Khuyến nông đi vào cuộc sống [Bài 1]: Cùng nông dân phát triển mô hình mới

Nuôi cá tuần hoàn khép kín

Từ trước tới nay, người dân huyện Gò Dầu (Tây Ninh) chỉ quen nuôi các loài cá nước ngọt truyền thống như cá lóc trong vèo nhưng cho hiệu quả kinh tế không cao.

Đầu năm 2022, anh Nguyễn Văn Sơn (ấp xóm Mía, xã Phước Trạch, huyện Gò Dầu) có ý định phát triển mô hình nuôi cá thát lát cườm thương phẩm trong vèo để nâng cao hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên, điều anh Sơn quan tâm là tìm được địa chỉ bán cá giống có uy tín, đã qua kiểm dịch, bởi con giống tốt sẽ quyết định quá trình sinh trưởng phát triển của cá. Tiếp đến là kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng cá thát lát cườm, kỹ thuật quản lý nguồn nước ao nuôi, đặc biệt là kỹ thuật phòng trị bệnh cho cá. Anh Sơn đã tìm đến Trạm Khuyến nông huyện để được hỗ trợ xây dựng mô hình nuôi cá thát lát cườm thương phẩm. Mô hình nuôi cá của anh Sơn cũng là mô hình tuần hoàn khép kín đầu tiên tại địa phương.

Theo đó, bên cạnh được hỗ trợ 50% giống, 30% thức ăn công nghiệp, anh Sơn được cán bộ kỹ thuật Trạm Khuyến nông hướng dẫn cải tạo vèo nuôi cá lóc sẵn có để nuôi cá thát lát, đồng thời, tập huấn chuyển giao tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất. Trong đó, đáng chú ý là giải pháp tận dụng nguồn cá tạp sẵn có tại địa phương kết hợp men vi sinh, chế phẩm sinh học tạo thức ăn sạch cho cá để giảm chi phí đầu vào.

Theo anh Sơn, cá thát lát cườm có khả năng chống chịu tốt với các biến động của môi trường nước, dễ nuôi, nhanh thích nghi với điều kiện nguồn nước, khí hậu của miền núi nên lớn rất nhanh. Để tăng tính hiệu quả, trong quá trình nuôi anh còn thường xuyên bổ sung thêm vitamin C, men tiêu hóa, vitamin tổng hợp vào thức ăn cho cá thát lát và kích thích tăng trưởng cá nuôi.

Sau 3 tháng nuôi, 6.000 cá thát lát sinh trưởng phát triển khỏe mạnh, tỷ lệ hao hụt chưa tới 1%, trọng lượng trung bình mỗi con từ 300 – 400 gram, hiện tại giá cá bán khoảng 60.000 đồng/kg. Tuy cá chưa đến thời điểm thu hoạch nhưng Trung tâm khuyến nông đã liên hệ, kết nối với các chủ vựa cá ở chợ đầu mối ở TP.HCM thu mua, theo dự toán sau khi trừ chi phí, ước tính mỗi vụ gia đình anh thu về gần 100 triệu đồng.       

“So với với việc nuôi cá lóc, mô hình nuôi cá thát lát có lợi hơn. Cụ thể, nuôi cá lóc bông khoảng 15 tháng mới cho thu hoạch, lượng thức ăn tiêu tốn nhiều nhưng giá lại thấp. Trong khi đó, chỉ cần 10 tháng, cá thát lát cườm đã có thể cho thu hoạch, do vậy lượng thức ăn cũng ít hơn, lại có giá cao”, anh Sơn phấn khởi nói.

Nhân rộng mô hình

Ông Dương Hồng Đức - Trưởng trạm Khuyến nông huyện Gò Dầu cho biết, địa phương có lợi thế nguồn nước rất lớn từ hệ thống thủy lợi Dầu Tiếng và sông Vàm Cỏ để phát triển thủy sản. Toàn huyện có khoảng hơn 200 ha mặt nước có khả năng phát triển nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, việc phát triển thủy sản tại địa phương trong thời gian qua mang tính tự phát, quy mô nhỏ lẻ.

Việc phát triển mô hình cá thát thát này không phải mới nhưng là mô hình đầu tiên ở đây. Để đảm bảo tính khả thi của mô hình, Trạm Khuyến nông muốn chọn những hộ có kinh nghiệm nuôi cá và ở cạnh sông hoặc công trình thủy lợi để xây dựng, có như vậy việc chuyển giao mới thành công, đem lại hiệu quả kinh tế không chỉ chủ thể tham gia mà còn giúp người dân có thêm một sự lựa chọn giống vật nuôi phù hợp.

Để nuôi cá thát lát đạt hiệu quả, lợi nhuận cao, trước hết người nuôi cần phải lựa chọn cá giống khỏe mạnh, đồng đều về kích thước từ các cơ sở bán cá giống có uy tín, cá giống phải được kiểm dịch. Khi nuôi cá thát lát với quy mô lớn cần thường xuyên kiểm tra, chăm sóc tốt ao nuôi.

Đặc biệt, phải định kỳ phòng ngừa các loại bệnh cá hay mắc phải như bệnh ký sinh trùng (trùng bánh xe, trùng quả dưa…), bệnh xuất huyết, bệnh đốm đỏ, trương bụng. Bên cạnh đó, người nuôi phải thực hiện tốt công tác vệ sinh ao nuôi, cần phải duy trì các yếu tố môi trường nước ao nuôi ở khoảng thích hợp, nhiệt độ nước từ 27 – 33 độ C, pH nước từ 6,5 – 7,5. 

Hàng ngày khi cho cá ăn phải kiểm tra lượng thức ăn thừa hay thiếu để điều chỉnh cho phù hợp, tránh trường hợp cho cá ăn quá nhiều, dư thừa thức ăn làm nước ao nuôi bị bẩn, ô nhiễm là điều kiện thuận lợi cho mầm bệnh phát sinh…

“Sau mô hình trình diễn thành công, Trung tâm Khuyến nông sẽ tiếp tục tổ chức các hội thảo để bà con học tập kinh nghiệm, đồng thời xây dựng phương án hỗ trợ chuyển giao đến từng bà con có nhu cầu nuôi cá thát lát để nâng cao thu nhập”, ông Dương Hồng Đức khẳng định.