Sinh kế là điểm xuất phát của giảm nghèo
Là xã miền núi, trước đây sinh kế của người dân Hoa Thám chủ yếu dựa vào sản xuất nông - lâm nghiệp theo tập quán cũ, quy mô nhỏ lẻ, thiếu liên kết. Thu nhập của nhiều hộ nghèo và cận nghèo vì thế không ổn định, dễ bị tác động bởi thiên tai, dịch bệnh và biến động thị trường. Trong bối cảnh đó, giảm nghèo nếu chỉ dừng ở hỗ trợ trước mắt rất khó tạo chuyển biến lâu dài.
Nhận diện rõ hạn chế này, trong giai đoạn 2020-2025, Hoa Thám xác định chuyển đổi sinh kế là giải pháp trung tâm trong giảm nghèo. Trên nền lợi thế đất đai và rừng, địa phương tập trung phát triển kinh tế nông - lâm nghiệp theo hướng phù hợp điều kiện thực tế.
Các chế độ đối với người có công, đối tượng bảo trợ xã hội được Hoa Thám thực hiện đầy đủ, đúng quy định, góp phần ổn định đời sống của người dân. Ảnh: Hoàng Nghĩa.
Toàn xã đã trồng mới gần 840,3 ha rừng, khai thác trên 7.500 m³ gỗ, từng bước hình thành các vùng sản xuất lâm nghiệp, đưa kinh tế rừng trở thành nguồn thu quan trọng của nhiều hộ dân.
Cùng với trồng rừng, các nguồn vốn từ chương trình mục tiêu quốc gia được lồng ghép hỗ trợ phát triển sản xuất, với tổng mức đầu tư trên 3,2 tỷ đồng. Nguồn lực này giúp người dân phát triển các mô hình trồng cây lâm nghiệp, cây dược liệu, cây ăn quả và chăn nuôi theo hướng an toàn, từng bước giảm phụ thuộc vào sản xuất tự phát, manh mún.
Khi sinh kế được định hướng rõ ràng và gắn với điều kiện thực tế, người dân chủ động hơn trong lao động sản xuất, tạo nền thu nhập ổn định hơn cho gia đình.
Giáo dục và đào tạo nghề tạo nền thoát nghèo
Bên cạnh sinh kế, Hoa Thám xác định giáo dục là giải pháp căn cơ để cắt đứt vòng lặp nghèo đói. Nếu trẻ em không được học tập đầy đủ, nghèo đói rất dễ tái diễn qua các thế hệ, khiến các chính sách hỗ trợ khó phát huy hiệu quả lâu dài.
Trong những năm qua, xã duy trì 100% học sinh trong độ tuổi đến trường, đồng thời từng bước đầu tư cơ sở vật chất trường lớp, nâng cao điều kiện dạy và học. Các chính sách hỗ trợ học sinh được triển khai đầy đủ, kịp thời, tạo điều kiện để con em hộ nghèo, cận nghèo yên tâm học tập, hạn chế tình trạng bỏ học sớm vì khó khăn kinh tế.
Song song với giáo dục phổ thông, công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn được chú trọng theo hướng sát thực tế. Giai đoạn 2020-2025 xã đã mở 12 lớp dạy nghề cho hơn 400 lao động nông thôn. Các lớp đào tạo tập trung vào kỹ năng sản xuất nông - lâm nghiệp, chăn nuôi và một số nghề dịch vụ phù hợp điều kiện địa phương.
Thông qua đào tạo nghề, người lao động từng bước nâng cao tay nghề, mở rộng cơ hội việc làm, góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động và tăng thu nhập cho hộ gia đình.
Hoạt động giáo dục mầm non tại Hoa Thám được duy trì nền nếp, tạo nền tảng tri thức ban đầu cho trẻ em vùng khó. Ảnh: Hoàng Nghĩa.
Y tế và bảo hiểm giảm nguy cơ tái nghèo
Trong giảm nghèo đa chiều, Hoa Thám coi y tế là “tấm đệm” bảo vệ người dân trước những cú sốc có thể đẩy họ trở lại nghèo đói. Khi chi phí khám chữa bệnh trở thành gánh nặng, mọi nỗ lực tích lũy của hộ nghèo rất dễ bị xóa bỏ.
Thời gian qua, công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu được địa phương duy trì thường xuyên. Các chương trình y tế dự phòng, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, phòng chống dịch bệnh được triển khai đồng bộ. Đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh phức tạp, xã chủ động các biện pháp phòng, chống, không để dịch bệnh lây lan diện rộng, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Việc mở rộng tiếp cận bảo hiểm y tế giúp người dân, nhất là hộ nghèo và cận nghèo, giảm gánh nặng chi phí khi ốm đau. Khi rủi ro y tế được kiểm soát, người dân yên tâm hơn trong lao động, sản xuất, hạn chế nguy cơ tái nghèo do bệnh tật.
An sinh xã hội giữ vai trò ổn định đời sống
Cùng với sinh kế, giáo dục và y tế, Hoa Thám triển khai đồng bộ các chính sách an sinh xã hội nhằm bảo đảm đời sống tối thiểu cho các nhóm yếu thế. Các chế độ đối với người có công, đối tượng bảo trợ xã hội được thực hiện đầy đủ, đúng quy định, góp phần ổn định đời sống và củng cố niềm tin của người dân vào chính sách.
Trong nhiệm kỳ, xã triển khai hiệu quả các mô hình hỗ trợ hộ nghèo theo địa chỉ, huy động sự tham gia của các cơ quan, đơn vị và đoàn thể. Nhiều hộ nghèo được hỗ trợ với tổng kinh phí hàng trăm triệu đồng, tập trung vào trợ giúp sinh kế, chi phí thiết yếu và hỗ trợ khó khăn đột xuất, giúp các hộ vượt qua giai đoạn khó khăn trước mắt.
Cán bộ y tế xã Hoa Thám khám, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân, góp phần giảm rủi ro tái nghèo do bệnh tật. Ảnh: Hoàng Nghĩa.
Song song với hỗ trợ trực tiếp, các chương trình giảm nghèo được lồng ghép với đào tạo nghề, tín dụng chính sách và tuyên truyền nâng cao nhận thức, từng bước hạn chế tư tưởng trông chờ, ỷ lại. An sinh xã hội vì thế không chỉ là hỗ trợ, mà là công cụ giữ ổn định xã hội, tạo điều kiện để người dân yên tâm lao động và tham gia các mô hình phát triển sinh kế.
Tổng thể các giải pháp cho thấy, giảm nghèo ở Hoa Thám không còn là những hỗ trợ rời rạc, mà được triển khai theo hướng đồng bộ và thực chất. Khi sinh kế được định hướng đúng, giáo dục được giữ vững, y tế được bảo đảm và an sinh xã hội làm trụ đỡ, người dân có đủ điều kiện để tự đứng vững. Đây chính là nền tảng quan trọng để Hoa Thám tiếp tục giảm nghèo bền vững trong giai đoạn tới.















![An sinh từ ruộng đồng: [Bài 2] Ông Liêm - Người thắp lửa thoát nghèo](https://t.ex-cdn.com/nongnghiepmoitruong.vn/192w/files/content/2025/12/17/dsc06658-160900_687-082447.jpg)


