Ngày 21/8, trong khuôn khổ Tuần lễ ngành Nước Việt Nam - Vietnam Water Week 2025 do Hội Cấp thoát nước Việt Nam tổ chức đã diễn ra Hội thảo “Bình đẳng giới trong các doanh nghiệp ngành nước” do Hội Cấp thoát nước Việt Nam (VWSA) tổ chức.
Hội thảo là không gian trao đổi cởi mở, nơi các nhà quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp cùng nhìn lại thực trạng, chỉ ra những hạn chế, chia sẻ kinh nghiệm và tìm giải pháp thúc đẩy bình đẳng giới trong ngành Nước.
Trao quyền cho nữ giới tham gia và quản lý ngành nước
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Ngọc Điệp - Chủ tịch VWSA nhấn mạnh, ngành cấp thoát nước có sứ mệnh đặc biệt quan trọng trong việc đảm bảo sức khỏe cộng đồng và bảo vệ môi trường. Để hoàn thành sứ mệnh đó, cần sự đóng góp của toàn thể cán bộ, công nhân viên, không phân biệt giới tính.
Ông Nguyễn Ngọc Điệp cho rằng, thúc đẩy bình đẳng giới là động lực phát triển bền vững của doanh nghiệp ngành Nước. Ảnh: Nguyễn Thủy.
Những năm qua, phụ nữ đã tham gia ngày càng nhiều ở các vị trí quản lý, kỹ thuật, vận hành, dịch vụ khách hàng; thể hiện năng lực chuyên môn, sự sáng tạo và tinh thần trách nhiệm cao, vượt qua nhiều rào cản để khẳng định vị thế.
Tuy nhiên, ông Điệp cũng thẳng thắn chỉ ra thực tế vẫn còn tồn tại định kiến giới, khoảng cách cơ hội thăng tiến và thiếu chính sách hỗ trợ phù hợp cho lao động nữ. Chính vì vậy, thúc đẩy bình đẳng giới phải được coi là một ưu tiên chiến lược, vừa là trách nhiệm xã hội, vừa là động lực phát triển bền vững của doanh nghiệp ngành Nước.
Chủ tịch VWSA đề xuất bốn nhóm giải pháp then chốt để thúc đẩy bình đẳng giới trong ngành nước. Cụ thể là, xây dựng chính sách tuyển dụng, đào tạo, thăng tiến công bằng, không phân biệt giới tính; tạo cơ hội để phụ nữ tham gia lãnh đạo, quản lý và lĩnh vực kỹ thuật; xây dựng các chương trình hỗ trợ cân bằng giữa công việc và gia đình; đồng thời tôn vinh và lan tỏa các hình mẫu nữ lãnh đạo tiêu biểu, truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ.
Ông Điệp bày tỏ tin tưởng rằng, với sự chung tay của doanh nghiệp, tổ chức và mỗi cá nhân, ngành nước Việt Nam sẽ không chỉ vững mạnh về chuyên môn mà còn tiên phong trong thực hiện bình đẳng giới, xây dựng đội ngũ lãnh đạo đa dạng, sẵn sàng đưa ngành phát triển lên tầm cao mới.
Thúc đẩy sự đa dạng, tạo nên hiệu quả
Tổng quan khảo sát bình đẳng giới trong ngành nước Việt Nam, TS Hạ Thúy Hạnh, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Cấp thoát nước và Môi trường (Hội Cấp Thoát nước Việt Nam) cho biết, theo báo cáo toàn cầu do Hội Cấp Thoát nước Việt Nam (VWSA) kết hợp với Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) thực hiện khảo sát tại 64 công ty ngành nước đại diện cho 28 quốc gia thì tỷ lệ nữ giới làm trong ngành Nước chỉ chiếm 18% tổng lực lượng lao động.
TS Hạ Thúy Hạnh, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Cấp thoát nước và Môi trường (Hội Cấp Thoát nước Việt Nam) tổng quan khảo sát bình đẳng giới trong ngành Nước Việt Nam. Ảnh: Nguyễn Thủy.
