Ngày 19/12, Câu lạc bộ Nhà báo Khoa học công nghệ đã công bố 10 sự kiện Khoa học và Công nghệ (KHCN) nổi bật năm 2025 do các nhà báo theo dõi mảng thông tin này bình chọn.
Năm 2025 ghi dấu bước chuyển mạnh mẽ của KHCN Việt Nam, từ hoàn thiện thể chế, làm chủ công nghệ lõi đến những đột phá trong y học, văn hóa và hợp tác quốc tế.
Mười sự kiện tiêu biểu dưới đây phản ánh rõ vai trò ngày càng trung tâm của KHCN và đổi mới sáng tạo trong phát triển đất nước và hội nhập toàn cầu.
Công bố những sự kiện khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2025. Ảnh: Việt Anh.
1. Quyết liệt triển khai Nghị quyết 57, tạo đột phá phát triển KHCN
Năm 2025 đánh dấu bước chuyển chiến lược khi toàn hệ thống chính trị vào cuộc triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, xác định KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực tăng trưởng chủ đạo. Hàng loạt văn bản quan trọng được ban hành như: Nghị quyết 03 của Chính phủ, Nghị quyết 193 của Quốc hội, Luật KHCN và Đổi mới sáng tạo, Danh mục công nghệ chiến lược và đặc biệt là Luật Trí tuệ nhân tạo. Việt Nam trở thành một trong số ít quốc gia sở hữu khung pháp lý tương đối toàn diện cho AI và công nghệ chiến lược.
2. Vận hành hệ thống quản lý nhiệm vụ KHCN theo thời gian thực
Cuối tháng 11/2025, Bộ KHCN khai trương hệ thống quản lý trực tuyến các nhiệm vụ KHCN do NAFOSTED vận hành. Đây là bước tiến quan trọng trong đổi mới quản trị khoa học, chuyển mạnh từ quản lý đầu vào sang quản lý kết quả, khoán chi theo sản phẩm. Hệ thống giúp rút ngắn quy trình xét duyệt, tăng tính minh bạch và tạo "thị trường nhiệm vụ KHCN" chuyên nghiệp, được cộng đồng khoa học đánh giá cao.
3. Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ được UNESCO ghi danh bảo vệ khẩn cấp
Ngày 9/12/2025, UNESCO chính thức ghi danh nghề làm tranh dân gian Đông Hồ (Bắc Ninh) vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp. Sự kiện không chỉ ghi nhận giá trị lịch sử, nghệ thuật của nghề tranh hơn 500 năm tuổi, mà còn cảnh báo nguy cơ mai một do thiếu nghệ nhân kế cận. Việc ghi danh mở ra cơ hội bảo tồn, phục hồi và truyền dạy di sản gắn với bản sắc văn hóa Việt.
4. Viettel làm chủ công nghệ 5G, phủ sóng 30.000 trạm trên toàn quốc
Năm 2025, Viettel trở thành doanh nghiệp Đông Nam Á duy nhất được Gartner ghi nhận về thương mại hóa trạm gốc 5G Open RAN. Với 30.000 trạm 5G, mạng lưới của Viettel phủ 90% không gian ngoài trời và 70% trong nhà, sử dụng công nghệ 5G SA hoàn chỉnh. Hệ sinh thái 5G "Make in Vietnam" đã được xuất khẩu sang nhiều thị trường quốc tế, khẳng định năng lực công nghệ cao của Việt Nam.
Trạm phát sóng 5G của Viettel. Ảnh: Hoàng Hiếu.
5. Ca phẫu thuật "lấy thận ra ngoài sửa chữa rồi ghép lại" đầu tiên tại Việt Nam
Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 lần đầu thực hiện thành công ca phẫu thuật đặc biệt: lấy thận bị phình mạch ra ngoài cơ thể để tái tạo mạch máu rồi ghép trở lại. Ca mổ đánh dấu bước tiến vượt bậc của y học Việt Nam trong phẫu thuật mạch máu - tiết niệu, mở ra cơ hội bảo tồn thận cho nhiều bệnh nhân thay vì phải cắt bỏ như trước đây.
6. Mô hình kinh tế tuần hoàn ngành giấy của Miza được vinh danh quốc gia
Ngày 27/6/2025 tại Hà Nội, trong khuôn khổ Diễn đàn phát triển bền vững Việt Nam (ESG Vietnam Summit 2025), Công ty Cổ phần Miza được vinh danh và trao giải thưởng Top 10 doanh nghiệp ESG Việt Nam Xanh 2025. Đây là kết quả sau 15 năm của Miza trong xây dựng, phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn, quy trình, hệ thống xử lý rác thải ngành giấy.
