Ngày 26/11 tại Hà Nội, Hội nghị về bảo vệ môi trường trong các hoạt động thủy sản năm 2025 đã diễn ra với sự phối hợp của Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) và Đại sứ quán Canada tại Việt Nam.
Tham dự có Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến; Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư, Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đình Luân; Đại sứ Canada tại Việt Nam, ông Jim Nickel và Trưởng Đại diện UNDP tại Việt Nam, bà Ramla Khalidi.
Cùng tham dự là đại diện của các Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh/thành phố, ban quản lý cảng cá, Ban quản lý các khu bảo tồn biển, viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, hiệp hội và nhiều tổ chức quốc tế như WWF-Việt Nam, IUCN,…
Sự kiện nằm trong khuôn khổ Dự án “Cộng đồng ven biển thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu” (VN-CSCC) do Chính phủ Canada tài trợ, đồng thời là điểm nhấn quan trọng trong hành trình sơ kết ba năm triển khai Đề án 911/QĐ-TTg về bảo vệ môi trường trong hoạt động thủy sản giai đoạn 2021 - 2030.
Phiên khai mạc Hội nghị bảo vệ môi trường trong các hoạt động thủy sản năm 2025 diễn ra sáng 26/11. Ảnh: Hồng Ngọc.
Hội nghị lần này không chỉ mang tính tổng kết kỹ thuật mà được ví như “trạm kiểm tra tiến độ” cho giai đoạn 2022 - 2025, đồng thời mở ra cuộc thảo luận sâu để định hướng bước đi chiến lược cho giai đoạn 2026 - 2030, thời kỳ bản lề để ngành thủy sản tiến gần hơn mô hình phát triển xanh và tuần hoàn.
Phát biểu chỉ đạo, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh: Ngành thủy sản đã vươn lên trở thành một trong những ngành kinh tế quan trọng của đất nước, đóng góp giá trị xuất khẩu đứng thứ ba và được xác định là 1 trong 5 ngành kinh tế biển mũi nhọn, tạo đột phá theo Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2030. 9 tháng đầu năm 2025, tổng sản lượng đạt 7,26 triệu tấn, tăng 3,2% so với cùng kỳ năm 2024; 10 tháng đầu năm 2025 xuất khẩu ước đạt 9,5 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ năm 2024 và chiếm hơn 7% thị phần thương mại thủy sản toàn cầu.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến phát biểu chỉ đạo hội nghị. Ảnh: Hồng Ngọc.
Tuy nhiên, đây vẫn là ngành sản xuất phụ thuộc lớn vào tài nguyên và hệ sinh thái, đang đối mặt với những thách thức ngày càng phức tạp như thẻ vàng IUU, biến động thị trường, cạnh tranh quốc tế, tác động của biến đổi khí hậu và đặc biệt là nguy cơ ô nhiễm môi trường - yếu tố vừa ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nguồn lợi, sinh kế ngư dân, vừa có thể phát sinh từ chính hoạt động sản xuất nếu không được quản lý chặt chẽ.
Thứ trưởng cũng khẳng định phát triển thủy sản bền vững, có trách nhiệm, thân thiện với môi trường là con đường tất yếu. Việc tăng cường kiểm soát chất thải, đổi mới công nghệ, thúc đẩy chuyển đổi số và huy động sự tham gia của toàn xã hội sẽ tạo nền tảng để hình thành các sản phẩm thủy sản Việt Nam chất lượng, giá trị cao với chi phí hợp lý, vừa mang lại hiệu quả kinh tế, vừa bảo đảm không gây tổn hại đến môi trường và hệ sinh thái tự nhiên.
Bên cạnh đó, giai đoạn 2022 - 2025 đã ghi nhận nhiều kết quả quan trọng của các bộ ngành, địa phương, hiệp hội, viện trường và doanh nghiệp trong thực hiện Đề án 911 như: Kiểm soát ô nhiễm trong nuôi trồng - khai thác - chế biến thủy sản từng bước được cải thiện; nhiều mô hình môi trường sáng tạo được triển khai, từ giám sát rác thải, quản lý nuôi trồng đến ứng dụng công nghệ trong xử lý môi trường; công tác quan trắc, cảnh báo, nghiên cứu nguồn thải được củng cố; hệ thống dữ liệu môi trường phục vụ ngành bước đầu được xây dựng theo hướng hiện đại hóa.
Bên cạnh kết quả, hội nghị cũng thẳng thắn điểm lại các khó khăn nổi bật trong thực thi Đề án 911 như hạ tầng môi trường chưa đồng bộ, năng lực kiểm soát ô nhiễm ở một số địa phương còn hạn chế, công nghệ xử lý chất thải chậm đổi mới và nhận thức cộng đồng vẫn cần được nâng cao.
Đại biểu đến từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai đề xuất giải pháp ô nhiễm biển cho giai đoạn 2026-2030
Nhiều đại biểu từ Hà Nội, Gia Lai, Huế, Cần Thơ… đã chia sẻ góc nhìn địa phương, đưa ra đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2026 - 2030, phù hợp các nhóm nhiệm vụ về phòng ngừa - giám sát - xử lý - phục hồi môi trường trong Đề án 911.
Bà Ramla Khalidi, Trưởng Đại diện UNDP tại Việt Nam khẳng định: Một nền kinh tế biển bền vững không chỉ mang giá trị đạo lý mà còn là lựa chọn kinh tế khôn ngoan cho tương lai. UNDP khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trong bảo vệ hệ sinh thái biển, nâng cao hiệu quả quản trị và gìn giữ sinh kế của hàng triệu người gắn bó với biển. Để tiến xa hơn, Việt Nam cần ưu tiên các khoản đầu tư dài hạn cho hạ tầng quan trắc hiện đại, tăng cường liên kết giữa các ngành, mở rộng vai trò của cộng đồng và tạo điều kiện để doanh nghiệp tham gia với tinh thần coi phát triển bền vững là động lực tăng trưởng mới.
Bà Ramla Khalidi, Trưởng Đại diện UNDP tại Việt Nam, chia sẻ định hướng hợp tác trong phát triển kinh tế biển bền vững. Ảnh: Hồng Ngọc.
Chuyên đề buổi chiều xoay quanh nội dung đang được quan tâm toàn cầu: quản lý rác thải nhựa đại dương trong lĩnh vực thủy sản.
Đại diện IUCN, WWF-Việt Nam, Viện Nghiên cứu Hải sản, các địa phương và các tổ chức quốc tế cũng chia sẻ kinh nghiệm triển khai dự án chống rác thải nhựa, hoạt động thu gom - tái chế, sáng kiến cộng đồng và mô hình điểm tại Khánh Hòa, Gia Lai, TP. Cần Thơ, TP. Huế…
Dự án “Cộng đồng ven biển thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu” (VN-CSCC), kéo dài từ 2024 đến 2030 với nhiều hợp phần gắn trực tiếp với Đề án 911 và Quyết định 687. Những hoạt động này góp phần đưa Việt Nam tiến gần hơn các cam kết quốc tế về đa dạng sinh học, phục hồi hệ sinh thái và phát triển thủy sản bền vững.
Hội nghị khép lại với tinh thần thống nhất rằng bảo vệ môi trường trong hoạt động thủy sản không chỉ là nhiệm vụ quản lý nhà nước mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội.
Giai đoạn 2026 - 2030 được xác định sẽ là thời kỳ tăng tốc, nơi năng lực quản trị, sự đổi mới công nghệ, vai trò của địa phương và cả cộng đồng ngư dân sẽ quyết định thành công của mục tiêu xây dựng ngành thủy sản “xanh - sạch - có trách nhiệm.”
