Bừng sáng từ vùng khó
Trời đầu đông, con đường bê tông uốn lượn dẫn chúng tôi vào trung tâm xã Hữu Liên. Gió từ dãy núi đá vôi thổi qua cánh đồng, mang theo mùi đất ẩm quen thuộc. Trong căn phòng nhỏ của Ủy ban, Chủ tịch UBND xã Nguyễn Quang Hòa rót chén trà nóng, nói chậm rãi: “Xã còn nhiều khó khăn, nhưng điều quý nhất là bà con không bỏ cuộc. Khi dân tin, dân làm, chính sách mới thực sự có sức sống”.
Hữu Liên sau sáp nhập từ 2 đơn vị hành chính (Hữu Liên cũ và Yên Thịnh) có 16 thôn, gần 1.950 hộ dân, nhiều dân tộc cùng sinh sống. Địa hình phức tạp, việc phát triển sản xuất từng gặp nhiều trở ngại.
Tỷ lệ hộ nghèo của Hữu Liên giảm mạnh, đánh dấu bước chuyển rõ rệt trong đời sống người dân. Ảnh: Hoàng Nghĩa.
Từ năm 2020 đến 2024, tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm từ 18,34% xuống còn 5,39%, đánh dấu bước chuyển rõ rệt trong đời sống người dân. Một hành trình bền bỉ, đến từ cả ý chí của dân và cách điều hành đúng hướng của chính quyền.
Chính sách đi vào từng hộ dân
Khi xã Hữu Liên mới hợp nhất, việc đầu tiên là củng cố bộ máy và rà soát lại từng hộ nghèo. Cấp ủy, chính quyền địa phương xác định, muốn giúp dân thoát nghèo phải hiểu rõ nguyên nhân, biết họ thiếu gì và cần gì. Từ đó, xã triển khai “3 cùng”: cùng đi, cùng làm, cùng giám sát để mọi chính sách thực sự đến được với người dân.
Hữu Liên xác định giảm nghèo phải dựa trên lợi thế thực tế của địa phương. Từ năm 2021, xã triển khai đồng bộ các dự án thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, tập trung vào các hướng chính như chăn nuôi ngựa, trâu, bò sinh sản; trồng cây ăn quả và xóa nhà tạm, giúp người dân có sinh kế ổn định và điều kiện sống tốt hơn.
Chỉ trong hai năm 2023-2024, xã hỗ trợ 41 hộ dân phát triển sản xuất với kinh phí 1,55 tỷ đồng, trong đó người dân đối ứng hơn 320 triệu đồng. Cùng thời gian, xã xóa hơn 100 nhà tạm, mở rộng diện tích rừng và cây ăn quả theo quy hoạch sinh kế lâu dài.
“Quan trọng nhất là dân đồng lòng. Mỗi hộ nhận hỗ trợ đều phải đối ứng một phần, để họ có trách nhiệm và thấy mình là chủ thể. Giúp dân không phải cho không, mà giúp họ tự đứng lên”, ông Hòa nhấn mạnh.
Chăn nuôi ngựa tạo sinh kế ổn định và phục vụ du lịch trải nghiệm ở Hữu Liên. Ảnh: Hoàng Nghĩa.
Đa dạng sinh kế, mở hướng du lịch cộng đồng
Không dừng ở phát triển nông nghiệp, Hữu Liên còn mở rộng sang du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng - hướng đi được xem là sinh kế bền vững cho người dân. Nhờ cảnh quan kỳ vĩ với núi đá, hang động, đồng cỏ, suối trong và những bản làng Nùng, Tày còn giữ nguyên nếp cổ, xã đã có gần 40 hộ làm homestay.
Sự tham gia tích cực của người dân đã tạo thêm việc làm tại chỗ, mở ra nguồn thu mới và góp phần đa dạng hóa sinh kế cho cộng đồng. Lượng khách đến Hữu Liên liên tục tăng, trong đó có cả du khách quốc tế, cho thấy sức hấp dẫn ngày càng lớn của cảnh quan tự nhiên và văn hóa bản địa.
Ông Hòa chia sẻ: “Du lịch mở ra cơ hội mới cho người dân, nhưng quan trọng hơn là giúp họ trân trọng những gì mình đang có. Khi tham gia làm dịch vụ, bà con càng ý thức giữ rừng, giữ bản và giữ nếp sống quê mình”.
Từ các mô hình homestay, bà con kết hợp bán nông sản địa phương, tổ chức tour trải nghiệm, hướng dẫn khách làm bánh, hái quả, cưỡi ngựa qua đồng cỏ. “Trước kia một số hộ chỉ sống bằng ruộng nương, giờ họ có thêm công việc mới, thu nhập cũng ổn định hơn”, ông Hòa cho biết.
Từ đổi thay hôm nay đến khát vọng ngày mai
Những con đường bê tông dẫn về thôn giờ đã sạch đẹp hơn trước. Hai bên là những mái nhà mới nép mình bên vườn cây ăn quả, tạo nên diện mạo vừa thân thuộc vừa tươi mới. Từ sân nhà văn hóa, tiếng trò chuyện rộn ràng vang lên, báo hiệu cuộc sống của người dân Hữu Liên đang đổi thay từng ngày.
Hữu Liên hôm nay phát triển không chỉ nhờ nguồn lực Nhà nước mà còn nhờ sự chủ động của mỗi người dân trong hành trình vươn lên. Từ những chuyển biến tích cực ấy, xã đang hướng tới một tương lai xanh - nơi phát triển kinh tế đi đôi với gìn giữ cảnh quan, bảo vệ rừng và bảo tồn bản sắc văn hóa.
Du khách chinh phục vách đá vôi ở Hữu Liên, nơi mang lại trải nghiệm đầy hứng thú cho người mê khám phá. Ảnh: Hoàng Nghĩa.
Từng bước một, Hữu Liên mở rộng các mô hình sinh kế thân thiện với môi trường, khai thác hợp lý tài nguyên tự nhiên và gắn phát triển với bền vững. Con đường phía trước còn dài, nhưng hướng đi đã rõ ràng: phát triển dựa trên thiên nhiên, cộng đồng và bản sắc.
Trong ánh chiều cuối ngày, Chủ tịch UBND xã Nguyễn Quang Hòa chia sẻ: “Chúng tôi muốn Hữu Liên phát triển nhưng vẫn giữ được những giá trị làm nên bản sắc của địa phương. Phát triển phải đi cùng bảo tồn, đó mới là con đường bền vững của Hữu Liên”.














![Đổi thay ở Mường Kim: [Bài cuối] Nông nghiệp - Du lịch, sinh kế tích hợp](https://t.ex-cdn.com/nongnghiepmoitruong.vn/480w/files/nghienmx/2025/12/01/4948-2101162865794018574-1-234543_543.jpg)