Từ năm 2010 đến nay, Miza đã xây dựng mô hình sản xuất dựa trên tái chế giấy phế liệu (OCC) để tạo ra các sản phẩm giấy công nghiệp như kraftliner, testliner, medium… Mô hình này không chỉ giúp giảm thiểu chất thải rắn và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh rõ rệt về chi phí và khả năng mở rộng quy mô.
Dây chuyền sản xuất giấy tái chế được đồng bộ và tự động hóa của Miza. Ảnh: Phan Thạch.
Ngày 16/12/2025, Miza đã được vinh danh ở hạng mục cao nhất, Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng năm 2025 (Human Act Prize 2025) cho mô hình kinh tế tuần hoàn ngành giấy này.
Hai nhà máy chính của Miza tại Hà Nội và Thanh Hóa hiện đạt tổng công suất khoảng 200.000 tấn/năm, dự kiến sẽ tăng lên 350.000tấn/năm sau khi hoàn thành giai đoạn 2 của nhà máy Miza Nghi Sơn vào cuối năm 2026. Tại các nhà máy của Miza, ngoài việc áp dụng công nghệ cao, hiện đại, tự động hóa hoàn toàn, còn được thiết thiết kế để không bỏ đi thứ gì. Theo đó, chất thải rắn của quá trình tái chế giấy đạt tỷ lệ tái sử dụng lên đến 95%; với nước thải, 50% lượng nước này được xử lý và đưa quay lại phục vụ sản xuất.
Những con số định lượng trong quá trình hoạt động của Miza: khoảng 200.000 tấn giấy phế liệu được tái chế thành công mỗi năm; tiết kiệm khoảng 5,2 tỷ lít nước mỗi năm so với sản xuất giấy bằng bột nguyên sinh; góp phần cứu sống hơn 3,4 triệu cây xanh trưởng thành hàng năm; tái sử dụng đến 50% lượng nước trong quá trình sản xuất; hơn 7.000 người tham gia chương trình tuyên truyền phân loại rác…
7. GS Trần Thanh Vân và GS Lê Kim Ngọc được Pháp trao Huân chương Bắc đẩu Bội tinh
Chính phủ Pháp thăng hạng Huân chương Bắc đẩu Bội tinh bậc Sĩ quan cho GS Trần Thanh Vân và GS Lê Kim Ngọc, ghi nhận những đóng góp xuất sắc cho khoa học và hợp tác quốc tế. Hai giáo sư này không chỉ có sự nghiệp khoa học lẫy lừng, mà còn để lại dấu ấn sâu đậm qua Trung tâm ICISE tại Quy Nhơn - điểm đến khoa học quốc tế uy tín của Việt Nam.
8. GS.VS Châu Văn Minh được bầu làm Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Nga
Tháng 5/2025, GS.VS Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam, được bầu làm Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Nga. Đây là sự ghi nhận của quốc tế đối với những đóng góp nổi bật của ông trong nghiên cứu hóa sinh hợp chất thiên nhiên và thúc đẩy hợp tác khoa học Việt - Nga.
9. Việt Nam làm chủ công nghệ giám định ADN thế hệ mới
Năm 2025, Việt Nam lần đầu làm chủ và triển khai thành công công nghệ giám định ADN NGS-SNP, cho phép xác định danh tính hài cốt liệt sĩ trong điều kiện ADN phân hủy nặng. Công nghệ mới đã giúp xác định chính xác danh tính các liệt sĩ tại Nghĩa trang Trà Lĩnh (Cao Bằng), mở ra bước đột phá trong công tác đền ơn đáp nghĩa.
10. Ký kết Công ước Hà Nội của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng
Cuối tháng 10/2025, Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng được mở ký tại Hà Nội, với sự tham gia của hơn 110 quốc gia. Sự kiện khẳng định vai trò, uy tín và năng lực của Việt Nam trong lĩnh vực an ninh mạng, đồng thời đánh dấu bước tiến quan trọng trong hợp tác toàn cầu bảo vệ không gian số an toàn.
![Chuyện chưa kể về thú y cơ sở: [Bài 4] Bò Mông không còn thả rông](https://t.ex-cdn.com/nongnghiepmoitruong.vn/480w/files/huannn/2025/12/18/3331-20251105_101451-170956_311.jpg)
![Chuyện chưa kể về thú y cơ sở: [Bài 3] Cuộc cách mạng phục tráng bò Mông](https://t.ex-cdn.com/nongnghiepmoitruong.vn/192w/files/doanhtq/2025/12/18/5833-20251106_143252-182249_380-nongnghiep-065812.jpg)
