Nước Mỹ đang chứng kiến hàng loạt trận lũ quét tàn khốc tàn phá các vùng nông thôn, khiến hơn 100 người thiệt mạng tại bang Texas và nhiều người mất tích. Ngày 4/7, thảm họa xảy ra khi cơn mưa lớn bất thường đổ xuống New Mexico, Bắc Carolina và đặc biệt là sông Guadalupe ở Texas, nơi mực nước dâng hơn 6 mét chỉ trong một giờ.
Người dân quay lại bờ sông Guadalupe sau khi lũ lụt lịch sử rút đi ở Ingram, Texas, vào ngày 8/7 Ảnh: Getty Images.
Chuyên gia khí tượng Sean Sublette - nhà sáng lập công ty Sublette Weather and Consulting - cho rằng, đây là hậu quả rõ rệt của biến đổi khí hậu. "Khí hậu nóng lên khiến không khí giữ được nhiều hơi ẩm hơn, từ đó tạo ra những trận mưa cực đoan và bất ngờ hơn", ông nói trong cuộc phỏng vấn với chương trình Living on Earth ngày 12/7.
Dữ liệu trong 30 đến 40 năm qua cho thấy lượng mưa lớn đang ngày càng trở nên dữ dội hơn. So với thập niên 1980, các trận lũ quét hiện nay có quy mô và mức độ tàn phá lớn hơn, trong khi khả năng dự báo chính xác còn nhiều hạn chế.
Theo ông Sublette, Khác với các đợt lũ trên các con sông lớn có thể dự báo trước nhiều ngày, lũ quét diễn ra đột ngột, thường chỉ kéo dài vài giờ và ảnh hưởng trong phạm vi hẹp. Điều này khiến công tác dự báo gặp nhiều khó khăn. Các mô hình dự báo thời tiết mùa hè, vốn bị chi phối bởi hiện tượng quy mô nhỏ như dông và mưa cục bộ, rất khó mô phỏng bằng thuật toán hiện nay.
“Cả cộng đồng khí tượng đều biết có khả năng xảy ra lũ quét, nhưng khó xác định liệu đó sẽ là sự kiện nghiêm trọng hay thảm khốc cho đến khi nó thực sự bắt đầu”, ông giải thích. Tại Texas, cảnh báo ban đầu được đưa ra lúc 1h sáng 4/7, nhưng ba tiếng sau mới được nâng cấp thành tình trạng khẩn cấp. Điều đáng lo ngại là nhiều người dân không nhận được cảnh báo hoặc không hiểu rõ mức độ rủi ro.
Theo ông Sublette, thách thức lớn không chỉ là dự báo chính xác mà còn là truyền đạt thông tin đến người dân một cách hiệu quả. “Đây không phải là lỗi của người dân hay bất kỳ cá nhân nào, mà là sự đứt gãy trong quá trình chuyển tải thông tin từ dự báo đến hành động thực tế”, ông nói.
Chuyên gia này kêu gọi người dân Mỹ cần thay đổi tư duy ứng phó với thời tiết cực đoan: Hãy chuẩn bị cho lũ lụt, nắng nóng theo cách mà trước đây bạn chưa từng nghĩ đến. Lắng nghe cảnh báo, điều đó có thể cứu mạng bạn.
