Những năm qua, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, phong trào xây dựng nông thôn mới (NTM) tại Nguyên Bình đã tạo được sự đồng thuận cao trong Nhân dân. Người dân không chỉ là đối tượng thụ hưởng mà còn trực tiếp tham gia, đóng góp công sức, đất đai và nguồn lực để hoàn thiện hạ tầng nông thôn, chỉnh trang cảnh quan, phát triển sản xuất. Nhờ đó, diện mạo nông thôn từng bước đổi thay theo hướng sáng - xanh - sạch - đẹp, góp phần củng cố niềm tin của người dân vào chủ trương xây dựng NTM.
Xã Nguyên Bình tập trung xóa nhà tạm, nhà dột nát; xây dựng đời sống văn hóa lành mạnh; bảo vệ môi trường và cân đối sinh thái. Ảnh: Văn Hòa.
Cùng với đầu tư hạ tầng, xã Nguyên Bình chú trọng chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đổi mới phương thức sản xuất nông nghiệp theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng. Việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, lựa chọn cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng đã mang lại hiệu quả rõ rệt.
Sản xuất nông nghiệp của xã có nhiều chuyển biến tích cực, năng suất, sản lượng các loại cây trồng ngày càng được cải thiện.
Bên cạnh các mô hình chăn nuôi lợn quy mô hộ gia đình, trồng cây ăn quả, nhiều hộ dân đã mạnh dạn đầu tư mở rộng diện tích trồng thanh long. Đây là loại cây trồng phù hợp với điều kiện tự nhiên của địa phương, cho thời gian thu hoạch dài, giá trị kinh tế cao hơn so với nhiều loại cây trồng truyền thống, trồng thanh long không chỉ giúp người dân có nguồn thu nhập ổn định mà còn góp phần nâng cao tiêu chí thu nhập bình quân đầu người, tạo động lực thúc đẩy tiến trình xây dựng NTM trên địa bàn.
Trong nhiệm kỳ 2020-2025, xã Nguyên Bình triển khai đồng loạt nhiều chỉ tiêu quan trọng nhằm từng bước hoàn thiện các tiêu chí NTM. Trọng tâm là phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, trong đó ưu tiên giao thông, điện, trường học, trạm y tế; nâng cao thu nhập cho người dân; xóa nhà tạm, nhà dột nát; xây dựng đời sống văn hóa lành mạnh; bảo vệ môi trường và cân đối sinh thái.
Toàn xã có 4/25 xóm đăng ký phấn đấu đạt chuẩn NTM, gồm xóm Bản Nùng đạt 16 tiêu chí; xóm Vũ Ngược đạt 15 tiêu chí; xóm Nà Khoang và xóm Đoàn Kết cùng đạt 14 tiêu chí.
Chủ tịch UBND xã Nguyên Bình - Hoàng Thị Hòa cho biết, Nguyên Bình được xác định là địa phương trung tâm trong khu vực huyện Nguyên Bình cũ. Trên cơ sở rà soát các tiêu chí của các đơn vị hành chính trước sáp nhập, xã Vũ Minh (cũ) đã hoàn thành 14/19 tiêu chí NTM, xã Thể Dục (cũ) hoàn thành 13/19 tiêu chí. Đây là nền tảng quan trọng để xã Nguyên Bình tiếp tục kế thừa, phát huy và đưa mục tiêu xã đạt chuẩn NTM vào 2030.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình xây dựng NTM tại Nguyên Bình vẫn còn không ít khó khăn, nhất là đối với các tiêu chí “khó” cần nhiều nguồn lực và thời gian để hoàn thành.
Tại xã Vũ Minh (cũ), nhiều tiêu chí đạt tỷ lệ cao như giao thông, thủy lợi, phòng chống thiên tai, song vẫn còn một số tiêu chí chưa đạt, gồm tiêu chí số 4 về điện, tiêu chí số 9 về nhà ở dân cư, tiêu chí số 10 về thu nhập, tiêu chí số 11 về nghèo đa chiều và tiêu chí số 17 về môi trường.
Xã Nguyên Bình triển khai đồng loạt nhiều chỉ tiêu quan trọng trong đó ưu tiên giao thông, điện...Ảnh: Phương Oanh.
Đối với xã Thể Dục (cũ), địa phương tiếp tục duy trì, giữ vững các tiêu chí đã đạt được, đồng thời tập trung hoàn thành thêm các tiêu chí còn lại như tiêu chí số 5 về trường học, tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn, tiêu chí số 17 về môi trường và an toàn thực phẩm. Đây đều là những tiêu chí có yêu cầu cao, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền và sự hưởng ứng tích cực của người dân.
Trong bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025, tiêu chí số 17 về môi trường được xem là một trong những nội dung khó khăn nhất đối với xã Nguyên Bình. Qua rà soát, cả hai xã Vũ Minh và Thể Dục trước thời điểm sáp nhập đều còn nhiều chỉ tiêu chưa đạt, như tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch theo quy chuẩn; tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt và chất thải rắn không nguy hại được thu gom, xử lý theo quy định; tỷ lệ hộ có nhà tiêu, nhà tắm, thiết bị chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh; tỷ lệ cơ sở chăn nuôi đảm bảo các quy định về vệ sinh thú y và bảo vệ môi trường.
Thực tế cho thấy, công tác vệ sinh và bảo vệ môi trường nông thôn tại Nguyên Bình vẫn còn nhiều bất cập. Tỷ lệ rác thải sinh hoạt được thu gom, xử lý còn thấp; nước thải sinh hoạt hầu như chưa được xử lý tập trung; nhiều hộ dân vẫn bố trí chuồng trại chăn nuôi sát nhà ở. Việc di dời chuồng trại gặp khó do thiếu quỹ đất, trong khi một bộ phận hộ nghèo không có đủ kinh phí để thực hiện.
Bên cạnh đó, bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025 có nhiều quy định mới, tăng số lượng chỉ tiêu và mức độ đạt chuẩn so với giai đoạn 2016-2020, khiến quá trình triển khai thực hiện gặp không ít khó khăn, tiến độ chậm hơn so với mục tiêu đề ra.
Trước những thách thức đó, xã Nguyên Bình xác định tiếp tục xây dựng NTM theo hướng nâng cao chất lượng, bền vững và thực chất, lấy người dân làm trung tâm. Mục tiêu đặt ra là xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, phát triển cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn phát triển nông nghiệp với công nghiệp, dịch vụ; gắn xây dựng nông thôn với quá trình đô thị hóa.
Trong thời gian tới, xã Nguyên Bình tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia xây dựng NTM.
Đồng thời, địa phương chú trọng lồng ghép hiệu quả nguồn vốn của ba chương trình mục tiêu quốc gia và các chương trình, dự án khác trên địa bàn. Đồng thời, huy động tối đa các nguồn lực hợp pháp để đầu tư phát triển hạ tầng, hỗ trợ sản xuất, cải thiện môi trường sống.
