Theo Bloomberg, sáu ngân hàng hàng đầu của Mỹ đã cắt giảm 25% tài chính cho dầu khí tính đến ngày 1/8 so với cùng kỳ năm 2024. Morgan Stanley là ngân hàng giảm mạnh nhất, tới 54%, trong khi JPMorgan và Wells Fargo (hai trong số những nhà cho vay nhiên liệu hóa thạch lớn nhất) cũng thu hẹp danh mục, bất chấp việc gần đây họ giảm bớt cam kết khí hậu.
Các tập đoàn dầu khí đối diện khó khăn khi dòng vốn từ ngân hàng Mỹ suy giảm, phản ánh xu hướng chuyển dịch sang năng lượng sạch. Ảnh: Jason Mavrommatis
Động thái này diễn ra trong bối cảnh các ngân hàng Mỹ đồng loạt rút khỏi Liên minh Ngân hàng Net-Zero do chịu áp lực chính trị từ chính quyền Tổng thống Trump. Tuy nhiên, các nhà phân tích nhận định chính thị trường mới là yếu tố dẫn dắt, khi lợi nhuận điều chỉnh theo rủi ro trong lĩnh vực năng lượng ngày càng nghiêng về công nghệ sạch.
Báo cáo mới nhất của BloombergNEF cho rằng, để duy trì quỹ đạo 1,5°C, các ngân hàng phải đầu tư 4 USD vào dự án xanh cho mỗi 1 USD vào nhiên liệu hóa thạch, một mục tiêu mà phần lớn tổ chức tài chính Mỹ chưa đạt được. Điều này cho thấy, dù bị chỉ trích vì rút lui khỏi các cam kết khí hậu, nhưng dòng vốn hiện nay phản ánh nhu cầu của nhà đầu tư nhiều hơn là tác động của quy định.
Trong bối cảnh đó, các công cụ tài chính ESG ngày càng được nhà đầu tư sử dụng để theo dõi mức độ phù hợp khí hậu của các định chế tài chính và đo lường rủi ro chuyển dịch.
Song song, trên trường quốc tế, những động thái chính sách và pháp lý khác cũng đang tác động đến bức tranh năng lượng: Khí hậu toàn cầu. Tại Đức, chính phủ vừa phê duyệt dự luật đẩy nhanh các dự án địa nhiệt, coi hạ tầng khai thác nhiệt ngầm là lợi ích công cộng vượt trội. Luật mới rút ngắn thủ tục cấp phép, đưa ra thời hạn bắt buộc cho chính quyền địa phương nhằm thúc đẩy hệ thống sưởi ấm phi carbon vào năm 2045.
Trong khi đó, tại Geneva, Mỹ đang gây tranh cãi khi phản đối các đề xuất cắt giảm sản xuất nhựa trong khuôn khổ đàm phán hiệp ước toàn cầu về nhựa. Bản ghi nhớ bị rò rỉ từ chính quyền Tổng thống Trump cho thấy Washington đặt ưu tiên vào “tính linh hoạt kinh tế”, đứng về phía các quốc gia sản xuất dầu và ngành hóa dầu. Động thái này đi ngược lại hơn 100 quốc gia đang kêu gọi siết chặt quy định, từ khâu sản xuất polymer đến quản lý chất thải.
Giới chuyên gia cảnh báo, nếu quan điểm của Mỹ thắng thế, tiến trình đạt được một hiệp ước toàn cầu tham vọng về nhựa sẽ bị suy yếu, làm chậm nỗ lực ứng phó với một trong những mối đe dọa môi trường tăng nhanh nhất, tác động trực tiếp đến đại dương, sức khỏe con người và hệ thống khí hậu.