Không chỉ thấp về số lượng, tỷ lệ phụ nữ đảm nhận vai trò quản lý, lãnh đạo cũng rất hạn chế, chỉ chiếm 23%. Ở cấp cao hơn như Hội đồng Quản trị hay Ban Giám đốc, con số này chỉ dao động từ 3% đến 9%. Đáng chú ý, có tới 32% công ty ngành nước hoàn toàn không có kỹ sư nữ.
Những số liệu này phản ánh thực trạng bình đẳng giới tại nơi làm việc trong ngành nước vẫn chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến tình trạng lãng phí về nguồn nhân lực và phát triển sản xuất khi ngành chưa tận dụng hết năng lực, kinh nghiệm và quan điểm đa dạng mà phụ nữ có thể mang lại, đặc biệt là trong bối cảnh chuyển đổi số và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Theo TS. Hạnh, ngành nước vốn được coi là lĩnh vực kỹ thuật đặc thù, gắn với năng lượng và công nghiệp nặng, do đó việc thúc đẩy bình đẳng giới càng cần được quan tâm và đẩy mạnh hơn nữa.
Bà Hạnh nhấn mạnh, để tạo chuyển biến, cần tăng cường sự hiện diện của nữ giới trong vai trò lãnh đạo tại các cơ quan quốc tế cũng như các công ty cấp thoát nước; đồng thời triển khai các sáng kiến, chính sách và chương trình đào tạo về bình đẳng giới, nhằm nâng cao nhận thức, xây dựng kỹ năng và trao quyền cho phụ nữ. Cùng với đó, việc thiết lập hệ thống chỉ số đánh giá bình đẳng giới trong ngành nước sẽ giúp các công ty tự nhìn nhận, điều chỉnh và nâng cao năng lực một cách thiết thực và bền vững.
Kinh nghiệm từ quốc tế cho thấy, doanh nghiệp có sự đa dạng giới trong quản trị thường đạt hiệu quả kinh doanh cao hơn 31% so với doanh nghiệp ít chú trọng yếu tố này. Bên cạnh đó, UNICEF cũng chỉ ra rằng trong bối cảnh biến đổi khí hậu và khan hiếm tài nguyên, việc tăng cường vai trò của phụ nữ sẽ giúp cộng đồng tiếp cận các dịch vụ cấp nước và vệ sinh một cách bền vững hơn.
Điều này cho thấy, bình đẳng giới không chỉ là một chính sách xã hội, mà còn là đòn bẩy kinh tế và quản trị giúp ngành nước nâng cao năng lực cạnh tranh.
Chia sẻ tại hội thảo, bà Phạm Thị Hồng, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Cấp nước Đồng Nai (Dowaco) đã mang đến một minh chứng thực tiễn về nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới trong doanh nghiệp. Theo bà, lãnh đạo không chỉ là quản trị bằng lý trí, mà còn là khả năng kết nối và truyền cảm hứng.
Các đại biểu tham dự Hội thảo “Bình đẳng giới trong các doanh nghiệp ngành Nước" chụp ảnh lưu niệm. Ảnh: Chung Anh.
Hiện nay, tại Dowaco, lao động nữ chiếm 34% tổng số nhân sự, trong đó có 14% trong Hội đồng quản trị và 20% ở cấp quản lý trung gian. Công ty đã xây dựng môi trường làm việc dựa trên 5 trụ cột: bình đẳng, an sinh, an toàn, sáng tạo và gắn kết. Đặc biệt, Dowaco triển khai nhiều chương trình đào tạo chuyên sâu cho nữ nhân viên, khuyến khích họ tham gia lĩnh vực kỹ thuật vốn được coi là “sân chơi của nam giới”.
Bà Hồng nhấn mạnh: “Bình đẳng giới không thể chỉ dừng ở khẩu hiệu, mà phải trở thành văn hóa và chính sách. Quan trọng hơn, cần có những công cụ đo lường cụ thể để doanh nghiệp tự đánh giá và cải thiện”. Đồng thời, bà đề xuất VWSA nên có giải thưởng bình đẳng giới thường niên để khích lệ và nhân rộng các mô hình điển hình.
