưu ý một số bối cảnh mới đang tác động mạnh mẽ đến nông nghiệp, nông thôn và nông dân.
Cụ thể, quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang diễn ra song hành với tốc độ đô thị hóa ngày càng cao, ước tính đạt 50% vào năm 2030, đặt ra yêu cầu hoàn toàn mới đối với khu vực nông thôn.
GDP của Việt Nam năm 2024 đạt mức 476 tỷ USD, đưa đất nước vào nhóm có thu nhập trung bình, tuy nhiên để tránh rơi vào “bẫy thu nhập trung bình” và hướng tới phát triển bền vững, chúng ta còn rất nhiều việc phải làm.
Nguyên Bộ trưởng cũng chỉ ra những thách thức như bất ổn địa chính trị, biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, trong đó khu vực nông thôn là nơi dễ bị tổn thương nhất.
Đồng thời, với dân số đã vượt mốc 100 triệu người, Việt Nam chỉ còn khoảng 15 năm để tận dụng hiệu quả thời kỳ dân số vàng, trước khi bước vào giai đoạn già hóa dân số.
Từ đó, ông Nguyễn Xuân Cường cho rằng, việc thiết kế lại hai chương trình mục tiêu quốc gia trong giai đoạn tới cần có những đổi mới thực chất, sâu rộng hơn nữa.
Cuối cùng, ông nhấn mạnh yêu cầu đẩy nhanh tiến độ xây dựng chương trình, sớm trình Quốc hội để phê duyệt. Trong quá trình đó, Bộ NN-MT cần tổ chức thêm các hội thảo chuyên đề, kịp thời xin chủ trương của Đảng và hoàn thiện nội dung để trình Quốc hội xem xét thông qua trong thời gian sớm nhất.
