Theo Báo cáo Tình trạng Hành động Khí hậu (State of Climate Action) công bố ngày 22/10, tỷ trọng than sử dụng trong sản xuất điện toàn cầu đã giảm nhờ sự tăng trưởng của năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, do nhu cầu điện nói chung tiếp tục tăng, lượng tiêu thụ than toàn cầu vẫn cao hơn so với các năm trước.
Báo cáo cho thấy một bức tranh u ám về triển vọng loại bỏ nhiên liệu hóa thạch toàn cầu. Đến nay, các quốc gia đang tụt hậu so với mục tiêu cắt giảm phát thải nhà kính như cam kết. Trên thực tế, lượng phát thải toàn cầu vẫn đang tăng, chỉ là tốc độ tăng chậm hơn.
Lượng tiêu thụ than toàn cầu trong năm 2024 vẫn tăng kỷ lục bất chấp cam kết cắt giảm và loại bỏ nhiên liệu hóa thạch của thế giới. Ảnh: DNA India.
Nhận xét về kết quả trên, bà Clea Schumer, nhà nghiên cứu của Viện Tài nguyên Thế giới (WRI), cơ quan chủ trì báo cáo, cho biết: “Không thể phủ nhận rằng chúng ta đang đi đúng hướng để cắt giảm phát thải nhưng tốc độ vẫn quá chậm. Điều đáng lo ngại nhất là trong suốt 5 kỳ báo cáo liên tiếp, tiến trình loại bỏ than vẫn đi chệch khỏi quỹ đạo cần thiết”.
Để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, nhằm giới hạn mức tăng nhiệt toàn cầu ở ngưỡng 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp như Thỏa thuận Paris đã đề ra, nhiều lĩnh vực phải chuyển sang sử dụng điện thay vì dầu, khí đốt hoặc các nhiên liệu hóa thạch khác. Tuy nhiên, điều này chỉ hiệu quả khi hệ thống điện toàn cầu thực sự được “khử carbon”.
“Một hệ thống điện phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch sẽ tạo ra những hệ lụy dây chuyền trên quy mô khổng lồ. Thông điệp rất rõ ràng: Chúng ta sẽ không thể giới hạn mức tăng nhiệt ở 1,5°C nếu việc sử dụng than tiếp tục tăng kỷ lục như hiện nay”, bà nói thêm.
Mặc dù hầu hết các chính phủ đã cam kết “giảm dần” sử dụng than kể từ năm 2021, song một số quốc gia vẫn đang mở rộng hoạt động với loại nhiên liệu này.
Dù xu hướng sử dụng than đáng lo ngại, báo cáo vẫn chỉ ra điểm sáng nằm trong sự phát triển “theo cấp số nhân” của năng lượng tái tạo, trong đó điện mặt trời được ghi nhận là “nguồn năng lượng phát triển nhanh nhất trong lịch sử”. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu cắt giảm khí thải vào cuối thập kỷ này, tốc độ tăng trưởng của điện mặt trời và điện gió cần phải tăng gấp đôi hiện nay.
