Ông Phan Thế Dương, Phòng Quản lý Chất thải, Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) chia sẻ tại Diễn đàn. Ảnh: Trần Phi.
Nhiều điểm mới
Chia sẻ tại Diễn đàn "Quản lý nguồn nước trong sản xuất công nghiệp Việt Nam 2025", do Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp với Báo Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, sáng 6/6, ông Phan Thế Dương, Phòng Quản lý Chất thải, Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, Nghị định 05/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 08/2022/NĐ-CP, nhằm tháo gỡ những vướng mắc tồn tại trong thực tiễn, đồng thời đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hướng tới tăng trưởng xanh và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Đây là minh chứng cho quyết tâm của Chính phủ trong việc đồng hành cùng doanh nghiệp và địa phương trên hành trình phát triển bền vững. Những cải cách này không chỉ “cởi trói” cho quản lý môi trường mà còn mở rộng dư địa cho đầu tư xanh - yếu tố then chốt của nền kinh tế hiện đại.
Một trong những điểm đột phá của Nghị định 05/2025 là phân cấp khoảng 60% thủ tục hành chính về môi trường cho chính quyền cấp tỉnh. Việc này không chỉ giảm tải cho các cơ quan Trung ương mà còn rút ngắn thời gian xử lý, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư.
Cụ thể, Điều 26a quy định UBND cấp tỉnh sẽ được thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường và cấp giấy phép môi trường cho nhiều loại dự án từ đầu tư công đến các dự án chăn nuôi, giết mổ, chuyển đổi đất, phát triển cụm công nghiệp, thủy điện quy mô nhỏ… Ngoại lệ chỉ áp dụng đối với các dự án liên tỉnh hoặc chưa xác định được cơ quan quản lý.
Nghị định mới cũng cắt giảm đáng kể số lượng dự án phải lập hồ sơ xin giấy phép môi trường. Điều 74 (bổ sung) quy định rõ các ngưỡng phát sinh chất thải bắt buộc phải xin phép: nước thải sinh hoạt từ 20 m³/ngày, nước thải công nghiệp từ 10 m³/ngày, khí thải từ 1.000 m³/giờ…
Đáng chú ý, Điều 32 được sửa đổi để minh bạch hóa tiêu chí miễn đăng ký môi trường cho các cơ sở sản xuất nhỏ, ít phát sinh chất thải. Ví dụ: cơ sở có chất thải nguy hại dưới 240 kg/năm, nước thải dưới 5 m³/ngày hoặc khí thải dưới 50 m³/giờ sẽ không cần làm thủ tục đăng ký nếu có hệ thống xử lý đạt chuẩn.
Ngoài ra, chính sách mới cũng khuyến khích mạnh mẽ doanh nghiệp tái sử dụng nước thải sau xử lý. Đây là bước đi vừa mang ý nghĩa bảo vệ môi trường, vừa tạo lợi ích kinh tế lâu dài.
Doanh nghiệp tham gia tái sử dụng nước thải được hưởng nhiều ưu đãi như miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, ưu đãi đất đai, vay vốn lãi suất thấp từ Quỹ Bảo vệ môi trường. Đặc biệt, các dự án đầu tư vào xử lý và tái sử dụng nước thải có thể được hỗ trợ lãi suất vay, bảo lãnh tín dụng và tiếp cận các nguồn vốn xanh từ ngân hàng thương mại.
Việc giảm lượng nước thải xả ra môi trường không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao hình ảnh, tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường, nhất là trong bối cảnh các tiêu chuẩn về môi trường ngày càng khắt khe, đặc biệt tại các thị trường xuất khẩu lớn.
Ông Trần Thiên Long, Phó Chủ tịch VIREA chia sẻ về về việc xây dựng mạng lưới khu công nghiệp bền vững tại Việt Nam bằng mô hình khu công nghiệp sinh thái. Ảnh: Trần Phi.
Đề xuất thành lập Quỹ hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi xanh
Theo ông Trần Thiên Long, Phó Chủ tịch Liên Chi hội Bất động sản Công nghiệp Việt Nam (VIREA), hiện nay các khu công nghiệp, chủ đầu tư và đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu rất quan tâm đến quá trình chuyển đổi xanh. Trong khi các nhà đầu tư nước ngoài đang tích cực hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ và năng lượng tái tạo, thì doanh nghiệp trong nước lại gặp nhiều khó khăn về nguồn lực để theo kịp xu thế này.
Phó Chủ tịch VIREA đề nghị, sớm ban hành văn bản hướng dẫn chính thức để doanh nghiệp có cơ sở triển khai phù hợp với quy định pháp luật trong việc tuần hoàn và tái sử dụng nước tại các khu công nghiệp và khu vực sản xuất nông nghiệp.
Về chuyển đổi xanh, Phó Chủ tịch VIREA nhận định, đây là một quá trình phức tạp và tốn kém, nhất là trong bối cảnh doanh nghiệp đang gặp khó khăn về tài chính. Dù nhận thức về phát triển bền vững trong cộng đồng doanh nghiệp đã được cải thiện, nhiều đơn vị sẵn sàng thay đổi, nhưng vẫn thiếu nguồn lực để thực hiện.
Phó Chủ tịch VIREA kiến nghị Cục Môi trường xem xét, trình Chính phủ, đặc biệt là Bộ Nông nghiệp Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét thành lập một Quỹ hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi xanh. Từ đó, có những hành động cụ thể cùng đồng hành với doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi xanh và phát triển bền vững.
