Những năm qua, tỉnh Bình Định cũ nay là tỉnh Gia Lai đã tập trung đẩy mạnh kiên cố hóa hệ thống kênh mương nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất nông nghiệp và hoàn thiện tiêu chí thủy lợi trong xây dựng nông thôn mới. Từ chủ trương đúng đắn đến cách làm bài bản, chương trình đã mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và các địa phương.
Chính sách tạo lực đẩy
Nhằm nâng cao khả năng tưới tiêu, giảm chi phí nạo vét và vận hành, chủ động nguồn nước, hạn chế thất thoát và góp phần xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, từ năm 2020, HĐND tỉnh Bình Định cũ đã ban hành Nghị quyết số 30/2020/NQ HĐND về chính sách hỗ trợ kiên cố hóa kênh mương, kênh mương nội đồng giai đoạn 2021 đến 2025. Ngay sau đó, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 85/2020/QĐ UBND quy định cụ thể việc triển khai chính sách trên địa bàn.
Đến nay, gần 74% chiều dài kênh mương nội đồng phía đông tỉnh Gia Lai đã được kiên cố hóa. Ảnh: V.Đ.T.
Theo ông Cao Thanh Thương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai, việc kiên cố hóa kênh mương được thực hiện đúng quy định của Luật Xây dựng và các quy định về quản lý đầu tư xây dựng đối với công trình đặc thù. Quá trình thi công phải bảo đảm không gây ách tắc dòng chảy, không ảnh hưởng đến việc cấp nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt của người dân.
Riêng năm 2024, khu vực Bình Định cũ (nay là phía đông tỉnh Gia Lai) đã thực hiện kiên cố hóa 136,729 km kênh mương, với tổng kinh phí hỗ trợ hơn 55,6 tỷ đồng. Trong đó, hỗ trợ 10.866,8 tấn xi măng, quy đổi hơn 17 tỷ đồng, cùng với hơn 38,5 tỷ đồng hỗ trợ bằng tiền.
Năm 2025, địa phương này tiếp tục kiên cố hóa hơn 147 km kênh mương, phục vụ tưới cho trên 6.823 ha cây trồng, với tổng kinh phí hỗ trợ hơn 49,6 tỷ đồng, gồm 10.162 tấn xi măng (gần 16 tỷ đồng) và hơn 33,6 tỷ đồng hỗ trợ bằng tiền.
Cũng theo ông Thương, giai đoạn 2021-2025, chiều dài kênh mương nội đồng được kiên cố hóa tại Bình Định (cũ) đạt khoảng 600 km với tổng kinh phí hơn 190 tỷ đồng. Đến nay, toàn khu vực đã có 2.904 km kênh mương được kiên cố, đạt tỷ lệ 73,63 %.
Nông dân hưởng lợi
Ông Cao Thanh Thương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai chia sẻ: trước khi sáp nhập vào tỉnh Gia Lai, phong trào kiên cố hóa kênh mương tại Bình Định (cũ) diễn ra mạnh mẽ, tập trung ở các địa phương như thị xã An Nhơn, huyện Phù Cát, huyện Tuy Phước. Nghị quyết số 30/2020/NQ của HĐND tỉnh Bình Định (cũ) được xem là cú huých quan trọng, giúp địa phương có điều kiện đầu tư, đồng bộ hệ thống kênh mương, góp phần nâng cao năng suất lúa, giảm thất thoát nước và kết nối hạ tầng giao thông nông thôn.
Kênh mương được kiên cố hóa các HTX Nông nghiệp giảm được lực lượng thủy nông viên làm công tác dẫn nước. Ảnh: V.Đ.T.
Thực tế tại cơ sở cho thấy hiệu quả rất rõ ràng. Ông Hồ Ngọc Dũng, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Phước Sơn (xã Tuy Phước Đông, Gia Lai) cho biết, hệ thống kênh mương được bê tông hóa đã giúp việc dẫn nước tưới tiêu nhanh và kịp thời hơn, hạn chế tối đa thất thoát nước, chấm dứt tình trạng xả nước tự phát. Công tác thủy nông nhẹ nhàng hơn, hợp tác xã giảm được nhân lực vận hành, năng suất lúa tại các khu vực đã kiên cố hóa tăng lên trên 70 tạ mỗi ha.
Trong quá trình triển khai, tỉnh Bình Định (cũ) ưu tiên nguồn lực cho các xã đăng ký về đích nông thôn mới. Thị xã An Nhơn là địa phương có tỷ lệ kênh mương nội đồng được kiên cố hóa cao nhất. Giai đoạn 2013 - 2023, địa phương này đã bê tông hóa hơn 386 km kênh mương. Riêng năm 2024, An Nhơn tiếp tục đăng ký kiên cố hóa 121 tuyến kênh với tổng chiều dài hơn 48 km. Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai cho hay.
Cũng theo ông Thương, chính sách hỗ trợ kiên cố hóa kênh mương đã mang lại hiệu quả thiết thực, đóng góp tích cực cho sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới tại Bình Định (cũ). Giai đoạn 2026-2030, tỉnh Gia Lai mới sẽ tiếp tục nâng cấp, hiện đại hóa hệ thống thủy lợi nội đồng theo hướng tiết kiệm nước, bền vững, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tiên tiến, tự động hóa trong quản lý và vận hành công trình thủy lợi, đáp ứng yêu cầu phát triển nông nghiệp hiện đại.
